1 – Covid-19'da kalıtımsal faktörlerin etkisi var mı?
Bu konuda herhangi bir bilimsel bilgi yok. 22 ülkede 35 bilimsel heyet bu konuyu genetik olarak araştırıyor. Amerika ve İsveç'te yapılan incelemeler HIV virüsüne muhakkak direnç sağlayan insanların varlığını göstermişti. Bu kişiler korumasız cinsel ilişki ve uyuşturucu iğne paylaşımlarına karşın hasta olmuyorlardı. böylece Covid-19'a karşı direnç karşılayan ya da cereyan yaratan genlerin olup olmadığı araştırılmaya devam ediyor. Bir Takım bilim adamları hastalığın ağır seyretmesinde kalıtımsal faktörlerin etkisinin olduğunu bahis ediyor.
2 – Covid-19'da kan grupları önemli mi?
Bu konuda da çalışmalara devam ediliyor. Çin'de 2 bin 200 Covid-19 hastası üstünde yapılan çalışmalarda 0 kan grubunda hastalığın daha hafif, A kan grubunda ise hastalığın daha ağır seyrettiği gösterilmiştir. Ama katılımcı sayısı eksik olduğu için bu sonucun güvenilirliği azdır.
Prof. Dr. Osman Erk
3 – Astım hastalarında daha mı ağır seyreder?
Toplumdan topluma kadar görülme sıklığı değişen fakat genellikle yüzde 10-15 sıklıkla saptanan astım hastalarında Covid-19 hastalığının daha az ve daha hafif seyrettiği ile ilgili veriler mevcuttur. Bağışıklık sistemini baskılayan hap kullanmayan lakin olağan inhaler ilaçlarını kullanan astım hastalarında riskin artmadığı söylenebilir.
4 – Bu virüs laboratuvarda mı üretilmiştir?
Bilimsel çalışmalar bu virüsün laboratuvar ortamında değil, doğal evrim sonucu geliştiğini gösteriyor. Bu konuda çoğu alıştırma manâlı dergilerde yayınlandı. Entrika teorilerine inanmamak gerekli. Virüsün kalıtımsal yapısı büyük ölçüde yarasalardaki ve pangolinlerdeki virüslerle benzerlik gösteriyor. Yarasalarda hem bin 500 kadar başka corona virüsü mevcuttur. İleride bu virüslerden de kaynaklanan salgınlar beklenebilir.
5 – Yalnızca kanser ve kronik hastalığı olanları mı etkiler?
Covid-19 bu hastalığı olanları, erkekleri ve yaşlıları daha artı etkiler. Lakin şeker hastalığı olup, HbA1C'si 9'dan daha yüksek olanlarda ve obezitesi olanlarda da hastalık ağır seyrediyor.
6 – Yemek, poşet, paket, deniz ve havuzdan geçer mi?
Covid-19 yüzde 90 olasılıkla damlacık yolu ile geçmektedir. Topluluk, kapalı, havasız mekanlarda bulunmak risk faktörüdür. Hastalığın yemek, poşet, paket, deniz ve havuz suyundan geçtiğine dair belirli bir bilimsel data yoktur. gerçi paketli ürünlerin haricen havalandırılıp, dezenfekte edilmesinde yarar var. Havuz ve deniz suyundan hastalık bulaşmasa bile deniz ve havuzda yakın bağlantı ile hasta bir kişiden virüs bulaşabilir.
7 – Covid-19 hayvandan insana bulaşır mı?
Mart ayında Nature dergisinde yayınlanan manâlı bir bilimsel çalışmada virüs eğer doğal evrimini yarasada tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçebileceği, doğal evrimini insanda tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçmeyeceği şeklinde bir bilimsel bilgi var. Vizondan insanlara geçtiği ile ilgili bir manâlı data paylaşıldı. Bu içten ise öteki hayvanlardan da insanlara geçebilir.
