ABD Jackson Laboratuvarı Baş Araştırmacısı,  İmmünoloji Uzmanı Prof. Derya Unutmaz, Sözcü TV yayınına katılarak aşı konusunda merak edilenleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün açıklamalarını, Türkiye’nin virüsle mücadelesi, virüsün mutasyon süreçleri gibi merak edilen birçok konuda açıklamalarda bulundu.

“ÜÇÜNCÜ PİKİN SON BÜYÜK PİK OLACAĞINI DÜŞÜNÜYORUM”

Sözcü TV Genel Yayın Yönetmeni Erdoğan Aktaş’ın “Dünya Sağlık Örgütü’nün vaka sayılarının katlanarak arttı açıklamasını nasıl yorumlamak lazım?” sorusuna Prof. Derya Unutmaz şu cevabı verdi:

* Anlamadım neden katlanarak arttı dediklerini. Şu doğru, şu anda üçüncü dalga ve üçüncü pik yaşanıyor dünyada ama bu katlanarak artmış değil. Bu pikin en önemli sebebi de Hindistan.

* Resmi vaka sayılarına baktığımız zaman şu anda ortalama 800 bin civarında günlük vaka. Bu ikinci büyük dalgadan belki biraz daha yüksek. ‘Katlanarak arttı’ diyemeyiz ama tabi Hindistan üzerinde durumun çok kötü olduğunu söyleyebiliriz.

* Diğer ülkeler bazında  tam tersi yani katlanarak azaldı diyebiliriz. Amerika’da, Avrupa’da vakalar düşmeye başladı, tabi bunun en önemli nedeni aşılanmanın hızlanmış olması.

* Ben o kadar kötümser bakmıyorum, ben üçüncü büyük pikin de son büyük pik olacağını düşünüyorum.

“2022 YILININ YAZINA KADAR DÜNYA NÜFUSUNUN YÜZDE 70’İ AŞILANMIŞ OLACAK”

Dünyadaki aşılanma oranlarını da açıklayan Prof. Unutmaz, şunları söyledi:

* Şu ana kadar dünyada 1.2 milyar doz aşı yapıldı, yani yaklaşık 650-700 milyona yakın insan aşılandı. Bu  çok büyük bir rakam. 4-5 ay içinde, son baktığımda günde yaklaşık 20 milyon doza yakın aşı uygulanıyor.

* Eğer böyle devam ederse ki ben bunun artarak devam edeceğini düşünüyorum 2022 yılının yazına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’i aşılanmış olacak. Bu toplumsal bağışıklık için fazlasıyla yeter. Ama ondan önce bir çok ülke zaten buna ulaşacak.

“ESKİSİ GİBİ OLMASA DA BELLİ BİR NORMALLEŞME SÜRECİ OLACAK”

Aşılanmanın ardından yaşanacak süreçleri de değerlendiren Unutmaz şöyle konuştu:

* ‘Aşı olduk yine de tedbiri elden bırakmamamız lazım yine aynı şekilde maskelere devam etmemiz lazım’ diye bir görüş de var. Bu görüşlerin doğru olmadığını düşünüyorum.

* Bağışıklık açısından da doğru değil. Özellikle belli aşılar, Biontech, Moderna, Johnson Johnson aşıları gibi  hem koruması çok yüksek bulaştırma riski çok düşük olan aşılar ki bu Biontech, Moderna yüzde 90 oranında bulaştırmayı da önlediği gösterildi.

* O durumlarda insanların aslında maske takması anlamlı değil, belki de faydalı bile olmayabilir belirli durumlarda. Bu bakımdan bu şekilde normale dönüş başlayacak. Bunun örneklerini yine İsrail’de görüyoruz.

* Tabii ki temkinli olmak lazım bu süreçte çünkü varyant virüsler var. Tam olarak nasıl yayılacağını çok net bilmiyoruz ki aşıların yine etkili olacağını düşünüyoruz. Ama hayat eskisi gibi tam olmasa da belli bir normalleşme olacak kesinlikle.

ÜÇÜNCÜ DOZ AŞI GEREKLİ Mİ?

Unutmaz, aşıların bağışıklık süreleriyle ilgili ise şöyle konuştu:

* Belirli periyotlarla aşının gerekli olup olmadığını bilmiyoruz. Benim tahminim grip aşısı gibi her yıl aşı olmak zorunda kalmayacağız. Grip aşısının her yıl olmasının sebebi aslında gribe olan bağışıklık hafızamızın kısa olduğundan dolayı değil, virüsün kendisini çok fazla değiştirmesinden, yani corona virüsüne göre kendisini çok daha fazla değiştiriyor.

* O bakımdan yeni aşı üretilmesi gerekiyor. Ama bu corona virüsüne karşı birçok kişi bence aşıyla özellikle çok uzun süre bağışıklık yapacak. Fakat şöyle bir durum var, eğer sizin bağışıklığınız yeterince eğitilmezse ki bu COVID’i hafif şekilde geçirenlerde de bu böyle oluyor.

