Yüz tanıma sistemlerinin en masumunu zeki telefonunuzun kilidini başlatmak için kullanıyoruz. Oysa dünya genelinde devletler daha fazla emniyet amaçlı kullanıyor. Hâlihazırda küresel nüfus bu sistem doğruca peşine düşüp takip ediliyor.
Son 10 yılda, yüz tanıma teknolojisinin gözetimde kullanımı dünya çapında artan bir şekilde daha yaygın hâle geldi. İnsan yüzlerinin resimlerini anlatmak için çözümleme eden bilgisayar programları suçluları seçmek için kullanılıyor. Öyle ki saniyeler içinde kaybolan çocuklar bile bulunabiliyor.
SurfShark tarafından 194 ülkede yapılan araştırmaya kadar 98 ülke yüz tanınma sistemlerini kullanıyor. 12 ülke gerekli onayları verdi fakat şimdilik aktif hâle getirmedi. Üç ülke ise sistemin kullanımını yasakladı. 13 ülke şimdilik bu teknolojik kapasiteye ulaşamadı. 68 ülkede ise sistemin kullanıldığına dair bir delil bulunamadı.
Toplamda günümüzde yüz tanıma teknolojisinin verilerle suçluya varmak amacıyla kullanıldığı ya da onayladığı 109 ülke var. Lakin ne pahasına olursa olsun bu teknolojinin dünyaya yayılması, bu cins yaygın gözetimin gizliliği üzerindeki etkileri hakkında kayda değer soruları da beraberinde getiriyor.
Yüz tanıma teknolojisinin kamusal kullanımı bugüne dek sadece bir ülke tarafından yasa dışı ilan edilmiş olsa da (Belçika 2019'da bir havaalanında yüz tanıma teknolojisini kullanan bir federal yasaya tutarsız buldu) çoğu ulusal hükûmet vatandaşlarını kitlesel olarak bu sistem tamamen peşine düşüp takip ediyor. Bu da etik ve meşruluk tartışmalarına sebep oluyor.
AVRUPA'NIN YÜZDE 80'İ 'YÜZ TANIMA'YA KARŞI
Yüz tanıma teknolojisi Avrupa'daki 32 ülkede tatbik için onaylandı. Ama bu büyük bir tepki ile karşılandı. Fransa ve İsveç yakın zamanda okullarda yüz tanınma kullanımını yasakladı. Avrupalıların \%80'i yüz verilerini yetkililerle paylaşmaya coşkulu değil. Bu olumsuz düşünceye karşın, bugüne değin hâlâ 26 Avrupa ülkesinde kullanılmakta. Türkiye ise askerî amaçlarla sınır güvenliği için yapay akıl ile yüz tanıma sistemleri üzerinde çalışıyor ve sistemi kullanıyor. Rusya, karantina altındaki potansiyel Covid-19 taşıyıcılarının ihlallerini gözden geçirmek için bu teknolojiye başvuruyor. Sadece Moskova'da 100 binden artı yüz tanınma özelliğinin etkin olduğu biliniyor. Afrika ülkelerinin ise sadece yüzde 20'si bu teknolojiye sahip.
KASIRGADA KAYBOLANLARI ARIYORLAR
Kuzey Amerika'daki ülkelerin yarısı şimdi yüz tanıma gözetimi kullanıyor. Bahamalar, kısa vakit önce Dorian Kasırgası ardından kayıp kişileri çağırmak için yüz tanınma teknolojisini kullandı. Bu teknoloji, ABD'de de 24 havaalanında kullanılıyor ya da kullanılmak için onaylama almış. ABD İç Emniyet Bakanlığı, 2023 yılına dek tüm hava yolcularının \%97'sinde yüz tanıma taraması yapmayı hedefliyor. Güney Amerika'da ise ülkelerinin \%92'si bu teknolojiden yararlanıyor. Brezilya, bu sayede Interpol'ün Güney Amerika'da en fazla aradığı ikinci kişiyi tutuklamayı başardı.
KUMARBAZLARI BULACAKLAR
Çin'de her 12 vatandaş için bir CCTV kamera var. 16 ülkeye yüz tanınma teknolojisi satan Çin, 2023'e değin pazarın yüzde 45'ine hâkim olmayı hedefliyor. Japonya ise kumarhanelerdeki kumar bağımlılarını saptamak için bu teknoloji üzerinde çalışıyor. Hem Çin, Güney Kore, Tayvan ve Singapur, koronavirüsle mücadelede de bu teknolojiden yararlanıyor. Orta Doğu ve Orta Asya'daki ülkelerin yüzde 76'sı da bu teknolojiyi kullanıyor. BAE, yüz tanıyan 50 "akıllı gözlük" satın aldı. Kazakistan da de aynı gözlüklerden talep etti.
Ülkeler, yüz tanınma teknolojisini nasıl kullanıyor?
Kullanımda 98
Onaylandı ancak uygulanmadı 12
Teknolojisi değil 13
İspatlanamadı 68
Yasaklı 3
Türkiye Gazetesi
