MS hastalığı nedir? MS hastalığının belirtileri neler?

Dünyada 3.5 milyon, Türkiye'de ise 75 bin kişiyi etkileyen MS hastalığı hakkında bilgiler veren Türkiye Multipl Skleroz (MS) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Uzm.

MS hastalığı nedir? MS hastalığının belirtileri neler?

Dünyada 3.5 milyon, Türkiye'de ise 75 bin kişiyi etkileyen MS hastalığı hakkında bilgiler veren Türkiye Multipl Skleroz (MS) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Uzm. Dr. Melih Tütüncü, tıbbın kullanımına sunulan son tedavilerle MS tedavisinde yüzde 80-90 başarı sağlandığını söyledi.

MS hakkında sorularımızı yanıtlayan Tütüncü, Dünya MS Günü kapsamında “Benim MS Serüvenim” çatısı aşağıda hayata geçirdikleri projeyi de anlattı.

MS HASTALIĞI NEDİR?

MS, beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemi hastalığıdır. MS’te esas sorun, bağışıklık sistemi hücrelerinin bilinmeyen bir sebepten nedeniyle vücudun kendi asap sistemi hücrelerine saldırmasıdır. MS, beyin ve omurilikten oluşan merkezi sinir sistemindeki miyelin tabakası ve sinir hücrelerinin bedensel tahribatının bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Öncelikle (MS) ölümcül bir hastalık yok. Bu konuda yapılmış böylece fazla alıştırma var. Bu incelemeler sıradan hayat süresi açısından MS'lilerle dinç bireyler arasında kayda değer bir ayrım olmadığı ortaya konmuştur. MS, bir akıl veya ruh hastalığı olmayıp, tıbbi olarak adamakıllı bir asap sistemi hastalığıdır.

MS’İN BELİRTİLERİ NELER?

Hastalığın birçok belirtisi var ve hastadan hastaya koskocoman şartların değişmesi gösterebilir. Belirtiler etkilenen sinir sistemi bölgesine kadar de değişir. MS hastalığında bir veya birkaç semptom benzer anda da görülebilir. Önemli olan bu belirtilerin 24 saatten uzun sürmesidir.

Vücutta karıncalanma, uyuşma, halsizlik, denge bozukluğu, çift görme, görme azlığı, söylev bozukluğu, titreme, kol ve bacaklarda sertlik, dayanıksızlık, idrar kaçırma veya yapamama, cinsel bozukluklar bu belirtiler arasında sayılabilir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde hafıza kaybı, yürüyememe, yutma zorlukları belirtileri de görülmektedir.

Tanımlanan belirtilerin bir veya bir kaçına birlikte rastlanabilir. Bu belirtiler alevlenmeler ve düzelmelerle seyreder. Açılış dönemlerinde genellikle tam bir düzelme görülürken, bazı hastalarda başlangıçtan itibaren düzelmeler görülmeden kötüleşme söz konusu olabilir.

COVID 19, MS HASTALARINI NASIL ETKİLEDİ?

MS hastalığı Covid 19 enfeksiyonu açısından ekstra bir tehlike oluşturmuyor. Cümbür Cemaat için risk ne ise MS hastaları için de aynı. MS içinde kullanılan ilaçlarda büyük oranda Covid 19 enfeksiyonu riskini artırmıyor dolayısıyla bu süreçte hiçbir hastamızın tedavisi kesmedik ve devam ettirdik.

İlaçların kesilmesi MS için risk oluşturmakta ve hastaların saldırı geçirmelerini niçin olmaktadır. MS hastalarımızdan Covid 19'a yakalanan hastalarımız oldu ve birçok da tedaviler ile hiçbir sorun olmadan düzeldi.

COVID-19 SÜRECİNDE MS HASTALARI NASIL TEDBIR ALMALI?