* Çünkü bağışıklık sistemi diyor ki ‘bu demek ki o kadar önemli bir şey değilmiş, ben neden ordumu bunun için 6 aydan 1 seneden fazla tutayım’ diyebiliyor. Ağır geçirenlerde ise çok daha uzun süreli kalabiliyor bağışıklık.

* Biontech, Moderna olsun Johnson Johnson olsun bunlar daha güçlü eğitiyorlar bağışıklık sistemini bu bakımdan iki doz hatta Johnson Johnson aşısında tek doz bile yeterli olabiliyor.

* İnaktif aşılarda Sinovac gibi aşılarda ise bağışıklık sistemi çok fazla bir tehdit görmüyor o aşıyı. Açıkçası da bağışıklık hafızası  çok iyi eğitilmemiş olabiliyor. Bu bakımdan o kişilerde üçüncü doz ama Sinovac yerine Biontech olabilir Moderna olabilir, Novavax olabilir, bunlardan yapılmasını tavsiye ediyoruz.

“SİNOVAC GİBİ İNAKTİF AŞILAR BİRİNCİ DOZDAN SONRA HEMEN HEMEN HİÇ KORUMA OLUŞTURMUYOR”

“Aşı yapıldıktan sonra corona virüsüne yakalanılırsa bundan sonraki süreçte aşı uygulanması gerekiyor mu?” sorusuna Unutmaz, şu cevabı verdi:

* İki gün sonra corona olduysanız o aşının pek bir faydası olmayacaktır. Covid olmak da bir yerde bağışıklığı aşı gibi eğiten bir durum. Öyle durumlarda ikinci dozu olabilirsiniz ama şunu tavsiye ediyoruz, semptomlar bittikten sonra araya bir aylık bir süre koymak…

* Çünkü eğer çok yakın tarihte yaparsanız zaten aşının ikinci dozunun 3 hafta veya 4 hafta olmasının sebebi de bu, daha da uzun olabilir. Ama tarihler çok yakın olduğu zaman bağışıklık da biraz daha az eğitimi olabilir. Ama ikinci dozu olmalarında bir sakınca yok. Aşı olmanıza rağmen 28 gün sonra COVID oldunuz, yüzde 90-95 oranında ağır hastalığı da aşı önlemiş oluyor. Bu çok önemli bir rakam.

* Bu bakımda birinci doz ile ikinci doz arasının açılmasının şu süreçte biz bir sakıncasını görmüyoruz. Çünkü zaten aşılar yetersiz. Birinci dozda  arayı 6-8 hafta hatta İngiltere’nin yaptığı gibi 3 ay bile açsanız çok önemli derecede bir bağışıklık oluşturuyorsunuz toplumda.

* Bu bakımdan endişe edilecek bir durum değil. Sinovac aşısı için bu böyle değil yalnız, Sinovac gibi inaktif aşılar birinci dozdan sonra hemen hemen hiç koruma oluşturmuyor. Onun için onlarda muhakkak 3-4 hafta içinde ikinci dozun yapılması lazım.

“TAM KAPANMA GEÇ ALINMIŞ BİR KARAR”

Türkiye’deki tam kapanma sürecini de değerlendiren Unutmaz, tam kapanma kararının çok geç alındığını söyledi. Unutmaz konuyla ilgili şu değerlendirmede bulundu:

* Tam kapanma, gereklilikten yapılan bir durum oldu. Çünkü bir süre sonra başka çareniz kalmıyor. Bunu baştan yapmamız gerekiyordu, şu anda bayağı geç oldu. Hem bu varyant virüslerin çok daha bulaşıcı olması, hem de ülkedeki vaka sayılarının 50-60 binlere çıkması, dünyada ikinci sıradayız.

* Nüfusa vurduğunuz zaman inanılmaz yüksek bir  orandı. Başka çare kalmamıştı, yapılması gerekiyordu. Fakat bu çözüm değil, bu kısa vadeli çözüm. Hastanelerdeki yoğunlukları azaltmak, vaka sayılarına 5-10 bin civarına düşürebilirseniz, hasta olan kişi sayısı da ona göre azalma olacaktır. Bu durum size biraz vakit kazandıracak.

* O süre içinde aşılanmayı çok hızlandırarak yetişmeniz lazım. Kapanma sonunda da alabileceğiniz en maksimum tedbirleri almaya devam etmeniz lazım. Birden bile açılırsanız hiçbir şey fark etmez. İki üç hafta sonra vaka sayıları geri gelir.

* Kapanma kısa vadeli büyük bir sıkıntı yaratan, insanları hem ekonomik, hem psikolojik travma yaratan bir durum. Bu devam edilebilir ve sürdürülebilir bir durumda değil. Ben vaka sayılarının düşeceğini düşünüyorum ama bu bitti anlamına gelmesin.

İlginizi Çekebilir4 Mayıs corona virüsü verileri açıklandı: Yeni vaka ve ağır hasta sayısı arttıİlginizi ÇekebilirSağlık Bakanı Fahrettin Koca il il vaka sayılarını açıkladı: İstanbul zirvedeİlginizi Çekebilirİçişleri Bakanlığı'ndan pazarlarla ilgili genelge: Cumartesi günleri açık olacak