Bilim Kurulu üyesi: Aşı bulununcaya kadar tedbir ve koruma yöntemleri uygulanacak!

Bilim Kurulu Üyesi ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Ahali Sağlığı Asıl Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof.

Bilim Kurulu üyesi: Aşı bulununcaya kadar tedbir ve koruma yöntemleri uygulanacak!

Bilim Kurulu Üyesi ve Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Ahali Sağlığı Asıl Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metintaş, aşısı olmayan enfeksiyon salgınlarında kullanılan, tedbir ve yoklama yöntemi filyasyona ilişkin bilgilendirmede bulundu.

“FİLYASYON, ANTİK LATİNCEDEN TÜREDİ”

Metintaş, şu ifadeleri kullandı:

* Filyasyon, Antik Latinceden türemiş bir kelimedir, soybağı/kanbağı, yani 'köken' anlamına gelmektedir.

* Terim ile ‘bir durum ya da olgunun, bir diğerine neden olduğu' kast edilir.

* Filyasyon yönteminin infeksiyon hastalıklarında kullanımı eski bir uygulamadır.

* Teriminin en eski kullanımı meşhur Fransız epidemiyolog Dr. Achille Adrien Proust’un salgın hastalıkları ele aldığı bir araştırma makalesinde geçmektedir.

* 1865 yılında yayınlanan makalede Proust, ‘salgının nasıl ortaya çıktığını bulabilmek için ilk vakanın bütün ilişkilerini incelediğini, fakat bu yolla hastalığın toplumda nasıl yayıldığını bulabildiğini' ifade etmektedir.

* Bu uygulamaya o tarihten sonradan ‘filyasyon' adı verilmiştir.

KİŞİLERİN RİSK DURUMLARI DA TESPİT EDİLİYOR

Yöntemin salgın hastalığın kaynağını bulmaya yönelik geriye doğru dönük bir saha araştırması olduğunu belirten Prof. Dr. Metintaş, bu çalışmalar bir uçtan bir uca kişilerin risk durumlarının da saptama edildiğini kaydederek, şunları söyledi:

* Salgın esnasında ‘kaynak' aranırken yapılacak birincil iş, başta, fazla güvenilir bir hikaye almaktır.

* Hasta kişiye kimlerle bağlantı ettiği, nerelerde, ne vakit bulunduğu, çevresinde kimlerin olduğu gibi birçok soru sorulur, veri toplanır.

* Enfeksiyonun nereden kaynaklandığı bulunduğunda ona yönelik tedbir alınır; hasta kişiler bulunur izole edilir.

* Bu süreçte hasta ile öteki temas edenler de bulunmuş olur. Hasta olup olmadıkları incelenenler korumaya alınır.

Prof. Dr. Selma Metintaş. FOTO: İHA

TEMASLILAR NASIL TESPİT EDİLİR?

Filyasyona eş ‘temaslı takibi' yöntemi ile ilgili de bilgilendirmede bulunan Prof. Dr. Metintaş, izolasyonun önemine uyarı çekerek şu örneği verdi:

* Hasta olan ‘A kişisi' saptama edilinceye değin ‘B' ve ‘C' isimli iki kişiye bulaştırmış olsun.

* Eğer B'yi erken saptama eder ve izole eder, diğer kişilerden ayırırsak, onun hastalığı diğer kişilere bulaştırmasını önleriz.

* Fakat A kişisinin hastalığı bulaştırdığı C kişisini erken tespit edip izole edemezsek C kişisi hastalığı 3 kişiye daha bulaştırır.

* İşte bunu engellemek için filyasyon yapılır; hasta kişi, hastalık belirtileri çıkmadan birkaç gün öncesinden başlayarak rahatsızlık süresince kimlerle, ne vakit, nerede, nasıl bağlantı kurduğu açısından sorgulanır, fazla sayıda birey incelemeye alınır.

* Hastanın bağlantı içinde olduğu kişilerde keza alev, öksürük, burun akıntısı, solunum sıkıntısı gibi belirti sorgulaması yapılır, semptomu olanlara boğaz veya burun sürüntüsünden PCR testi uygulanır.

* Arkasında saptama edilen hasta temaslıları peşine düşüp takip edilir.

CORONA BAĞLANTI TAKİP UYGULAMASI SÜRECİNİ ANLATTI

Temas kriterlerini açıklayarak 14 gün kuralını hatırlatan Metintaş, şöyle konuştu:

* Yakın bağlantı kriterleri; Covid-19 hastasıyla benzer evde yaşama, aynı ofiste çalışma, Covid-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda 1 metreden yakın ve 15 dakika veya daha uzun süre ile yüz yüze kalma, Covid-19 hastasının salgıları (tükürük, balgam vb) ile korumasız bağlantı etme ve hastayla direkt temas etme gibi durumlardan oluşmaktadır.

* Yakın temaslılar, evde 14 gün her tarafında ateş, öksürük, burun akıntısı ve/ya da solunum sıkıntısı belirtileri açısından peşine düşüp takip edilir.

* Bunun için yakın temaslılar, 14 gün boyunca sağlık müdürlükleri göre telefon ya da ziyaret ile etkin takip edilmektedir.

* Takibi yapılan bu kişiler, kendisine iletilen zaman baştan başa kesinlikle evden çıkmamalıdırlar, eve misafir kabul etmemelidirler.

* Covid-19 hastasıyla aynı kapalı ortamda 1 metreden uzakta mesafede bulunmuş kişiler, aynı kapalı ortamda 15 dakikadan kısa süre bulunmuş kişiler “temaslı” olarak kabul edilir.

* Temaslılar, 14 gün baştan başa, alev ve solunum semptomları açısından kendilerini takip etmeleri konusunda uyarılır, evden çıkmamaları istenir.

* Temaslı ya da yakın temaslılarda 14 günlük peşine düşüp takip süresi içerisinde alev ve/veya solunum semptomları (öksürük, nefes darlığı) gelişirse tıbbi maske (cerrahi maske) takarak sıhhat kuruluşuna başvurmaları sağlanır.

* Afiyet kuruluşuna başvuran hastalar muhtemel vaka algoritmasına göre yönetilir.

“AŞI BULUNUNCAYA DEĞIN UYGULANACAK”

Sağlık Durumu Bakanlığı verilerini de paylaşan Prof. Dr. Metintaş, Türkiye'de doktor, sağlık personeli ve asistan personelden oluşan 4 bin 600 filyasyon ekibinin bulunduğunu, birincil 1 buçuk aylık dönemde 251 bin 28 kişinin takip edildiğini bildirdi.

Metintaş, aşı bulununcaya değin tedbir ve koruma yöntemlerinin uygulanacağını belirterek, “Temaslı takibini hiç ara vermeden yapmak, hastalığa karşısında etkili başarı elde etmenin tek yolu gibi görünmektedir” ifadelerini kullandı. İHA

İLGİLİ HABER800 kişinin çalıştığı fabrikada coronaya yakalanan işçi sayısı yükseldi!800 kişinin çalıştığı fabrikada coronaya yakalanan işçi sayısı yükseldi!
YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER