Varis; esasen altta yatan toplardamar yetersizliğinin bir sonucu olarak karşımıza çıkar. Varisli damarlar, cilt yüzeyinin hemen altında şişkin, bükülmüş kan damarlarıdır. Çirkin ve rahatsız edici görünümleri nedeniyle sadece estetik bir problem olarak düşünülse de psikososyal sorunlar da dahil olmak üzere varisli damarlar birçok soruna yol açabilir. Bazı durumlarda, ilerlemiş varisli damarlar içerisinde pıhtı gelişebilir ve ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Ahmet Arnaz
KİMLERDE GÖRÜLÜR?
Herkeste varis görülebilir, ancak kadınların bunlara sahip olma olasılığı erkeklerden daha fazladır. Varisli damarlar, damar duvarları zayıfladığında ortaya çıkar. Damardaki kan basıncı arttıkça zayıflayan duvarlar damarın büyümesini sağlar. Damar genişledikçe damardaki kapakçıklar olması gerektiği gibi çalışamaz. Kirli kan dediğimiz oksijenden fakir kan toplardamarlar içinde birikir ve göllenmeye yatkın hale gelir. Bu da damarların genişlemesine, şişmesine ve bükülmesine neden olur. Damar duvarları ve kapakçıkları yaş, cinsiyet, aile öyküsü, yaşam tarzı (uzun süre ayakta durmak ya da oturmak), genel sağlık durumu (şiddetli kabızlık, ağırlık kaldırmak veya tümörler gibi karın içi basıncı artıran koşullar), sigara ve kilo gibi nedenlerle zayıflayabilir.
Tedavi yolları nelerdir?
Varisli damarların tedavisi kişiye özel olmalıdır. Doppler USG sonucuna bir veya daha fazla tedavi seçeneği kombine edilerek uygulanmalıdır.
Ameliyat: Cerrah, kanın birikmesini önlemek için etkilenen damarı (ligasyon) bağlar. Cerrah, aynı zamanda varisli damarların yeniden ortaya çıkmasını önlemek için etkilenmiş olan damarı çıkarabilir.
Termoablasyon (Isı ile): Endovenöz termal ablasyon adı verilen minimal invaziv bir prosedürle, kalp ve damar cerrahisi uzmanı hasarlı bir damarı kapatmak için bir kateter ile damar içerisine girer ve lazer ya da radyofrekans enerjisi ile yetersizlik görülen damar kapatılır.
Elastik çoraplar: Destekleyici çoraplar damarları sıkıştırır ve şikayetleri azaltır. Varis çorapları, damarların gerilmesini durdurur ve kan akışına yardımcı olur.
Enjeksiyon tedavisi (skleroterapi): Skleroterapide kalp ve damar cerrahisi uzmanı damarınıza bir çözelti enjekte eder. Çözelti damar duvarlarının birbirine yapışmasına neden olur. Bunun sonucunda damar yara dokusuna dönüşür ve kaybolur.
Nasıl önlenebilir?
Aktif ve sağlıklı bir yaşam tarzı ile varis gelişimi önleyebilir ya da yavaşlatabilirsiniz. Bunun için;
– Uzun süre ayakta durmaktan ve oturmaktan kaçının.
– Bacaklarınızı gün içinde birkaç kez kalp hizasından havaya kaldırın.
– Kilonuzu koruyun.
– Sigarayı bırakın.
– Aktif olun.
– Varis çoraplarını deneyin.
– Belinizi sıkan kıyafetler giymeyin.
