Yüz tanınma sistemlerinin en masumunu zeki telefonunuzun kilidini açtırmak için kullanıyoruz. Ama dünya genelinde devletler daha çok güvenlik amaçlı kullanıyor. Hâlihazırda küresel nüfus bu sistem baştan sona peşine düşüp takip ediliyor.
Son 10 yılda, yüz tanıma teknolojisinin gözetimde kullanımı dünya çapında gitgide artarak daha yaygın hâle geldi. İnsan yüzlerinin resimlerini tarif etmek için analiz eden bilgisayar programları suçluları yeğlemek için kullanılıyor. Pek oysa saniyeler içinde kaybolan çocuklar bile bulunabiliyor.
SurfShark kadar 194 ülkede yapılan araştırmaya tarafından 98 ülke yüz tanınma sistemlerini kullanıyor. 12 ülke gerekli onayları verdi ancak şimdilik aktif hâle getirmedi. Üç ülke ise sistemin kullanımını yasakladı. 13 ülke şimdilik bu teknolojik kapasiteye ulaşamadı. 68 ülkede ise sistemin kullanıldığına dair bir kanıt bulunamadı.
Toplamda günümüzde yüz tanınma teknolojisinin verilerle suçluya varmak nedeniyle kullanıldığı ya da onayladığı 109 ülke var. Lakin ne pahasına olursa olsun bu teknolojinin dünyaya yayılması, bu nesil yaygın gözetimin gizliliği üzerindeki etkileri hakkında kayda değer soruları da beraberinde getiriyor.
Yüz tanınma teknolojisinin kamusal kullanımı bugüne kadar yalnızca bir ülke tarafından yasa dışı ilan edilmiş olsa da (Belçika 2019'da bir havaalanında yüz tanınma teknolojisini kullanan bir federal yasaya aykırı buldu) çoğu ulusal hükûmet vatandaşlarını kitlesel olarak bu sistem bir uçtan bir uca peşine düşüp takip ediyor. Bu da ahlak ve meşruluk tartışmalarına sebep oluyor.
AVRUPA'NIN YÜZDE 80'İ 'YÜZ TANIMA'YA KARŞI
Yüz tanıma teknolojisi Avrupa'daki 32 ülkede tatbik için onaylandı. Ama bu büyük bir tepki ile karşılandı. Fransa ve İsveç yakın zamanda okullarda yüz tanıma kullanımını yasakladı. Avrupalıların \%80'i yüz verilerini yetkililerle paylaşmaya coşkulu yok. Bu olumsuz düşünceye rağmen, bugüne dek hâlâ 26 Avrupa ülkesinde kullanılmakta. Türkiye ise askerî amaçlarla sınır güvenliği için yapay zekâ ile yüz tanınma sistemleri üstünde çalışıyor ve sistemi kullanıyor. Rusya, karantina altındaki potansiyel Covid-19 taşıyıcılarının ihlallerini gözden geçirmek için bu teknolojiye başvuruyor. Sadece Moskova'da 100 binden fazla yüz tanıma özelliğinin etkin olduğu biliniyor. Afrika ülkelerinin ise yalnızca yüzde 20'si bu teknolojiye sahip.
KASIRGADA KAYBOLANLARI ARIYORLAR
Kuzey Amerika'daki ülkelerin yarısı acilen yüz tanınma gözetimi kullanıyor. Bahamalar, kısa zaman önce Dorian Kasırgası sonrasında kayıp kişileri aramak için yüz tanıma teknolojisini kullandı. Bu teknoloji, ABD'de de 24 havaalanında kullanılıyor ya da kullanılmak için onay almış. ABD İç Güvenlik Bakanlığı, 2023 yılına dek tüm hava yolcularının \%97'sinde yüz tanıma taraması yapmayı hedefliyor. Güney Amerika'da ise ülkelerinin \%92'si bu teknolojiden yararlanıyor. Brezilya, bu sayede Interpol'ün Güney Amerika'da en çok aradığı ikinci kişiyi tutuklamayı başardı.
KUMARBAZLARI BULACAKLAR
Çin'de her 12 yurttaş için bir CCTV kamera var. 16 ülkeye yüz tanıma teknolojisi satan Çin, 2023'e dek pazarın yüzde 45'ine hâkim olmayı hedefliyor. Japonya ise kumarhanelerdeki kumar bağımlılarını saptamak için bu teknoloji üstünde çalışıyor. Ayrıca Çin, Güney Kore, Tayvan ve Singapur, koronavirüsle mücadelede de bu teknolojiden yararlanıyor. Orta Doğu ve Orta Asya'daki ülkelerin yüzde 76'sı da bu teknolojiyi kullanıyor. BAE, yüz tanıyan 50 "akıllı gözlük" satın aldı. Kazakistan da de benzer gözlüklerden istek etti.
Ülkeler, yüz tanıma teknolojisini nasıl kullanıyor?
Kullanımda 98
Onaylandı ama uygulanmadı 12
Teknolojisi değil 13
İspatlanamadı 68
Yasaklı 3
Türkiye Gazetesi
