TEMA Vakfı'nın araştırmasına göre Türkiye'de 15 şehrin yüzde 62'si maden için ruhsatlandırılmış durumda.
Görsel: TEMA VakfıGazete Oksijen'den Öge Demirkan'ın haberine göre Türkiye’de 5 grup maden var: ilki basitçe inşaat ve yol yapımında kullanılan kum, çakıl ve kil türleri olarak tarif edilebilir. İkinci grupta mermer türevleri, üçüncü grupta ise tuzlar yer alıyor. Dördüncü grupta ise kömür, altın, bakır gibi endüstriyel madenler yer alıyor. Beşinci grup elmas, yakut, safir gibi taşlardan oluşuyor.TEMA Vakfı tarafından yapılan iki yıllık çalışma sadece dördüncü maddeyi kapsıyor. Buna göre 15 kentte maden ruhsatlı alan oranı yüzde 62.
Ruhsatların en yoğun olduğu bölgelerin başında yüzde 79 ile Kaz Dağları geliyor. Çanakkale ve Balıkesir’in sınırları içinde yer alan bölgede toplam 1634 maden ruhsatı düzenlenmiş durumda.
Kaz Dağları Yöresi’nde Madencilik Raporumuz yayında. Resmi verilere dayanan rapora göre, Kaz Dağları Yöresi’nin %79’u maden ruhsatlı! Raporun detayları için link: https://t.co/xBUxNrfjRR#KazDağlarıRaporu #KazDağlarıHepimizin pic.twitter.com/6esAoDfrpO— TEMA Vakfı (@temavakfi) 26 Temmuz 2020
Artvin, Eskişehir, Zonguldak-Bartın, Ordu ruhsatlılık oranının yüzde 70’in üstünde olduğu kentler olarak dikkat çekiyor. İşletme ve arama safhasındaki ruhsatların en yoğun olduğu kentler ise Zonguldak-Bartın, Çanakkale ve Balıkesir.
Ordu’yu nasıl bir gelecek bekliyorOrdu ilinin %74’ü madenlere ruhsatlı#altındaölümvar #kömüretme pic.twitter.com/j6pKH6c6FB— TEMA Vakfı (@temavakfi) 9 Temmuz 2021
En çok ormanlık alan ruhsatlandırıldı
Fotoğraf: DHA - CerattepeOrmanların ortalama yüzde 58’i, tarım alanlarının yüzde 60’ı madenlere ruhsatlanmış durumda. Orman ruhsatlılığının en yoğun olduğu alan yüzde 80 ile Kaz Dağları bölgesi iken onu yüzde 68 ile Tekirdağ ve Kırklareli izliyor.Tarım alanlarında da yüzde 78 ile Kaz Dağları ilk sırada geliyor. Onu yüzde 66 ile Eskişehir takip ediyor. Korunan alanların ortalama yüzde 59’u, önemli doğa alanlarının yüzde 64’ü için yine maden ruhsatı verilmiş durumda.
Milli parkların yüzde 51’i maden sahası olarak işlendi
Fotoğraf: DHA - Kaz Dağları Doğal nitelikleri ve nadir canlı türleri ile milli park ilan edilen alanların da yüzde 51’i maden sahası olarak işlenmiş durumda.İl bazında ise Zonguldak ve Tekirdağ-Kırklareli’ndeki milli parkların yüzde 97’si, Muğla’dakilerin yüzde 85’i, Artvin’dekilerin de yüzde 84’ü madenlere ruhsatlı. Ayrıca Zonguldak-Bartın’da milli parkların yüzde 89’u arama ve işletme, Artvin’dekilerin yüzde 30’u arama, Afyon’dakilerin yüzde 10’u da işletme ruhsatına sahip.
"Madencilik yapılan alan kurtarılamaz"
TEMA Vakfı Başkanı Deniz Ataç; çevreye, doğaya, hatta geleceğimize zarar vermeden madencilik yapılabileceğini belirterek, "Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan ‘Sürdürülebilir Kalkınma için Maden Yönetimi Raporu’nda "madencilik yapılan alan bir daha geri getirilemez" deniyor. Yani karar vermeden önce madencilik yapılan alanın hiçbir restorasyon projesi ile geri dönmeyeceğini, verilen tahribatın giderilemeyeceğini baştan kabul etmek gerekiyor." diye konuştu.
“Filipinler bile kısıtladı bizde hiçbir sınır yok”
TEMA Vakfı’nda maden alanları ile ilgili çalışma Hülya Çeşmeci koordinasyonunda yürütülüyor.Çeşmeci, geniş bir ekip ve yaklaşık 2 yıl süren araştırmalar sonunda bu verileri elde ettiklerini söyledi:Çeşmeci şöyle konuştu:
“Maden kullanım hakları Cumhuriyet’in ilk yıllarında devletleştirme politikaları dikkat çekiyor. 1950’li yıllarda şahıs ve şirketlere de hak tanınmaya başlıyor. 1985’te ise yabancı sermayenin de yolu açılıyor bu tarihten günümüze kadar da maden kanununda 21 değişiklik yapılıyor. Ama en önemli kırılım 2004’te yaşanıyor. Bu düzenlemeye göre orman, muhafaza ormanı, ağaçlandırma alanları, özel koruma bölgeleri, milli parklar, tabiat parkları, sit alanları, tarım alanları ve su havzaları madenciliğe açılıyor. Kısaca Türkiye’nin her santimetrekaresinde madenciliğe imkan sağlanıyor. Oysa başka ülkelerin kanunlarını da inceledik ve özellikle AB ülkelerinde madencilik yapılamayacak alanlar çok net belirlenmiş. Vahşi madenciliğin en sert uygulamalarının görüldüğü Filipinler’de bile yapılan değişiklikler ile sınırlandırmalar getirmiş durumda. Ama Türkiye’de sınırlama yok”
Konuyla ilgili bugün medyaya yansıyan bir olay
Maden İçin Gözden Çıkarılan Akbelen Ormanı'nda Ağaç Kıyımı Başladı, Köylüler Nöbet Tutuyor -Çalışmada ele alınan bazı şehirler ve ruhsatlandırılmış alanları
