Her yaşta ortaya çıkabilen ve yaşam boyu süren diyabet, iyi tedavi edilmediğinde hayati riske yol açabiliyor. Dolayısıyla ne kadar erken teşhis edilirse vücutta neden olacağı hasarlar da o ölçüde azalıyor. Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Ela Keskin, sinsice ilerleyen hastalıkla ilgili önemli bilgiler verip, yol açtığı 4 hastalığı anlattı…

ÖNLENEBİLİR Mİ?

Diyabet, pankreasın kan şekerini düzenleyen bir hormon olan insülini yeterince üretememesi ya da üretilen insülini kullanamamasıyla kandaki şeker düzeyinin yükselmesi şeklinde özetlenebilir. Tip 1 diyabet olarak bilinen ve insülin yetersizliği sonucu gelişen diyabetten korunmak mümkün değil ama Tip 2 diyabet ve gebelik diyabetinden az da olsa korunulabilir. Pre diyabet (gizli şeker) dediğimiz dönemde hastanın belirli beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleriyle diyabet gelişimini önlemek mümkün. Tip 2 diyabette belirtiler çok yavaş ve sinsi seyredebilir. Hastalar yıllarca hiçbir bulgu vermeden diyabetle yaşıyor olabilir. İleri dönemde çok su içme, sık idrara çıkma, gece sık idrara kalkma, yemekten sonra yorgunluk- uyku hali, zayıflama, bulanık görme, konsantrasyon güçlüğü, sinirlilik, ciltte oluşan mantar enfeksiyonları, kaşıntılar gibi belirtilerle kendini gösterebilir.

NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Ailesinde diyabet olan kişilerin daha dikkatli olmaları, kilo almamaları, yaşam tarzı değişiklikleri ve egzersize önem vermeleri, gerekli tahlilleri yaptırmaları gerekir. Ayrıca genetiğinizde olmasa da yıllık sağlık kontrollerinizde açlık ve tokluk şekerlerinize baktırmayı ihmal etmeyin.

HANGİ SORUNLARA YOL AÇAR?

■ Kalp-damar hastalıkları: Diyabet maalesef uzun dönemde kalp-damar hastalıkları riskini artırır. Hastaların yüzde 70-80'i kalp hastalıkları nedeniyle kaybedilmektedir. Bu sebeple şeker hastalarının kan şekeri kontrolü ile beraber kan basıncını ve lipid değerlerinin yani kolesterol, trigliserid değerlerinin de kontrol altında olması son derece önemlidir.

■ Görme kaybı: Kan şekeri ayarlı olmayan hataların uzun vadede küçük damar hastalıkları yani göz hasarları, retina etkilenmesi sonucunda görmelerinde bozulmalar olabilmekte ve bu ileri durumlarda görme kaybına yol açabilmektedir.

■ Böbrek yetmezliği: Diyabetten böbrek damarları etkilendiğinde, böbrek problemleri ortaya çıkar ve diyalize varan böbrek yetmezliği gelişebilir.

■ Sinir sistemi hastalıkları: Yine sinir uçları etkilendiğinde ve nöropati dediğimiz tablo geliştiğinde şiddetli ağrıların yanı sıra bu hastalarda ayak yaralarına ve bu ayak yaralarının yol açtığı ülserlerin neticesinde parmak, bacak, ayak kesilmelerine yol açan olumsuzluklara rastlamak mümkün olabilir.