Dünyanın en eski ikinci metrosu unvanına sahip olan tarihi Tünel tam 144 yıldır Karaköy-Beyoğlu arasında mekik dokuyor. İstanbul'u İstanbul yapan onlarca tarihi dokudan biri olan tarihi Tünel'in yapılış hikayesi ise Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz'e kadar uzanıyor.
Londra’dan sonra dünyanın en eski ikinci metrosu unvanına sahip olan Tünel, bugün 144'üncü yaşını kutladı. İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmeleri Genel Müdürlüğü (İETT) tarafından kuruluş yıl dönümü dolayısıyla Tarihi Karaköy Tüneli'nde bugün bir tören de düzenlendi.
144 yaşındaki metronun yapılış hikayesi Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz'e kadar uzanıyor
144 yaşındaki metronun yapılış hikayesi Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz'e kadar uzanıyor144 yaşındaki metronun yapılış hikayesi Osmanlı Padişahı Sultan Abdülaziz'e kadar uzanıyor
TRT Haber'in aktardığına göre, İstanbul’da yaşayan Fransız mühendis Eugene Henri Gavand, Yüksekkaldırım Yokuşu ile Galipdede Caddesi arasında gidip gelen insanları gözlemledi ve bu iki noktayı birbirine bağlayacak asansörlü demiryolu projesini tasarlayarak Sultan Abdülaziz'e sundu.
5 Aralık 1874’te faaliyete geçti
Sultan’ın onayının ardından yapımına başlanan Tünel, ilk olarak 5 Aralık 1874’te hayvan taşımalı olarak, 17 Ocak 1875’te ise standart şekilde seferlerini yapmaya başladı. Metro tesisinin enerjisi, önceleri 150 beygir gücünde 2 buharlı makine ile sağlanırken, 1911 yılındaki yenilemenin ardından elektrikli sisteme geçildi ve metro daha modern bir hal aldı.
'Dünyanın ilk yer altı füniküler sistemi '
Eski adıyla Galata ile Pera, bugünkü ismiyle Karaköy ile Beyoğlu'nu en kısa yoldan birbirine bağlayan Tünel, dünyanın ilk yer altı füniküler sistemi olarak kabul ediliyor. Bu sistemle, Tünel'de karşılıklı hareket eden iki vagon, ortada hat değiştiriyor. İlk açıldığı tarihlerde 'İstanbul Tüneli, Galata-Pera Tüneli, Galata Tüneli, Galata-Pera Yeraltı Treni, İstanbul Şehir Treni, Yeraltı Asansörü, Tahtelarz gibi çeşitli isimlerle adlandırılan tünel, İstanbul'un ulaşım yüküne hala omuz veriyor.
1968’de ise elektrikli hale getirildi
Yapımı özel bir şirket tarafından gerçekleştirilen Tünel, 1 Mart 1939 tarihinde 175 bin Türk lirası karşılığında devlet tarafından satın alınılarak İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel (İETT) Umum Müdürlüğüne devredildi. Metro, İkinci Dünya Savaşı sırasında bazı malzemelerinin satın alınamaması nedeniyle 3 buçuk ay yolcularından ayrı kaldı.1968’de özel bir Fransız şirket tarafından tamamı elektrikli hale getirilen metro, 2 Kasım 1971’de yeniden açılarak hizmet vermeye başladı.
'En çok ilgiyi turistler gösteriyor'
5 yıldır İETT bünyesinde çalışan Levent Er de son 1 yıldır tarihi Tünel'de vatman olarak görev yapıyor. Bu tarihi metroda çalışmanın kendisi için büyük şans olduğunu söyleyen Er tarihi Tünel'i şöyle anlatıyor:
"Sabah 6.30’da işbaşı yapıyoruz. Her sabah trenlerin ve rayların bakımları yapılıp ulaşıma hazır hale geliyor. 7.00 itibariyle de yolcu taşımaya başlıyoruz. En çok ilgiyi turistler gösteriyor, fotoğraf çekiyorlar"
Günde ortalama 181 sefer yapan tarihi Tünel 10-12 bin arası yolcu taşıyor. İki durak arası yolculuk 90 saniye sürüyor.