Yüz tanınma sistemlerinin en masumunu zeki telefonunuzun kilidini açtırmak için kullanıyoruz. Ama dünya genelinde devletler daha fazla güvenlik amaçlı kullanıyor. Hâlihazırda küresel nüfus bu sistem bir uçtan bir uca takip ediliyor.
Son 10 yılda, yüz tanınma teknolojisinin gözetimde kullanımı dünya çapında giderek daha yaygın hâle geldi. İnsan yüzlerinin resimlerini tarif etmek için tahlil eden bilgisayar programları suçluları seçmek için kullanılıyor. Pek ki saniyeler içinde kaybolan çocuklar bile bulunabiliyor.
SurfShark kadar 194 ülkede yapılan araştırmaya tarafından 98 ülke yüz tanınma sistemlerini kullanıyor. 12 ülke zorunlu onayları verdi ama şimdilik faal hâle getirmedi. Üç ülke ise sistemin kullanımını yasakladı. 13 ülke şimdilik bu teknolojik kapasiteye ulaşamadı. 68 ülkede ise sistemin kullanıldığına dair bir kanıt bulunamadı.
Toplamda günümüzde yüz tanınma teknolojisinin verilerle suçluya ulaşma amacıyla kullanıldığı veya onayladığı 109 ülke var. Ama ne pahasına olursa olsun bu teknolojinin dünyaya yayılması, bu nesil yaygın gözetimin gizliliği üzerindeki etkileri hakkında kayda değer soruları da beraberinde getiriyor.
Yüz tanınma teknolojisinin kamusal kullanımı bugüne kadar sadece bir ülke kadar yasa dışı ilan edilmiş olsa da (Belçika 2019'da bir havaalanında yüz tanıma teknolojisini kullanan bir federal yasaya tutarsız buldu) çoğu milli hükûmet vatandaşlarını kitlesel olarak bu sistem bir uçtan bir uca peşine düşüp takip ediyor. Bu da etik ve meşruluk tartışmalarına sebep oluyor.
AVRUPA'NIN YÜZDE 80'İ 'YÜZ TANIMA'YA KARŞI
Yüz tanıma teknolojisi Avrupa'daki 32 ülkede uygulama için onaylandı. Ama bu büyük bir tepki ile karşılandı. Fransa ve İsveç yakın zamanda okullarda yüz tanıma kullanımını yasakladı. Avrupalıların \%80'i yüz verilerini yetkililerle paylaşmaya coşkulu yok. Bu negatif düşünceye karşın, bugüne değin hâlâ 26 Avrupa ülkesinde kullanılmakta. Türkiye ise askerî amaçlarla sınır güvenliği için yapay akıl ile yüz tanıma sistemleri üzerinde çalışıyor ve sistemi kullanıyor. Rusya, karantina altındaki potansiyel Covid-19 taşıyıcılarının ihlallerini denetlemek için bu teknolojiye başvuruyor. Sadece Moskova'da 100 binden artı yüz tanıma özelliğinin etkili olduğu biliniyor. Afrika ülkelerinin ise sadece yüzde 20'si bu teknolojiye sahip.
KASIRGADA KAYBOLANLARI ARIYORLAR
Kuzey Amerika'daki ülkelerin yarısı şimdi yüz tanınma gözetimi kullanıyor. Bahamalar, kısa vakit önce Dorian Kasırgası ardından kayıp kişileri seslenmek için yüz tanınma teknolojisini kullandı. Bu teknoloji, ABD'de de 24 havaalanında kullanılıyor veya kullanılmak için onaylama almış. ABD İç Güvenlik Bakanlığı, 2023 yılına değin tüm hava yolcularının \%97'sinde yüz tanınma taraması yapmayı hedefliyor. Güney Amerika'da ise ülkelerinin \%92'si bu teknolojiden yararlanıyor. Brezilya, bu sayede Interpol'ün Güney Amerika'da en fazla aradığı ikinci kişiyi tutuklamayı başardı.
KUMARBAZLARI BULACAKLAR
Çin'de her 12 vatandaş için bir CCTV kamera var. 16 ülkeye yüz tanıma teknolojisi satan Çin, 2023'e kadar pazarın yüzde 45'ine hâkim olmayı hedefliyor. Japonya ise kumarhanelerdeki kumar bağımlılarını saptamak için bu teknoloji üzerinde çalışıyor. Ayrıca Çin, Güney Kore, Tayvan ve Singapur, koronavirüsle mücadelede de bu teknolojiden yararlanıyor. Orta Doğu ve Orta Asya'daki ülkelerin yüzde 76'sı da bu teknolojiyi kullanıyor. BAE, yüz tanıyan 50 "akıllı gözlük" satın aldı. Kazakistan da de benzer gözlüklerden talep etti.
Ülkeler, yüz tanınma teknolojisini nasıl kullanıyor?
Kullanımda 98
Onaylandı oysa uygulanmadı 12
Teknolojisi değil 13
İspatlanamadı 68
Yasaklı 3
Türkiye Gazetesi
