Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ceyda Hayretdağ, MS (Multipl Skleroz) hastalığının teşhisi, riskleri, semptomları ve tedavisine ilişkin açıklamada bulundu. MS'in beyin ve omurilik (merkezi asap sisteminin) hastalığı olduğunu belirten Dr. Hayretdağ, ''MS, beynin görme, söylev, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki kontrol kabiliyetini bozar.'' dedi.
Hastalığa ''Multipl'' denmesinin, beynin ve omuriliğin birçok farklı alanı etkilenmesinden kaynaklandığını belirten Hayretdağ, hastalıktaki belirtilerin hafif veya ağır olabildiğini ya da belirtilerin aniden ortaya çıkıp, yine aniden kaybolabileceğini vurgu yaptı.
''Çaresiz bir rahatsızlık değil''
Nöroloji Uzmanı Dr. Hayretdağ, MS hakkında, bireylerin bazı yanlış bilgilere karşı dikkatli olması gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı;
''En kısa tabirle MS, bir düşünce hastalığı değildir. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Demin önlenebilir bir rahatsızlık değildir. Biçare bir rahatsızlık değildir. Çare edilebilir bir hastalıktır. MS'li kişilerin çoğunluğu hayatlarına devam edip çalışabilirler.''
''Kadınlarda daha sık görülüyor''
Kimlerin MS hastalığına yakalandığının net bir cevabı olmadığını andıran Dr. Hayretdağ, ''Oysa, kimlerin yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Özetlemek icabında; 20-40 yaş arası bireyler ılıman iklim kuşağında oturan bireylerde daha sık görülüyor. Ayrıca kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor. Fakat, bu şart hamilelikle ilgili değil'' diye konuştu.
Hayretdağ, MS'in belirtilerinin kişiden kişiye değiştiğini, bununla beraber kişide zaman zaman değişkenlik gösterdiğine dikkat çekerek, ''Bunlar, çift görme veya gözün irade dıştan hareketi, vücudun herhangi bir bölgesinin kısmen veya tamamen felç olması, ellerin titremesi, mesane ve kalın barsak kontrolünün kaybı, sendelenme veya denge kaybı, dilde peltekleşme gibi hitabe bozuklukları, aşırı halsizlik veya kendini alışılmamış biçimde bezginlik kestirme, vücutta koordinasyon bozukluğu, hissizlik ve karıncalanma şehvetli, ayakların keskin şekilde sürüklenmesi gibi semptomlar görülmektedir. Ancak emrindeki ama, belirtilerin her biri başka hastalıklardan da kaynaklanabilir. Nöroloji doktorunuza mutlaka danışmalısınız.'' ifadelerini kullandı.
''Seyri önceden varsayım edilemez''
MS hastalığı için halen emin bir tedavinin bulunmadığının da altını çizen Dr. Hayretdağ, ''Yine de hastaların bağımsız, kuytu ve üretken olmalarını sağlamak için fazla şey yapılabilir. Bilhassa ilaç tedavisi. İlaç tedavisi; MS'li hastanın ilaçla tedavisinin iki ana hedefi vardır. Birinci maksat, sinir dokusu içerisinde birçok vakit hiç durmaksızın süren, miyelin ve akson( sinir teli) yıkımına neden olan ve zaman zaman alevlenen iltihabı süreci denetleme altına almaktır. İkinci niyet ise; hastanın şikâyetlerini ortadan kaldırmaktır. Mesela; adale spazmı ve sertliklleri ortadan uyandırmak için kas gevşeticiler, idrar problemleri için mesane işlevini aranjör ilaçlar; dermansızlık için Modafinil veya yarı ilaçlar kullanılır. Tedavide sürekli izlem fazla önemlidir. Çünkü MS hastalığının seyri önceden varsayım edilemez, hastanın gereksinimleri değişken.
''Takip ve çare kişiseldir''
Bu sürece, MS hastaları ve onları peşine düşüp takip eden nöroloji doktorunun birlikte başlanmasının, tedavinin dar ve ahenkli bir şekilde geçirilmesini sağladığına şive yapan Dr. Ceyda Hayretdağ, ''Sık peşine düşüp takip MS rahatsızlık çare sürecinde fazla kayda değer bir yer almaktadır. MS hastalığında takip ve çare kişiseldir. MS de hastalık yoktur hasta vardır'' dedi.
Hayretdağ, günümüzde yapılan araştırmaların; MS'in sebebi, tedavisi ve önlenmesine ilişkin incelemeler üniversitelerin destekleri ile yapıldığını söyleyerek, ''MS'in erken dönemde tanınmasını sağlayacak teşhis yöntemleri geliştirmeye yönelik incelemeler yapılmaktadır. Deneysel çalışmalarla da MS'in nedenine ve etkili ilaç araştırmalarına karşın araştırmalar yapılmaktadır'' ifadelerini kullandı.
MS ve Covid-19 ilişkisi
Türkiye'de yaklaşık 50 bin MS hastasının bulunduğu bilgisini paylaşan Dr. Hayretdağ, ‘‘Hastalığın neden kaynaklandığına dair belirlenmiş bir bilgi yoktur. Yalnızca bir takım viral enfeksiyonların etkili olduğu görülmektedir. Bir virüsün, özellikle de covid-19 virüsünün, MS'e neden olduğuna dair bir veriye demin rastlanmamıştır'' dedi.
MS hastalığının bağışıklık sistemini hatalı çalışması nedeniyle ortaya çıktığını belirten Hayretdağ, ‘‘Covid-19 testleri pozitif çıkan MS hastalarının şu ana değin, hastalığı diğerlerinden daha ağır geçirmediği görülmektedir. Ama, gerçi MS hastaları evden çıkmamaya gayret etmeli ve düzenli alışkanlıklarından vazgeçmemelidir'' tavsiyesinde bulundu.
