Yeni haftaya başlarken, yoğun veri gündeminde Çin’de beklentileri karşılayamayan GSYH ve sanayi üretimi piyasalarda negatif görünüme neden oldu. Dünyada giderek yayılan tedarik zincirlerindeki sorunlar ve enerji krizi ekonomiler üzerinde baskı oluşturmaya devam ediyor. Petrol fiyatlarının 85 dolar aşması ve yükselişini sürdürmesi de yeni haftaya başlarken gündemin ilk sıralarında yer alıyor. Yurtiçinde de her gün tarihi zirvesini tazeleyerek geçen haftayı 9,25’in üzerinde tamamlayan Dolar/TL kuru ve bu sabah da yeni zirve ile güne başladı Hafta boyunca yoğun gündemin yurtiçinde odak noktası ise 21 Ekim Perşembe günü yapılacak olan PPK toplantısı olacak.
Geçen hafta TCMB tarafında yapılan değişiklikler ile kurdaki yükselişin hız kesmemesi sonrasında yurtdışından negatif ayrıştık. Cuma günü de gün içi dalgalanmanın ardından BIST 100 endeksi günü yüzde 0,16 oranında düşüşle 1.409,56 seviyesinden tamamladı. Dolar/TL bu sabah yeni zirvesini gördü. Endekste negatif beklentilerin aksine hafif yükselişle açılış yapıldı. ABD endeksleri haftayı yükselişle tamamladıktan sonra vadeli kontratlar yeni haftaya satış ağırlıklı bir seyirle başladı. Asya piyasaları Çin verileri ile gerilerken, Avrupa endeks vadeli işlem kontratlarının yeni haftaya karışık seyirle başladığı görülüyor.
BORSA İSTANBUL
Geçen haftanın son işlem gününde Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi küresel pay piyasalarından negatif ayrıştı ve günü yüzde 0,16 azalışla 1.409,56 puandan tamamladı. Kur ve faiz tarafındaki baskının yukarı yönlü tepki denemelerini zayıf bırakarak bankacılık hisselerindeki negatif ayrışmayı artırması dikkat çekiyor.
Analistler, bugün yurt içinde konut fiyat endeksi, yurt dışında ise ABD'de sanayi üretimi ve kapasite kullanımı verileriyle birlikte ABD Merkez Bankası (Fed) yetkililerinin açıklamalarının takip edileceğini bildirirken, küresel bazda açıklanmaya devam eden şirket finansal sonuçlarının hisse bazlı fiyat hareketlerini tetikleyebileceği de ifade edildi.
Teknik açıdan BIST 100 endeksinde, tepki süreci içerisinde geçen hafta 1.435 direnci ile oluşan seans içi geri çekilmelerin, cuma günü bir alt destek olarak izlenen 1.400 seviyesini test ettiği görüldü. İlk etapta 1.400 desteğinin korumaya çalışılacağı tahmin edilirken, bu seviye altındaki hareketlerin ise 1.375 seviyesine yönelik baskıyı artırabileceği belirtiliyor. Endeksin kısa vadede 200 GHO’nın da geçtiği 1.394 seviyesi üzerinde tutundukça geri çekilmeler yaşansa da 1.417 ve üzerinde 1.440-1.443 aralığına kadar yükselişini sürdürmesi potansiyeli de korunuyor. MACD gibi orta vadeli göstergelerin 'AL' konumunda olması ve momentumdaki güçlenme isteği gün içinde geri çekilmeler yaşansa da alım fırsatı olacağına ve tepki yükselişi eğiliminin devam edeceğine işaret ediyor.
Piyasalarda bugün takip edilecek verilerde öne çıkanlar ise 14.30'da Türkiye, ağustos ayı konut fiyat endeksi ve ABD'den 16.15'te eylül ayı sanayi üretimi ile eylül ayı kapasite kullanımı olacak.
Açılışta BIST 100 endeksi, önceki kapanışa göre 1,81 puan ve yüzde 0,13 artarak 1.411,38 puana yükseldi.
Bankacılık endeksi yüzde 0,07 gerilerken, holding endeksi yüzde 0,02'lik sınırlı artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 1,05 ile turizm, en çok kaybettiren yüzde 0,25 ile gayrimenkul yatırım ortaklığı oldu.
KÜRESEL PİYASALAR
Küresel piyasalar, Çin'de açıklanan 3. çeyrek büyüme verisinin beklentilerin altında kalması, yükselmeye devam eden emtia fiyatları ve enflasyonist kaygıların tekrar gündemin odağına yerleşmesiyle haftaya negatif başladı.
