Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Esra Ergün Alış, Covid-19 için çeşitli ülkelerde gerçekleştirilen aşı çalışmalarının umut verici olduğunu, ancak hastalığın henüz yeni yeni tanınmaya başlandığı için aşılar hakkında değerlendirmede bulunmak için zamana ihtiyaç olduğunu söyledi. Alış, ayrıca Covid-19'la ilgili önemli bilgiler verip uyarılarda bulundu…

Dr. Esra Ergün Alış

HANGİ ŞİKAYETLER ARTTI?

Hastalığın ilk görüldüğü günlere nazaran elimizde artık daha çok akademik ve bilimsel çalışma, daha çok bulgu var. Ancak bu bulgular, hastalığın seyri ve semptomlar da değişkenlik gösteriyor. Söz gelimi ilk dönemlerde ishal şikayetiyle başvuran hastaların sayısı daha fazlayken, bugün ishal bulgusuyla gelen hasta sayısı daha az. İlk dönemlerde ateş bulgusu daha azdı, şimdi daha fazla. Yine ilk dönemlerde balgam gördüğümüzde Covid-19 teşhisinden uzaklaşabiliyorduk. Şimdiyse şikayetlerin çoğunun arasında kanlı balgam var. Halsizlik, bel ve sırt ağrıları ise halen en çok gördüğümüz şikayetler.

AİLE İÇİ BULAŞ FAZLA

Hastalığın insanlara en yakınlarından ve en sevdiklerinden geçme riski çok daha yüksek. En çok duyduğumuz öykü, ‘Ben aslında çok dikkat ediyorum. Evden dışarı çıkmıyorum. Ama geçenlerde oğlum geldi-torunum geldi' şeklinde oluyor. Dolayısıyla Covid-19'a yakalanan hastalara bu virüs en yakınlarından ve en sevdiklerinden geliyor. Bu nedenle tüm önlemlere hassasiyet göstermeliyiz.

TEST NE ZAMAN YAPTIRILMALI?

PCR testlerinde yaşanan hataların nedeni çoğunlukla yanlış zamanda test yaptırmaktan kaynaklanıyor. Temasta olduğumuz bir şahsın pozitif çıkması üzerine, semptom yoksa hemen test yaptırmak çok hatalı bir davranış. Semptom varsa hemen test yaptırmak doğru tabii. Ancak Türkiye için ortalama bulaş süresi 5 ila 7 gün arasında değişiyor. Dolayısıyla, eğer semptom yoksa, temastan en az 7 gün sonra test yaptırıldığı takdirde daha sağlıklı bir sonuca ulaşabilir. Çünkü hemen ertesi gün test yaptırıldığında virüs henüz testle tespit edilecek yoğunluğa ulaşmamış olabiliyor. Vatandaş da ‘Ben test yaptırdım, negatif çıktı' diye rehavete kapılabiliyor.

İLAÇLAR KULLANILMALI

CovId-19 tedavisinde kullanılan ilaçlarla ilgili tartışmalara gelince… Bugün semptom göstermeyen ve kendini iyi hisseden hastanın 4 gün sonra nasıl olabileceğinin bir garantisi bulunmuyor. Bu nedenle Covid-19 tanısı konulan hasta, eğer semptom gösteriyorsa, verilen ilaçları kesinlikle kullanmalı. Tabii ki kendi özel durumlarını ilaçları getiren filyasyon ekibiyle değerlendirmelerinde yarar var.