Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, Türkiye Müteahhitler Birliği Idare Heyeti toplantısına video konferans yöntemiyle katıldı. Toplantı sırasında Bakan Pekcan, ekonomi ve ticaret alanında da sağlık durumu alanında olduğu gibi bir uğraş verildiğini kaydederek, "Ekonomik alandaki iki taraflı mücadelemizi ve dayanışmamızı sürdürerek, bu süreci en düşük kayıpla atlatacak ülkelerden biri olacağımıza inanıyorum. Bildiğiniz gibi yurt dışı müteahhitlik hizmetleri sektörü global hesaplı değişimlerden süratli etkilenmektedir. Bu kapsamda, küresel ekonomide yaşanan durgunluk ve güvensizlik, ticaret savaşları, müteahhitlerimizin proje üstlendiği bölgelerde yaşanan siyasi gerginlikler ve enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar, yurt dışı yeni müteahhitlik hizmetlerimizi öncelikli olarak etkilemektedir. Bütün bu sorunlara ek olarak küresel ekonomi, Covid-19 salgını nedeniyle küresel ekonomi son 100 yılın şayet en baskı sürecini yaşamaktadır. IMF, Nisan ayında açıkladığı raporda küresel ekonominin yüzde 3 daralmasını öngörüyordu ama geçtiğimiz hafta içerisinde aşağı yönlü revize edebileceklerini paylaştı. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) ise küresel ekonominin iyimser senaryoda yüzde 2,5, karamsar senaryoda ise yüzde 8,8 küçüleceğini öngörmekte. Salgın nedeniyle küresel ekonomideki yaşanan negatif gelişmeler yurt dışı müteahhitlik sektörünü de aracısız olarak etkiliyor" ifadelerini kullandı.

Korona virüs salgını sürecinde birçok ülkede yeni proje yapımının yavaşladığını bildiren Pekcan, “Bildiğiniz gibi bugüne değin üstlenilen projelerin yüzde 46,3'ü Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerinde, yüzde 26,5'i Ortadoğu, yüzde 17,2'si Afrika, yüzde 7,0'ı Avrupa ve Amerika, yüzde 3,1'inin Asya Pasifik bölgesinde olduğunu görüyoruz. Bu noktada bu belli başlı pazarlara ilişkin tahminlere daha yakından bakmak bizim için yol gösterici olacaktır. Proje üstlendiğimiz ülkelerin yatırım programlarını iyice nasıl etkileyeceğinin önümüzdeki günlerde daha net görebilmeyi ümit ediyoruz. Sizlerin de bildiği üzere, DTÖ verileri bize hem öngörülen rakamlar fazla yüksek, ayrıca de varsayım aralıkları fazla yüksek. Bu aralıkların bu değin geniş aralıklı olması da uluslararası kuruluşların da bu dönemde pandeminin küresel ekonomiye etkisini henüz ölçemediklerini göstermektedir. Biz de bu çerçevede mümkün olduğu dek öngörülebilir olma yönünde çalışmalarımızı beraber yönetecek, firmalarımızla sürdürülen mevcut projelerdeki meslek birliğiyle olumsuz etkileri en üye indirmek için beraber çalışıyoruz. Tüm ülkelerin salgın dahilinde kısıtlayıcı önlemler aldığı ve önceliklerin değiştiği bu dönemden sektörümüzün en az şekilde etkilenmesi için sürecin bütün paydaşlarla birlikte dikkatle izlenmesinin fazla önemli olduğunu düşünüyorum. Biz de Ticaret Bakanlığı olarak bu süreçte sektörle birlikte hareket etmeye büyük yük veriyoruz" diye konuştu.

“Ciddi bir sorun bize intikal etmedi”

Ticaret müşavirlikleri vasıtasıyla tüm firmaların proje bazlı durumunun her ülke özelinde peşine düşüp takip edildiğini kaydeden Bakan Pekcan, "8 Nisan 2020 tarihinde Türkiye Müteahhitler Birliği ve bütün ticaret müşavirliklerimize bir yazı iletilerek, firmalardan salgın nedeniyle geçici olarak durdurulan, iptal olan ve iptal olma ihtimali yer alan projelere ilişkin veri toplanması talep edilmiştir. TMB'den alınan şifahi bilgiler ve ticaret müşavirliklerimizin birçoğundan ulaşan yazılar kapsamında, salgın çerçevesinde iptal olan herhangi bir proje bulunmadığı öğrenilmiştir. Keza patron idarenin ya da ülkedeki tedbir sıkılığının durumuna göre geçici olarak durdurulan bir takım projelerin bulunduğu, bu sayının da çok fazla olmadığı, çoğunlukla projelerin devam ettiği yavaşla görülmüştür. Konuya ilişkin olarak firmalarımızdan alınan değerlendirmeler genel olarak işçi ve araç gereç temininde yaşanan sıkıntılar ağırlıklı olup, adalet edişlerle ilgili demin ciddi bir sorun bize intikal etmemiştir" ifadesini kullandı.