Geçen hafta beklentileri aşan 3. çeyrek şirket karlılıklarıyla alış ağırlıklı bir seyir izleyen küresel pay piyasalarında, yeni haftanın açılışında risk unsurlarının etkisini artırdığı görülüyor.
Çin ekonomisi 3. çeyrekte yüzde 4,9 büyüyerek beklentilerin altında performans gösterirken, konut sektöründeki yavaşlama, enerji arzındaki sıkıntılar ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınını önlemek için alınan tedbirler büyümenin yavaşlamasında etkili oldu.
Tedarik zincirindeki sıkıntılara ek olarak yükselmeye devam eden emtia fiyatları ise enflasyon korkularını beslemeye devam ediyor.
Enerji arzına ilişkin endişeler yatırımcı güvenini olumsuz etkilemeye devam eden bir başka unsur olmayı sürdürürken, bu hafta devam edecek 3. çeyrek finansal sonuçlar ve yoğun veri akışının pay piyasalarında oynaklığı artırabileceği tahmin ediliyor.
Geçen haftanın son işlem gününde New York borsası
Avrupa tarafında ise geçen hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde ve İngiltere Merkez Bankası (BoE) Başkanı Andrew Bailey'in farklı enflasyon değerlendirmeleri dikkati çekti.
Hafta sonu yaptıkları açıklamalarda, ECB Başkanı Lagarde enflasyonun geçici olduğunu ve ECB'nin destekleyici para politikası duruşunu sürdüreceğini belirtirken, BoE Başkanı Bailey enflasyon baskılarının önüne geçmek için gerektiği takdirde harekete geçebileceklerini aktardı.
Öte yandan, bir süredir Avrupa'nın gündeminde bulunan doğal gaz fiyatları ile birlikte tedarik zincirindeki sıkıntıların mal ticaretinde sebep olabileceği olası gecikmeler Avrupa'da enflasyon endişesini besleyen unsurlar olmaya devam ediyor.
Cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,37, Almanya'da DAX 30 endeksi yüzde 0,81, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,63 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,81 değer kazandı.
Asya pay piyasalarında Çin etkisi öne çıkarken, açıklanan makro ekonomik verilerde karışık görünüm göze çarpıyor. Buna göre, perakende satışlar yıllık yüzde 4,4 artışla beklentileri oldukça geride bırakırken, sanayi üretimi yüzde 3,1 yükselişle piyasa tahminlerinin altında kaldı.
Çin Merkez Bankası (PBoC) Başkanı Yi Gang, yaptığı açıklamada Çin'in emlak şirketlerinin oluşturduğu ekonomik risklerle başa çıkabileceklerini aktarırken, Çin'de konut sektörüne yönelik kredi kanallarındaki gevşeme dikkati çekiyor.
Yeni Zelanda'da ise yüzde 4,9 artışla son 10 yılın en yüksek seviyesine çıkan enflasyon bölgede tedirginlikleri artırırken, ekonomistlerin kasımdaki toplantıda Yeni Zelanda Merkez Bankası'nın 50 baz puan faiz artışına gideceği tahminleri öne çıkıyor.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 0,23, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,39, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 0,16 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,51 değer kaybetti.
PARA PİYASALARI
İstanbul serbest piyasada dolar 9,2770 liradan, euro 10,7470 liradan güne başladı.
Serbest piyasada 9,2750 liradan alınan dolar, 9,2770 liradan satıldı. 10,7450 liradan alınan euronun satış fiyatı ise 10,7470 lira olarak belirlendi.
Cuma günkü kapanışta doların satış fiyatı 9,1950 lira, euronun satış fiyatı ise 10,6710 lira olmuştu.
Euro/dolar paritesi 1,1580 seviyelerinde, dolar endeksi bugün yüzde 0,2 artışla 94,1 seviyelerinde bulunurken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi artan risk unsurlarıyla birlikte yüzde 1,61'e yükseldi.
Dolar/TL ise cuma günü uluslararası piyasada 9,2574'ten kapanması sonrası, bugün 9,2860 ile tarihi zirvesini gördü ve bankalararası piyasanın açılışında 9,2800 seviyelerinde işlem gördü.
Dolar/TL, haftaya yükselişle başlamasının ardından 9,27 seviyelerinde işlem görüyor.
Cuma günü yükselişini üst üste altıncı işlem gününe taşıyan dolar/TL, günü önceki kapanışın yüzde 0,76 üzerinde 9,2574 seviyesinden tamamladı.