MS hastalarımız bu süreçte tedavilerine devam etmeli, doktorları aksini söylemediği sürece ilaçlarını kullanmalılar. Dinç beslenmeli ve ahenkli egzersizlerine devam etmeliler. Cümbür Cemaat için geçerli olan maske takmalı, sosyal mesafeye dikkat etmeli ve ellerini sık yıkamalılar.

KİMLER RİSK GRUBUNDA?

Multipl Skleroz (MS) genç insanlarda nörolojik nedenli engelliliklerde birinci sırayı almaktadır. Hastalık genellikle genç kadınlarda, kentlerde yaşayan sosyo-ekonomik düzeyi yüksek kişilerde görülen bir hastalıktır. MS 20-40 yaş arası bireylerde sık, 15 yaş altı ve 50 yaş üstü bireylerde ise nadir görülür. Kadınlarda erkeklere oranla 2 kat daha sık rastlanır. Ailelerinde MS bulunan şahısların MS'e yakalanma eğilimi bayağı insanlara tarafından azıcık daha fazladır.

MS’İN TEDAVİSİ VAR MI?

MS hastalığının ayrıntılarıyla tedavi görmesini sağlayan bir çare yöntemi değil. çoğunlukla ataklara, semptomlara yönelik ve uzun dönem koruyucu tedaviler uygulanıyor. Türkiye’de MS hastalığıyla ilgili 13 çeşitlilik tedavi seçeneği mevcut. MS hastalığında çoğunlukla bağışıklık sistemini ya da inflamatuvar süreci baskılayıcı tedaviler uygulanıyor. İlk basamakta 4 iğne, 2 ilaç tedavisi, yetkisiz kaldığında ikinci basamaktaki daha etkili hap ve serum tedavilerine geçiliyor.

Şu anki tedavilerin basamaklarına kadar koruyuculukları yüzde 35-40’lardan yüzde 80-90'lara değin yükseliyor. Dolayısıyla bağışıklık sistemini kontrol ederek, hastalığın seyrini durdurmak ya da yavaşlatmak mümkün oluyor. Lakin ilerleyici alıcı dediğimiz grupta maalesef elimizde pozitif bir seçenek yok. Bu grup bitmiş itibaren sinsi bir şekilde ilerlemekte ve çare başarısı nispeten daha eksik. Her çare şeklinin kendine ve kişiye özgü ast etkileri var. böylece çare görebilen hastaların düzenli olarak doktor kontrolüne gitmesi ve tahlillerini yaptırması gerekiyor.

MS’TE DÜRÜST BİLİNEN YANLIŞLAR

MS'le ilgili toplum genelinde dürüst aşina yanlışların da hastalar üzerinde olumsuz etkileri olduğunu gösteren Uzm. Dr. Melih Tütüncü, bunların önüne geçmede bilgilendirmenin önemine işaret ederek şunları söyledi:
“Bu hastaların çocuk sahibi olamayacağına ilişkin bir kanı var. Bu tamamen yanlış, MS'li bireyler çocuk sahibi olabilirler. Hamile kalmanın zamanını mutlaka doktoru ile planlamalı. Belden istikrarsız alınmasının kısırlığa yol açtığı veya felç bıraktığı iddiası var. Bu operasyon sezaryende de kullanılan spinal hissizlik ile aynı işlemdir.

MS'in bulaşıcı olduğuna dair bir iddia var; bu da dürüst yok. MS bulaşıcı değildir. Gerginlik faktörü sayılıyor ama gerginlik hayatın içerisinde zaten var. Stressiz yaşam olası yok, biz hastalarımızdan hayatlarını değiştirmelerini istemiyoruz. Hastalarımıza ‘Hayatta hedefiniz ne ise onun peşinde koşmaya devam edin' diyoruz. Güneşe çıkılmaması lüzumlu diye söyleniyor ama bu da içten yok. Tam tersi D Vitamini alması gerekiyor. Burada güneşle ısıyı ayrım yapmak gerekiyor. Isı MS hastalarında bazen palavracı atakların her yerde hissedilmesine sebep olabiliyor. Hastaya güneşlenin fakat süresine uyarı edin diyoruz. Nebati tedaviler ve alternatif tedaviler öneriliyor.

