Derleyen: Merthan Sümbelli

Aşılama çalışmaları devam ederken, bir yandan da virüsün bulaş hızını düşürmek için uygulanan kısıtlamalar dünyanın gündeminde. Günden güne kısıtlamaların ortaya çıkardığı olumsuz etkiler artıyor. Ülkeler, başta ekonomi olmak üzere kısıtlamalardan etkileniyorlar. Durum buyken, İngiltere tarafından yapılan bir açıklama tünelin sonundaki ışığı gösterir nitelikte. Oxford-AstraZeneca aşısının yeni sonuçlarına göre, aşının tek dozu hastalığın bulaş hızını üçte iki oranında düşürüyor.

BULAŞ ORANINI YÜZDE 67 ORANINDA AZALTTI

Sonuçlar tıp dergisi Lancet'te ön baskı olarak yayımlandı. Deneylerden elde edilen sonuçlar, aşının ilk dozunun, bulaş hızını yüzde 67 oranında azalttığını ortaya koydu. Bu verilere kadar aşının bulaş hızını düşürüp düşürmeyeceği ya da aşı olan bir kişinin virüsü başkasına bulaştırıp bulaştıramayacağı sonucuna ulaşılamamıştı.

İNGİLİZ SAĞLIK BAKANI DA SONUÇLARDAN MEMNUN

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, sonuçları memnuniyetle karşıladıklarını belirterek, cesaret verici değerlendirmesini yaptı. Aşılara olan güvenlerinin arttığının altını çizen Hancock, şu ifadeleri kullandı: Sonuçlar, aşıların bulaşmayı azaltma ve insanları bu korkunç hastalıktan koruma kapasitesine olan güvenimizi daha da güçlendiriyor. Bu rapor, Oxford aşısının işe yaradığını ve iyi çalıştığını gösteriyor. İngiltere'de dokuz buçuk milyondan fazla insan ilk doz aşılarını oldu. Ulusal Sağlık Sistemi de Birleşik Krallık'ın her yerinde olabildiğince çok insanı aşılamak için yorulmadan çalışıyor.

“BU TAM İHTİYACIMIZ OLAN BİR SONUÇ”

Birleşik Krallık hükümetinden konuşan bir kaynak sonuçların sevindirici olduğunu ifade etti. “Bu bulgular tam olarak ihtiyacımız olan şey.” sözlerine yer veren kaynak, “Özellikle hastaneye yatışların engellenmesi sağlık sisteminin rahatlaması açısından çok önemli. Kısıtlamaları da sağlık sisteminin çökmesini engellemek için uyguluyoruz. Bu grupları koruduktan sonra bir miktar bulaş olsa bile bu yönetilebilir bir sorun. Bu yüzden bu sonuçlar okulların mart ayında açılması ve nisanda açılması planlanan dükkanlar için iyi bir haber.” dedi.

KISITLAMALARIN KALDIRILMASI GÜNDEME GELEBİLİR Mİ?

Sir ünvanına sahip eski bir muhafazakar lider Iain Duncan Smith, sonuçların çok önemli olduğunu vurgulayarak, “Bu sonuçlar kısıtlamalardan en kısa sürede çıkma konusunda önemli. Ekonomiyi hızla harekete geçirme şansımız var. Hükümetin çocukları tekrar okula gönderme ve ekonomiyi yeniden canlandırmasının yolunu açıyor.” değerlendirmesini yaptı.

Ancak Smith'e yanıt üst düzey bir hükümet kaynağından geldi. Hükümet yetkilisi 8 Mart'tan önce okulların açılmasının mümkün olmayacağını açıkladı. Yetkili, bağışıklığın 22 gün sonra kazanıldığına dikkat çekerek, 70 yaş üstünün 15 Şubat tarihine kadar aşılanmalarını öngörerek, 3 haftaya kadar bağışıklık kazanacaklarını ifade etti. Diğer ekonomik ve sosyal kısıtlamaların kaldırılması için de son verilerin izlenmesine devam edileceği işaret edildi.

İKİNCİ DOZ AŞININ ERTELENMESİ KARARI ELEŞTİRİLERİN HEDEFİ OLMUŞTU

İngiltere daha bu sonuçlar açıklanmadan önce, ikinci dozun uygulanmasını bir süre erteleme kararı almıştı. Gerekçe olarak, daha fazla vatandaşın kısa sürede bağışıklığını sağlanması gösterilmişti. Bu kararın ardından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, salı günü İngiliz bakanları halk sağlığını tehlikeye atmakla suçladı. Pazartesi günüyse Fransa Avrupa Bakanı Clement Beaune, İngiltere'nin ikinci doz kararını erteleyerek birçok risk aldığını ifade etmişti. Zira Fransız sağlık otoritesi, AstraZeneca aşısını Avrupa İlaç Ajansı onaylamasına rağmen, 65 yaş altındaki vatandaşlara uygulama kararı almıştı.

AYNI TARTIŞMA TÜRKİYE'NİN DE GÜNDEMİNE GELMİŞTİ

İngiltere'de başlayan ikinci doz aşının ertelenmesi tartışmaları bir dönem Türkiye'ye de sıçramıştı. O dönemde akıllara “Türkiye bu konuda ne yapacak?” sorusu gelmişti. Konuyla ilgili olarak Sağlık Bakanlığı Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara şöyle bir değerlendirmelerde bulunmuştu:

28 gün sonra 2. dozu kullanırsak hem daha çok antikor elde edeceğiz hem de daha uzun süre koruma elde edeceğiz gibi. O nedenle 28 günlük uygulamayı Bilim Kurulu’nda tartışarak ülkemiz şartlarında daha uygun olduğunu önerdik. Faz1 ve Faz2’de erken elde ettiğimiz veriler de bunu gösteriyor.

Tartışmaların başlamasıyla Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İftahar Köksal'a “Çin aşısının ikinci dozunun 28 sonra yapılması doğru olur mu?” sorusunu sorduğumuzda şu yanıtı almıştık: 2. doz için 28 gün gün beklenmesi yeni bir şey değil. Ülkemiz bağışıklamada ilk defa aşı yapmıyor. Bazı aşılamalarda erişkinlerde 2. Doz için 1 ay beklenir.

İNGİLTERE'NİN UYGULAYACAĞI YÖNTEM ÇOK MANTIKLI

Daha önce de tek doz aşı ile antikor elde edilebildiğini söyleyen Profesör Köksal, aşıların yetebilmesi için tek dozun tüm topluma uygulanmasını ve 2. doz için 12 hafta beklenmesini mantıklı olarak değerlendirmişti. Bir pandemide her şeyin dört dörtlük olmasının çok mümkün olmadığını ifade eden Köksal, “Yapabileceğinizin en iyisini yapmak zorundasınız. Bir hastalığı elimine etmek için toplumun en az yüzde 60-70’ini aşılamalısınız. Eğer 12 haftaya kadar antikor seviyesi koruyucu düzeyde devam ediyorsa bir sorun yok. Bu süreçte toplumun büyük bir kısmı aşılanmış olacağı için hastalığın yayılma hızında da düşüş kaydedilecektir.” yorumunda bulunmuştu.

Kaynaklar: Financial Times, Telegraph