“Sektörün sorunlarını çözmek için elimizden geleni yapacağız”

Pekcan, salgın kapsamındaki küresel kısıtlamaların uzun vakit devam etmesi durumunda bütün ülkelerin ekonomilerine önemli bir hasar vereceği ve bunun da firmaların hak edişlerine etki edebileceğinin göz önüne alınması gerektiğine aksan yaparak, "Bu kapsamda işlem işyeri özelinde ticaret müşavirliklerimizce ve ilgili genel müdürlüğümüzce yakından izlenmektedir. Müşavirliklerimizin devir yaptıkları ülkelerde firmalarımızla bir araya geldikleri webinarlara da ilgili genel müdürlüğümüzce de katılım sağlanmaktadır. İlerleyen dönemlerde yaşanabilecek olası sıkıntılarda zorunlu ticaret diplomasisi araçlarını kullanarak sektörümüzün sorunlarını çözmek için elimizden geleni yapmaya devam edeceğiz” diye konuştu.

“Hep birlikte bu süreci atlatacağımızı umuyorum”

Bu süreçte ülke kaynaklarının da itinalı bir şekilde kullanılması gerektiğine uyarı çeken Bakan Pekcan, "Dolayısıyla ülkemiz ekonomisinin bu süreci de en az hasarla atlatmasının sağlanması büyük tartı taşıyor. Defalarca birlikte zorunlu fedakarlıkları yaparak ve bize yakışan milli dayanışma ruhunu sergileyerek bu süreci atlatacağımızı umuyorum. Firmalarımızın aralıksız işleri dahilinde ilgili ülkelere işçilerini götürmeleri istek edilmektedir. bununla beraber, tüm dünyada önemli bir seyahat kısıtlaması mevcuttur. Buna karşın bazı ülkelerin devam eden projeler zarfında kendi ülkelerine antre prosedürlerine ilişkin bilgiler hızlıca temin edilip sektörle paylaşılmaktadır” dedi.

Türkiye'nin yurt dışı müteahhitlik alanında bir marka haline geldiğini belirten Pekcan sözlerini şöyle sürdürdü:
"2020 yılı Nisan ayı sonu itibarıyla 127 öbür ülkede 403,4 milyar dolar değer 10 bin 197 proje üstlenmiş bulunmaktayız. Geçen sene 19,2 milyar dolarlık proje büyüklüğüne ulaşmıştık. Hedefimiz 20 milyar doları devretmek. Arzu ettiğimiz, hak ettiğimiz seviyeleri kısa sürede yakalayacağımıza içten inanıyorum. Bir yanlamasına salgının etkileri ile uğraş ederken, bir yanlamasına da salgın sonrası kurulacak yeni dünyadaki yerimizi güçlendirmeye yönelik hazırlıkları yapmamız büyük ağırlık taşıyor. Bu işlem zorlukların ve sınamaların yanı sıra çoğu sektörümüz için yeni fırsatları doğacaktır. Bunlardan birisi afiyet sektörü sağlık durumu turizmi açısından önemli katkıları olacaktır. Ülkemizin sağlık durumu sektörünün ne değin enerjik olduğunu tüm dünya fark etti. Özellikle ülkemizin büyük tecrübeye sahip olduğu sıhhat sektörüne yönelik projelerin artacak olması firmalarımız adına yeni bir fırsattır. Fırsatlar da doğacaktır bu süreçlerde. Bunlardan birisi de sağlık sektörü. Ülkemizin afiyet sektörünün ne değin zinde olduğunu bütün dünya fark etti. Sağlık turizmi açısından olumlu katkıları olacağına inanıyoruz. Sizler için bu ülkelerdeki afiyet yatırımlarına daha fazla ağırlık vereceğini, sizlerin sıhhat alanında daha çok proje üstleneceğini tahmin ediyoruz."

Hülya Keklik - Bayram Türüdü