– DIŞ HABERLER SERVİSİ
Yatırımcı çevreleri önemli günler ve haftalar öncesinde borsalardaki hareketliliklere özel bir anlam vermeye eğilimlidir. Her yıl sonunda ortaya çıkan Noel Baba Rallisi beklentisi de söz konusu söylentilerden birisi olarak öne çıkıyor. Ancak bu tür önemli tarihlere ilişkin beklentiler her zaman pozitif olmuyor. Bu beklentilere göre yatırım yapmanın rasyonel olup olmadığı ise şüpheli.
MarketWatch yazarı Mark Hulbert Wall Street’teki birçok yatırımcının Noel Baba Rallisi öncesinde 5 haftalık bir düşüşü öngören bir fenomeni hatırlamayacağını söyledi. Zira küresel medyanın Noel Baba Rallisi'ne amansız bir biçimde odaklanması, yatırımcıların Noel’e kadar güçleneceği beklentilerini artırıyor.
Borsagundem.com’un derlediği bilgilere göre, Hulbert Noel'e kadar olan borsa takviminin diğer beş haftalık süreçlerinden farklı olmasını beklemek için hiçbir mevsimsel neden olmadığını söyledi. Bu yargı, borsanın önümüzdeki haftalarda zayıflık sergilemeyeceği anlamına gelmiyor. Ancak Hulbert’e göre, böyle bir zayıflığın gerçekleşmesi halinde dahi bu durumun, Kasım ayının sonunda ve Aralık ayının başında ya da ABD başkanlık döngüsünün ilk yılında olunmasıyla hiçbir ilgisi olmayacak.
Hulbert söz konusu tarihsel verileri ölçmek için 1896’daki kuruluşundan bu yana Dow Jones Endeksi’nin 17 Kasım ile 24 Aralık tarihleri arasındaki ortalama getirisini inceliyor. Borsa yazarının araştırmasına göre bu beş haftalık dönemin ortalama getirisi %0,54 seviyesinde. Yıl boyunca beş haftalık takvime bakıldığında ise ortalama getirinin %0,72 olduğu gözüküyor. Borsa uzmanı bu noktada analizin durdurulması halinde Noel Baba Rallisi öncesi bir durgunluk dönemi olduğuna dair bazı temellerin olduğunun düşünülebileceğini belirtiyor. Ancak 18 baz puanlık farkın istatistiksel olarak önemi ise tartışmalı.
Ancak sonuçlar başkanlık döngüsü yılına göre ayrıştırıldığında ise başka bir tablo ortaya çıkıyor. ABD başkanlık seçimlerinin bir yıl sonrasında Dow Jones Endeksi aynı dönemde %0,74 oranında ortalama getiri sağlıyor. Zira genel ortalamanın üzerindeki 2 baz puanlık artış anlamlı görülmese de bu yılın borsa ortalamalarının altında getiri sağlaması için bir neden olmadığını gösteriyor.
Çarpık veriler nasıl anlaşılır?
Borsanın Noel'den önceki beş haftadaki performansı uzun vadeli ortalamadan istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde farklı olsa bile söz konusu istatistiğin istatistiksel olarak anlamlı olabilmesi için başka bir engeli aşması gerekiyor. Hulbert’e göre bu engel söz konusu modelin varlığının bir teorik gerekçeyle karşılanması ihtiyacıdır.
Borsa yazarı aynı zamanda hem başkanlığın döneminin ilk yılında hem de Noel Baba Rallisi öncesi olmanın nasıl bir mevsimsel durgunluğa yol açacağına dair herhangi bir açıklamaya rastlamadığını belirtiyor.
Hulbert’e göre, bu tür modellerin ve mevsimler kalıpların oluşmasının nedeni analistlerin borsa verileri üzerinde uyguladığı “ahlaksız” veri madenciliği alıştırmaları. Zira borsa yazarı herhangi bir istatistikçinin verilere yeterince uzun ve sert bir şekilde “işkence” etmesi halinde her sonuca ulaşılabileceğine dikkat çekiyor.
Bu satirik örnek borsalarda mevsimsel bir modelin olmadığı anlamına gelmiyor. Ancak teorik temellere dayanan birkaç mevsimsel modellerin dışında diğer hiçbir modelin bir anlamı bulunmuyor.
Hulbert yatırımcıların bir analistin borsalardaki hareketliliğin sırrını “keşfettiğine” dair bir yazı okuduğunda veya bir yorumuna şahit olduğunda şüpheci davranması gerektiğini belirtiyor. Borsa uzmanına göre yatırımcıların ilk tepkisi Leinweber’in örneğinde verdiği tepkiye benzer bir biçimde olmalı. Zira Bangladeş’teki ve ABD’deki tereyağı, peynir ve koyunların borsalarla hiçbir alakası bulunmuyor.
