1 – Covid-19'da kalıtımsal faktörlerin etkisi var mı?
Bu konuda herhangi bir bilimsel veri yok. 22 ülkede 35 bilimsel heyet bu konuyu kalıtımsal olarak araştırıyor. Amerika ve İsveç'te yapılan incelemeler HIV virüsüne belirli dayanıklılık sağlayan insanların varlığını göstermişti. Bu kişiler korumasız cinsel ilişki ve uyuşturucu iğne paylaşımlarına rağmen hasta olmuyorlardı. böylece Covid-19'a karşı dayanıklılık sağlayan ya da akım yaratan genlerin olup olmadığı araştırılmaya devam ediyor. Bir Takım bilim adamları hastalığın ağır seyretmesinde genetik faktörlerin etkisinin olduğunu bahis ediyor.
2 – Covid-19'da kan grupları kayda değer mi?
Bu konuda da çalışmalara devam ediliyor. Çin'de 2 bin 200 Covid-19 hastası üzerinde yapılan çalışmalarda 0 kan grubunda hastalığın daha hafif, A kan grubunda ise hastalığın daha ağır seyrettiği gösterilmiştir. Ama iştirakçi sayısı az olduğu için bu sonucun güvenilirliği azdır.
Prof. Dr. Osman Erk
3 – Astım hastalarında daha mı ağır seyreder?
Toplumdan topluma kadar görülme sıklığı değişen fakat çoğunlukla yüzde 10-15 sıklıkla saptanan astım hastalarında Covid-19 hastalığının daha eksik ve daha hafif seyrettiği ile ilgili veriler mevcuttur. Bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanmayan fakat olağan inhaler ilaçlarını kullanan astım hastalarında riskin artmadığı söylenebilir.
4 – Bu virüs laboratuvarda mı üretilmiştir?
Bilimsel araştırmalar bu virüsün laboratuvar ortamında değil, doğal evrim sonucu geliştiğini gösteriyor. Bu konuda birçok çalışma önemli dergilerde yayınlandı. Entrika teorilerine inanmamak lazım. Virüsün kalıtımsal yapısı büyük ölçüde yarasalardaki ve pangolinlerdeki virüslerle benzerlik gösteriyor. Yarasalarda keza bin 500 değin başka corona virüsü mevcuttur. İleride bu virüslerden de kaynaklanan salgınlar beklenebilir.
5 – Yalnızca kanser ve kronik hastalığı olanları mı etkiler?
Covid-19 bu hastalığı olanları, erkekleri ve yaşlıları daha fazla etkiler. Lakin şeker hastalığı olup, HbA1C'si 9'dan daha yüksek olanlarda ve obezitesi olanlarda da rahatsızlık ağır seyrediyor.
6 – Yemek Yemek, poşet, paket, deniz ve havuzdan geçer mi?
Covid-19 yüzde 90 muhtemelen damlacık yolu ile geçmektedir. Topluluk, kapalı, havasız mekanlarda bulunmak tehlike faktörüdür. Hastalığın yemek, poşet, paket, deniz ve havuz suyundan geçtiğine dair muhakkak bir bilimsel bilgi yoktur. yine de paketli ürünlerin haricen havalandırılıp, dezenfekte edilmesinde fayda var. Havuz ve deniz suyundan hastalık bulaşmasa bile deniz ve havuzda yakın bağlantı ile hasta bir kişiden virüs bulaşabilir.
7 – Covid-19 hayvandan insana bulaşır mı?
Mart ayında Nature dergisinde yayınlanan kayda değer bir bilimsel çalışmada virüs eğer doğal evrimini yarasada tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçebileceği, doğal evrimini insanda tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçmeyeceği biçiminde bir bilimsel bilgi var. Vizondan insanlara geçtiği ile ilgili bir manâlı data paylaşıldı. Bu dürüst ise öteki hayvanlardan da insanlara geçebilir.