Beslenmeyle MS'i yenemezsiniz. Farklı Alanlara Yönlendirilmiş bitkilerin iyi geldiği iddiası içten değildir. Dinç besin yani cümbür cemaat için geçerli olan Akdeniz mutfağı besin tarzı öneriyoruz. Tuzu az perhiz öneriyoruz. Tuzlu, inflamasyonu tetikleyebiliyor. Fazla şekerli gıdalar tüketmeyeceksiniz, kilonuza dikkat edeceksiniz. Sigaradan uzaktan durulması gerekiyor. Sigara eğer hasta bir atak geçirecekse onu %50 oranında öne çekiyor. MS'te kullanılan tedavilerin etkisini azaltıyor ve kötü seyretmesine yol açabiliyor.”

‘BENİM MS SERÜVENİM’

Multipl Skleroz ırk göre tanıdık adıyla MS hastalığı, Milletlerarası MS Federasyonu ve Dünya Sağlık Örgütü kadar her yıl Mayıs ayında dağıtılmış etkinliklerle gündeme taşınıyor. 30 Mayıs tarihi Dünya MS Günü olarak kutlanıyor. Türkiye Multipl Skleroz (MS) Derneği olarak bu yıl, Merck Türkiye işbirliği ile “Benim MS Serüvenim” isimli bir projeyi hayata geçirdik. Bu proje kapsamında, online faaliyetler ve canlı yayınlarla keza hastalara moral olmaya ayrıca de toplumu bilgilendirerek farkındalık yaratmayı hedefledik. COVID 19 pandemisi sebebiyle online'a taşınan etkinlikler Türkiye MS Derneği'nin Facebook ve Instagram hesaplarından canlı olarak yayınlandı.

Etkinlik programında şarkıcı Ceylan Ertem şarkılarıyla hastalarımıza moral olurken, aşçı Semen Öner MS hastalarına yerinde diyet ve yemek yemek alternatifleri hakkında bilgiler verdi. Fitness Eğitmeni Gizem Çerçioğlu'nun, konunun uzmanları ile yaptığı söyleşide ise MS hastalarının günlük yaşamdaki hareketliliği ve dinç hayat için spor konuşuldu. Bu aktiviteler 28-29 ve 30 Mayıs tarihlerinde, Türkiye MS Derneği'ne aza kıymetli hekimlerin aktif moderatörlüğünde gerçekleşti. (gerçekleşiyor) bununla beraber MS hastaları da yayınlara katıldılar ve kendi MS serüvenlerini anlattılar.

Hastalığın tanı aşamasından, tedavideki güncel gelişmelere değin en yeni bilgileri bu canlı yayınlarda paylaştık. MS tedavisi için dünyada ve ülkemizde tıbbın kullanımına sunulan yeni ürünlerle bundan böyle elimiz daha güçlü mesajını verdik. Umutsuzluğa, sebepsiz karamsarlığa yer yok dedik. Türkiye MS Derneği olarak, bu projeyle MS hastaları ve yakınlarının yanı sıra toplumun her kesiminden insanlara ulaşarak farkındalığın artırılmasını sağlamış olmaktan sevinç duyuyoruz.

Rakamlarla MS:
75 bin: Türkiye'deki MS'li hasta sayısı. 1 yıl : İlk belirtiler görüldükten sonra hasta nöroloji uzmanına gitmezse MS tanısı alana kadar geçen vakit 1 yıldan uzun sürebiliyor. % 51 : MS hastalarının yalnızca yüzde 51'i etkin olarak çalışıyor. %40 : İşlerini kaybetme endişesi ve öteki nedenlerden dolayı hastalığı yakın çevresiyle bile paylaşmıyor.
YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER