Tansiyon ölçümü sırasında kollardan kan basıncı hiç alınamıyorsa ya da bir kolda diğerine tarafından düşük alınıyorsa, hastada ‘nabızsızlık hastalığı' olarak da bilinen ‘takayasu hastalığı' ihtimali üstünde durulması gerektiğini vurgulayan Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, “Bilhassa 40 yaş ve altı kadınlar belirtiler konusunda daha dikkatli olmalıdır. Sebebini izah edemedikleri halsizlik, dermansızlık, kilo kaybı, alev ve her iki kol arasında kan basıncı basıncında 10mmHg'dan pozitif basınç farkı gibi sürekli yakınmaları varsa, mutlaka bilirkişi bir hekime başvurulmalıdır” dedi.
Türkiye'de nadir görülen hastalıklar aralarında yer alan nabızsızlık hastalığı, daha çok 40 yaş ve altındaki kadınları etkiliyor. Tıp dilinde ‘takayasu arteriti' olarak da bilinen rahatsızlık hakkında açıklamalarda bulunan Romatoloji Kliniği’nden Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, “Toplumumuzda nadir görüldüğü için maalesef tanısı geciken takayasu hastalığı, kronik bir hastalıktır. Kalpten çıkan ve bütün vücuda kanı taşıyan en büyük arter olan aorta ve onun başlıca dallarında damar duvarında iltihaplanma görülür.
Hastalık kalıtımsal ve çevresel bir takım etkilerle bağışıklık sisteminin olağandışı çalışması sonucunda ortaya çıkmaktadır. Hastaların yüzde 80-90'ı kadındır. Erkeklerde epeyce nadirdir. Çoğunlukla görülme yaşı 10-40 yaş arasıdır. Dünyada her bölgede görülebilir, oysa Asya toplumlarında daha sıktır. Japonya'da her yıl 150 yeni hasta görülmektedir” diye konuştu.
TANSİYONUNUZ ALINAMIYORSA DİKKAT!
Hastalığın başlangıç döneminde halsizlik, isteksizlik, yorgunluk, kilo kaybı, hafif ateş gibi bulguların yaygın olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, öteki belirtiler konusunda şu bilgileri aktardı: “Hastalığın ilerleyen dönemlerinde kalpten meydana çıkan asıl atardamar olan aort ve asıl dallarının duvarında iltihaplanmalar sonucu damarlarda daralma, tıkanma, delinme gelişebilir. Buna yan olarak kola ya da bacağa dışarı giden büyük atardamarlarda iltihaplanma gelişmiş ise o kolda nabız cılız alınır veya hiç alınamayabilir. O bölgeye giden kan akımı azalacağından gıda azlığına ast soğukluk, zaaf, hareketle gelen ağrı olabilir.
Kan Basıncı ölçümleri esnasında bir veya her iki kolda kan basıncı hiç alınamayabilir ya da öteki kola kadar düşük olarak alınabilir. Hasta ara sıra bir veya her iki kolunda nabzının alınmadığını ya da cılız alındığını kendisi de ayrım edebilir. Ara Sıra beyne dışarı giden damarlar etkilenir. Tekrar kanlanmadaki azlığa bağlı olarak hastada baş ağrısı, baş dönmesi, nöbetler, bayılma ve ilerleyen dönemlerde görme değişiklikleri biçiminde bulgu verebilir. Boyundaki atardamarlar etkilenirse hastalığın etkin dönemlerinde etkilenen bölgede keskin hassasiyet (ağrı) saptanabilir.”
BÖBREKLER DE HASAR GÖREBİLİR
Takayasu hastalığında böbreklere giden atardamarların da etkilenebileceğini söyleyen Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, bu durumun hastada erken dönemde kan basıncı yüksekliğini ortaya çıkabileceğinin de altını çizdi. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde böbreklerin de zarar görebileceğine işaret eden Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, “Kalpten akciğere kirli kanı gönderen büyük arter etkilenebilir. Göğüs ağrısı, solunum yetmezliği, kan tükürme şeklinde kendini gösterebilir. Genellikle damarlardaki daralma ve tıkanmaların zararlı etkisi yeni çoğalan damarlanmalarla önlenir, ama ara sıra ileri derecede etkilenmelerde kol ve bacaklarda besin azlığına alt yaralar gelişebilir.
Hastaların neredeyse yarısında eklem-adale ağrıları olabilir. Bu ağrılar çoğunlukla geçicidir. Tipik eklem iltihabı nadirdir. Nadiren bacaklarda ağrılı-kızarık şişlikler, iltihaplı yaralar gelişebilir. Bağırsaklara dışarı giden damarlar etkilendiğinde ise ishal ve mide-bağırsak sisteminde kanama biçiminde semptom verebilir. Rahatsızlık kalp damarlarını etkileyerek kalbin beslenmesini de bozabilir. Erken dönemde göğüs ağrısı biçiminde belirti verebilir. Arada Bir yürek krizine niçin olabilir” diye konuştu.
40 YAŞ ALTI KADINLAR DAHA DİKKATLİ OLMALI
Tanının nasıl konulacağı konusunda da bilgilendirmede bulunan Prof. Dr. Sayarlıoğlu, “Takayasu arteritinde teşhis hastanın yakınmaları, doktorun muayene bulguları, damarlardaki daralmaların görüntüleme yöntemleriyle gösterilmesi ve laboratuvar desteğiyle konulmaktadır.
Bilhassa 40 yaş ve altı kadınlar belirtiler konusunda daha titiz olmalıdır. Sebebini izah edemediği halsizlik, dermansızlık, kilo kaybı, alev gibi aralıksız yakınmaları varsa, kol ve bacaklarda hareketle ortaya meydana çıkan sızı yakınması varsa, kan basıncı-nabız ölçümleri sırasında bir veya her iki kolunda tansiyon ya da nabız alınamıyor veya hafif hissediliyorsa, her iki kol arasında tansiyon basıncında 10mmHg'dan artı basınç farkı varsa, boynunda atardamarların geçtiği bölgede sancı hissediyorsa, yeni ortaya çıkan tansiyon yüksekliği varsa titiz olunmalıdır. Hastalığın nadir belirtilerle de ortaya çıkabileceği unutulmamalıdır” uyarısında bulundu.
TEDAVİSİ VAR MI?
Hastalığın bugün için kısa sürede ‘bütün şifa' anlamında bir tedavisi olmadığını anlatan Prof. Dr. Mehmet Sayarlıoğlu, çare ile denetleme aşağı tutulabileceğini vurgulayarak açıklamasını şöyle tamamladı:
“Bilhassa erken tanı konulan hastalarda tedavinin başarısı oldukça yüz güldürücüdür. Hastalığın standart bir tedavisi yoktur. Çünkü hastalık her bireyde öbür seyreder. Hastalık şiddeti, organ tutulumunun derecesi ve yaygınlığı gibi faktörler çare seçimini etkiler. Kullanılan ilaçlar mutlaka ahenkli doktor kontrolünde kullanılmalıdır. Tedavide kullanılan yeni seçenekler de takayasu arteriti için umut verici olmuştur.”
(İHA)
