Belli fikirlerin peşine düşmüş, ne söylenirse söylensin fikirlerinden vazgeçmeyen insanlar var mı çevrenizde?
Önüne konulan düşünceleri sorgulamadan ya da araştırmadan olduğu gibi kabul eden insanlar hani.
Birçokları tarafından bağnazlıkla suçlanan, sabit fikirli insanlar.
Bir görüşe sıkı sıkıya bağlı olan; kısaca boş gelmiş, boş giden insanlar.
''Bağnazın kafası göz bebeği gibidir; ne kadar aydınlık olursa o kadar küçülür.''
demiş zamanında Amerikalı ünlü hukukçu Oliver Wendell Holmes. Bilgiden, araştırmadan ve sorgulamadan uzak zihinler; cehaletten beslenen bir var oluş. Yaşama tutunuş noktası, etraf ne düşünür olanlar.
Backfire Effect, ne kadar uğraşılırsa uğraşılsın, ne kadar kanıt sunulursa sunulsun bir düşünceyi savunan insanları, o düşünceden vazgeçiremeyeceğinizi ortaya koyan psikoloji teorisi.
Son günlerde sosyal medyada yaşanan bütün atışmaların, tartışmaların neden bir uzlaşıyla bitemediğini, tarafların atışmaya devam edip, iki tarafın da bir turlu neden ikna edilemediğini de açıklıyor.
Nyhan ve Reifler isimli iki psikolog, 2006 yılında yaptıkları çalışmada karşıt politik görüşleri destekleyen uydurma makaleler hazırlamışlar.
Makaleler toplumda genellikle yanlış bilinen görüşleri savunur şekilde yazılmış. Denekler uydurma makaleyi okur okumaz, hemen karşıt görüşü savunan gerçek makale verilmiş.
Tamamen uydurma olan bir makalede, Irak’ta nükleer silahlar bulunduğu yazarken, arkasından hemen verilen gerçek makalede Irak’ta nükleer silaha rastlanmadığı yazıyormuş.
Savaş yanlısı olanlar tahmin edilebileceği gibi ilk makaledeki iddiaları kabul edip ikincidekileri reddetmişler.
Ama işin asıl ilginç yani, ikinci ve doğru makaleyi okuyunca yanlış düşüncelerine daha da sarılıp bu makaleyi de okuduktan sonra Irak’ta nükleer silah olduğundan iyice emin olduklarını söylemişler.
Konuyla ilgili pek çok araştırma ve deneylerde görülmüş ki insan eğer bir düşünceye bağlıysa, karşısındaki isterse en sağlam kanıtlarla gelsin o kanıtları reddedip kendi düşüncesine daha canhıraş sarılıyormuş...Velhasıl, insanların kendi inançlarının tutarsız yönlerinin açığa çıkmasıyla inançlarına daha fazla sahip çıkmaları durumuna deniliyor Backfire Effect diye.