1 – Covid-19'da kalıtımsal faktörlerin etkisi var mı?
Bu konuda herhangi bir bilimsel data değil. 22 ülkede 35 bilimsel heyet bu konuyu kalıtımsal olarak araştırıyor. Amerika ve İsveç'te yapılan incelemeler HIV virüsüne kesin direnç karşılayan insanların varlığını göstermişti. Bu kişiler korumasız cinsel ilişki ve uyuşturucu iğne paylaşımlarına rağmen hasta olmuyorlardı. böylece Covid-19'a karşısında direnç sağlayan veya akım yaratan genlerin olup olmadığı araştırılmaya devam ediyor. Bir Takım bilim adamları hastalığın ağır seyretmesinde kalıtımsal faktörlerin etkisinin olduğunu bahis ediyor.
2 – Covid-19'da kan grupları manâlı mi?
Bu konuda da çalışmalara devam ediliyor. Çin'de 2 bin 200 Covid-19 hastası üzerinde yapılan çalışmalarda 0 kan grubunda hastalığın daha hafif, A kan grubunda ise hastalığın daha ağır seyrettiği gösterilmiştir. Fakat iştirakçi sayısı az olduğu için bu sonucun güvenilirliği azdır.
Prof. Dr. Osman Erk
3 – Astım hastalarında daha mı ağır seyreder?
Toplumdan topluma kadar görülme sıklığı değişen fakat genel olarak yüzde 10-15 çoğunlukla saptanan astım hastalarında Covid-19 hastalığının daha eksik ve daha hafif seyrettiği ile ilgili veriler mevcuttur. Bağışıklık sistemini baskılayan hap kullanmayan lakin olağan inhaler ilaçlarını kullanan astım hastalarında riskin artmadığı söylenebilir.
4 – Bu virüs laboratuvarda mı üretilmiştir?
Bilimsel çalışmalar bu virüsün laboratuvar ortamında yok, doğal evrim sonucu geliştiğini gösteriyor. Bu konuda birçok egzersiz manâlı dergilerde yayınlandı. Komplo teorilerine inanmamak lazım. Virüsün kalıtımsal yapısı büyük ölçüde yarasalardaki ve pangolinlerdeki virüslerle benzerlik gösteriyor. Yarasalarda ayrıca bin 500 dek diğer corona virüsü mevcuttur. İleride bu virüslerden de kaynaklanan salgınlar beklenebilir.
5 – Sadece kanser ve kronik hastalığı olanları mı etkiler?
Covid-19 bu hastalığı olanları, erkekleri ve yaşlıları daha artı etkiler. Ama diyabet olup, HbA1C'si 9'dan daha yüksek olanlarda ve obezitesi olanlarda da rahatsızlık ağır seyrediyor.
6 – Yemek, poşet, paket, deniz ve havuzdan geçer mi?
Covid-19 yüzde 90 olasılıkla damlacık yolu ile geçmektedir. Kalabalık, kapalı, havasız mekanlarda bulunmak tehlike faktörüdür. Hastalığın yemek yemek, poşet, paket, deniz ve havuz suyundan geçtiğine dair belirlenmiş bir bilimsel veri yoktur. gerçi paketli ürünlerin açık havada havalandırılıp, dezenfekte edilmesinde yarar var. Havuz ve deniz suyundan hastalık bulaşmasa bile deniz ve havuzda yakın bağlantı ile hasta bir kişiden virüs bulaşabilir.
7 – Covid-19 hayvandan insana bulaşır mı?
Mart ayında Nature dergisinde yayınlanan manâlı bir bilimsel çalışmada virüs eğer doğal evrimini yarasada tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçebileceği, doğal evrimini insanda tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçmeyeceği biçiminde bir bilimsel bilgi var. Vizondan insanlara geçtiği ile ilgili bir kayda değer data paylaşıldı. Bu içten ise öteki hayvanlardan da insanlara geçebilir.