Dolar/TL, yeni güne de yükselişle başlayarak 9,2954 ile zirveyi görmesinin ardından saat 09.50 itibarıyla önceki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 9,2660 seviyesinde bulunuyor.
Euro/TL yüzde 0,28 değer kaybıyla 10,7250'den, sterlin/TL de yüzde 0,23 azalışla 12,7220'den satılıyor.
Dolar endeksi yüzde 0,2 artışla 94,1 seviyesinde bulunurken, euro/dolar paritesi ise önceki kapanışın yüzde 0,2 altında 1,1580'den işlem görüyor.
EMTİA PİYASALARI
Brent petrolün varili, haftanın ilk iş gününde uluslararası piyasalarda 85,73 dolardan işlem görüyor.
Cuma günü 85,10 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, günü 84,86 dolar seviyesinde tamamladı. Brent petrolün varili, bugün saat 09.03 itibarıyla kapanışa göre yüzde 1,02 artışla 85,73 dolardan işlem gördü. Batı Teksas türü (WTI) ham petrolün varili 82,80 dolardan alıcı buldu.
Geçen hafta yüzde 12 yükselerek 4,72 dolarla haftalık kapanış rekoru kıran bakırın litre fiyatı, yeni haftaya da yüzde 1,6 artışla başladı. Yükseliş eğilimini üst üste sekiz haftadır devam ettiren Brent petrolün varil fiyatı ise bugün Asya piyasalarında yüzde 1 değer kazancıyla 85,2 dolara çıktı.
Cuma günü 85 dolar eşiğini aşan petrol fiyatları, yeni tip korona virüs (Kovid-19) sonrası yaşanan küresel ekonomik toparlanmanın petrol talebini artırması ve elektrik üreticilerinin artan doğal gaz ve kömür fiyatları nedeniyle fuel oil ve motorin kullanımına geçiş yapması üzerine yükselişini sürdürdü.
ABD'ye seyahat edecek yolcuların ülkeye girişine 8 Kasım itibarıyla müsaade edileceğinin açıklanması ve Avustralya ile bazı Asya ülkelerinde de gelecek aydan itibaren benzer uygulamaların hayata geçirilmesiyle jet yakıtı talebinin artacağı tahmin ediliyor. Bu durum da fiyatlardaki yükselişi destekliyor.
ABD'de petrol sondaj kulesi sayısı Nisan 2020'den bu yana en yüksek seviyesine ulaşarak 8-15 Ekim'de bir önceki haftaya göre 12 artışla 445'e yükseldi. Söz konusu yükseliş nedeniyle ABD'de petrol arzının artacağı öngörülüyor.
Öte yandan, dünyanın en büyük petrol ithalatçılarından Çin'in, bağımsız rafinericilere yönelik 2021 için petrol ithalat sınırlamalarını artırması fiyatları baskılayan bir unsur oldu. Toplam yıllık kotalar 2020'nin altında kalırken, söz konusu ithalat kısıtlamaları bağımsız rafinericilerin piyasaya girdiği 2015 yılından bu yana ilk defa uygulandı.
Çin ekonomisinin 3. çeyrekte yüzde 4,9 büyüyerek beklentilerin altında performans göstermesi de fiyatları olumsuz etkiledi.
Brent petrolde teknik olarak 85,83 ile 85,98 dolar aralığının direnç, 85,59 ile 85,50 dolar aralığının ise destek bölgesi olarak izlenebileceği belirtiliyor.
VADELİ PİYASA
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası'nda (VİOP) ekim vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontrat, haftaya düşüşle başlamasının ardından 1.516 puanda dengelendi.
Ekim vadeli endeks kontratı, en düşük 1.514,00 puanı görmesinin ardından önceki normal seans kapanışının yüzde 0,2 altında 1.516,00 seviyesinden işlem görüyor.
Cuma günü, 1.500-1.530 bandında dalgalı bir seyir izleyen endeks kontratı, normal seansı önceki kapanışın yüzde 0,2 altında 1.519,50 puandan tamamladı. Endeks kontratı, akşam seansında ise yatay seyretti.
Analistler, Çin'de açıklanan 3. çeyrek büyüme verisinin beklentilerin altında kalması, yükselmeye devam eden emtia fiyatları ve enflasyonist kaygıların tekrar gündemin odağına yerleşmesiyle küresel pay piyasalarının yeni haftaya negatif başladığını söyledi.
Küresel bazda açıklanmaya devam eden şirket finansal sonuçlarının hisse ve sektör ayrışmalarını tetikleyebileceğini ifade eden analistler, teknik açıdan endeks kontratında 1.510 seviyesinin destek, 1.550 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
