İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) mülkiyetindeki Taksim Gezi Parkı, Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Bu gelişme Gezi Parkı'na yapılması planlanan 'Topçu Kışlası' tartışmasını yeniden alevlendirdi.
Topçu Kışlası'nın yeniden inşasında ısrarcı olan Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuya ilişkin son açıklamasında "Orayı ihya edeceğiz" ifadelerini kullanmıştı.
Medyascope.tv'den Fırat Fıstık'ın haberine göre tapuda İBB’ye tahsis edilmiş olan ve mülkiyeti İBB’de bulunan Taksim Gezi Parkı, geçen hafta alınan kararla Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Devir işlemi ise Vakıflar Kanunu 30. maddeye dayandırıldı. Vakıflar Kanunu 30. maddede “Vakıf yoluyla meydana gelip de her ne suretle olursa olsun Hazine, belediye, özel idarelerin veya köy tüzel kişiliğinin mülkiyetine geçmiş vakıf kültür varlıkları mazbut vakfına devrolunur” ifadesi yer alıyor. Herhangi bir taşınmaz üzerinde vakıflara ait bir mal varsa, Vakıflar Genel Müdürlüğü, buna dayanarak geri tescil talep edebiliyor. Bu hak, belediyeye, özel idareye veya Hazine’ye geçmiş tüm taşınmazlar için geçerli. Medyascope'un edindiği bilgilere göre Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün elinde, Gezi Parkı için Osmanlı dönemine ait tapu kayıtlarına dayanan belgeler var.
“Hukuken tartışmalı süreç doğar”
Konuyla ilgili Jurnaltr'den Onur Dalar'a konuşan TMMOB Mimarlar Odası’nin önceki dönem genel başkanı Eyüp Muhcu böyle bir kararın hukuki tartışmaları sebep olacağını söyledi:
“Gezi Parkı arazisinin mülkiyeti normalde İBB’nin tasarrufundadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi durumunda siyasi iktidarın bir takım tasarruflar düşündüğü varsayılabilir. Hukuken tartışmalı bir süreç doğar. İBB bu hizmeti yapacak donanıma, kadroya ve birikikime sahipken bu arazinin devredilmesinin hukuken ve mantıken izahı mümkün olmayacaktır. Böyle bir durum hayata geçtiği takdirde; Gezi parkı konusunda bir takım kaygı verici amaçlar güden bir siyasi bir anlayışla karşı karşıya kalacağız demektir”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘ihya edeceğiz’ demişti
Bu gelişmeyle birlikte Gezi Parkı ve Topçu Kışlası’nın yeniden inşası tartışması yeniden alevleneceğe benziyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan son olarak Ocak 2019’da geçmişte Gezi Parkı arazisi içerisinde bulunan Topçu Kışlası için ‘Orayı ihya edeceğiz’ açıklamasında bulunmuştu.
“Harbiye Kongre Merkezi’nin yanında Cemal Reşit Rey’i yaptık. Onu biz yıkarken her tarafı ayağa kaldırdılar. Dedik ki ‘Daha güzelini, daha büyüğünü yapıyoruz, biraz sabırlı olun.’ Türkiye’nin opera binası yoktu. Harbiye Kongre Merkezi 3 bin kişilik bir yarı opera binasıdır. AKM olayını gündeme getirdim, kıyametler koptu. ‘Burada opera binası yapacağız’ dedik. Çıldırdılar. Şimdi oranın temelini atıyoruz. Daha büyük ve işlevsel bir opera binası. Aynı şekilde hani çok kızdıkları Taksim’deki Kışla. O Topçu Kışlası’nın aslını bir görseniz, ‘Yazıklar olsun burayı yıkanlara’ dersiniz. O kadar muhteşem bir eser. Onun orijinaline uygun mimari tasarımlarını yaptırıyorum. Orayı ihya edeceğiz.
‘İhya, yeni yapı inşa etmenin yasal aracı haline getirilmemeli”
2017 yılında Topçu Kışlası’nın yeniden inşasına yönelik İstanbul 1. İdare Mahkemesi’ne sunulan bilirkişi raporunda, Gezi Parkı ‘Cumhuriyet döneminin korunmaya değer mirası’ olarak tanımlanmıştı. Topçu Kışlası’nın yapılması durumunda, Taksim Gezi Parkı’nın yüzde 67 oranında azalacağı ve yaklaşık 430 ağacın zarar göreceği belirtilmişti. Ayrıca raporda “Osmanlı mekanlarının temsil gücü arttırılırken, Cumhuriyet dönemi mekanları zayıflatıldı” ve ‘İhya, yeni yapı inşa etmenin yasal aracı haline dönüştürülmemeli’ denilmişti.
Ayrıca bakınız
Meraklıları İçin, Bir Zamanların Gündem Konusu Olan 'Taksim Topçu Kışlası'nın Tarihi -İBB’nin kazanan projesi ne olacak?
Gezi Parkı Arazisi’nin Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilmesi durumunda ilk akla gelecek sorularından birisi de İBB’nin Taksim Meydanı’nın tasarımı için düzenlediği yarışmadan çıkan projenin geleceği olacak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve İstanbul Planlama Ajansı’nın (İPA) ortak çalışmasıyla düzenlenen tasarım yarışması sonucu, İstanbulluların oylarıyla seçilen 15 numaralı proje 13 Kasım 2020’de İBB tarafından açıklanmıştı. İBB’nin açıklamasına göre kazanan proje için çizimler tamamlandıktan hemen sonra çalışmalara başlanacaktı.
