Menopoz kadınlarda adet döngülerinin sona ermesini ifade eder. Bir kadın başka bir neden bulunmadan 12 ay kadar adet görmezse menopoza girmiş kabul edilir. Genellikle 50’li yaşlarda başlayan doğal bir süreç olmakla birlikte bazı kadınlarda daha erken de görülebilir. Kadın Hastalıkları, Doğum ve Perinatoloji Uzmanı Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak, pandeminin de olumsuz etkilediği bu süreçle ilgili şu bilgileri verdi…

Prof. Dr. Zehra Neşe Kavak

Genetik geçişlidir

Menopoz yaşı 49.5-50’dir. 40 yaşından önce yaşanan menopozlar da prematür menopoz yani erken menopozdur. Eğer anneniz, anneanneniz, teyzeniz erken menopoza girmişse sizin de erken menopoza girme riskiniz daha yüksektir. Ama onlarda geç menopoz varsa siz de geç menopoza gireceksiniz gibi bir genetik yatkınlık söz konusudur. Menopoz anne ve anne tarafı geçişli olarak etki gösterir.

Menopozla birlikte kadınlarda kilo alımı, deri-saç değişiklikleri, kuru göz sendromu, vajinal kuruluk ve kemik kaybı gibi vücut değişiklikleri de görülebilir. Çevresel faktörler ve yaşam tarzına dikkat edilerek menopozun birkaç yıl dahi olsa ötelenebilir. Sigara içmeyin, eğer bu mümkün değilse olabildiğince azaltın, ağır spor yapmaktan kaçının. Ani stresler, büyük üzüntüler de menopozu öne çeken faktörler arasında sayılır. Çevresel faktörlerle kirlenmiş beslenme yöntemleri nedeniyle menopozun çok daha erken başladığını görmekteyiz. Postmenopoz döneminde sağlıklı beslenme kemik erimesine karşı önlem almak için çok önemlidir. Mutlaka kalsiyum içeren gıdalar tüketilmelidir.

İŞTE İLK İŞARETLERİ

■ Adet düzensizliği

■ Bir anda ateş basması

■ Baş ağrısı ve baş dönmesi

■ Ruhsal değişiklikler

■ Gerginlik, aşırı sinir

■ Depresyona yatkınlık

■ Oluşabilecek kilo değişiklikleri

■ Çevreye uyumsuzluk

BU NOKTALARA DİKKAT

■ Uyku düzeninize dikkat edin. Menopoz döneminde uyku düzeni bozuluyor. Terlemeye bağlı olarak uykular bölünüyor. Bunun için hekime danışarak melatonin alınabilir. Bazı araştırmalarda melatoninin Covid-19’a karşı da etkin olduğu tartışılıyor. Uyumadan önce melisa çayı da işe yarayabilir.
■ Kafeini az tüketin. Öğleden sonra saat 16.00’dan sonra çay ve kahve yerine bitkisel çaylara yönelin.
■ Bol su için. Gün içerisinde bol miktarda su tüketerek egzersize önem vermek menopozun etkilerini daha rahat atlatmanıza yardımcı olur. Sabah erken saatlerde henüz sokaklar boş iken yürüyüş yapmanın her yönden olumlu katkısı olacaktır. Bu sayede hem uykularınız düzene girer hem de diyabet, osteoporoz (kemik erimesi) gibi hastalık risklerinden korunabilirsiniz.
■ Şeker kullanımını minimum seviyeye düşürün. Özellikle paketlenmiş rafine gıdalardan uzak durmaya çalışın. C vitamini, D vitamini, B12 seviyelerinizi kontrol ettirerek, düşükse muhakkak takviye alın.
■ Geçici bir süre için kontrollü hormon tedavisi seçeneği düşünülebilir. Özellikle pandemi döneminde stres seviyesi çok arttığı için menopoz şikâyetleri hayat kalitesini çok düşürüyorsa mamografi kontrollerini yaptırmak suretiyle geçici bir süre için hormon tedavisi alınabilir. Ancak bu geçici tedavi seçeneği normal yaşta menopoza girenler için uygundur eğer erken yaşta menopoza girilmişse hormon tedavisi uzun dönemli uygulanarak 48-50 yaşına kadar sürdürülebilir.