Dünyada şu anda yaşanan koronavirüs salgınından dolayı yaşanan kriz döneminde; mesajlaşma ve arama, data, sosyal medya ve hatta davet uygulamalarının çalışmasının sürekliliğinde, telekom ağları ve data merkezi endüstrisinin oynadığı kritik rol bir kez daha anlaşıldı. Yaşanan zorluklara karşın, küresel veri merkezi pazarının 2020 yılı ve ardından dikkate bedel bir çoğalma göstermesi bekleniyor.
Microsoft, Amazon Web Services, Google ve Apple gibi büyük firmaların öngördüğü bu büyümeyle beraber, sermaye daha minik öyle çok bilgi merkezi firmasına akmaya devam edecek ve yeni tür veri merkezlerinin pazarına yeni firmalar katılacağı belirtiliyor. Bu durumun kayda değer soruları da beraberinde getirdiğini gösteren Eaton Elektrik Türkiye Ülke Müdürü Yılmaz Özcan, bu büyümenin çevre üzerindeki etkilerini açıkladı.
"Daha bereketli, daha sade ve daha yerinde maliyetli bilgi merkezlerine karşın istek büyüyor"
2022 yılına dek, benzer cihazların sayısının yaklaşık 28,5 milyar olacağı varsayım edildiğini belirten Özcan, "Bu cihazlar ve onlarla ilişkili uygulamalar dünya genelinde veri merkezlerinin yayılmasını tetikledi. Synergy Research Group tarafından yapılan araştırmaya kadar, tasarlama ve inşaat aşamasında bulunan 132 adet ek hiper ölçekli veri merkeziyle birlikte, data merkezi sayısı 430'dan 562'ye çıkacak. Daha verimli, daha sade ve daha uygun maliyetli bilgi merkezlerine karşın istek büyüyor. 2019 yılı eylül ayından bu yana, dünyadaki elektriğin yüzde 2'si bilgi merkezlerinde kullanılıyor ve veri merkezleri bütün Birleşik Krallık'ta tüketilenden daha fazla kuvvet tüketiyor. Yüzde 2'lik bu oran, 2030'a değin yüzde 8'e yükselecek. Küresel ölçekte, toplam sera gazı emisyonlarının yüzde 2'si veri merkezlerinden ortaya çıkıyor. Bu data merkezlerinin dünya genelindeki elektrik talebi üzerindeki etkisi, enerji konusunda yapılan daha detaylı araştırmalarla ön plana çıkıyor. Microsoft, teknoloji şirketlerinin sürdürülebilirlik konusundaki geniş detaylı hedeflerini yakın zamanda açıkladı. Şirket, 2030 yılına kadar karbon olumsuz olma taahhüdünün yanı sıra, şirketin kurulduğu sene olan 1975'ten beri yaydığı tüm karbonu 2050 yılına kadar değil etmeyi hedefliyor." dedi.
"hemen karbon bazlı ya da nükleer öyle fazla enerjinin bölüm fiyatından daha az"
Apple, Amazon, Google ve Vodafone gibi şirketlerin hepsinin kendilerine ait yeşil enerji ve sürdürülebilirlik hedefleri olduğunu vurgulayan Özcan, "Peki, bu müşteri ayrıntılı hedefler saptamak için gereken kaynaklara olasılıkla sahip olamayan binlerce bilgi merkezinin durumu nedir? Kendi data merkezimizi yeşilleştirmeye dair geleneksel us yapısından sıyrılıp, tüm şebekeyi yeşilleştirmeye dair daha dönüşümsel bir görüntü açısını benimseyerek, veri merkezi endüstrisini uzun vadede daha sürdürülebilir ışık halkası getirebiliriz. Bu hafıza birincil öncelikle hayali ve hatta aşırı iyimser gibi görünebilir oysa bu fikrin yakın gelecekte hayata geçirilme ihtimali o kadar fazla veri merkezi tasarımcısının ve operatörünün düşündüğünden daha yüksek. Şebeke ölçeğindeki yenilenebilir enerjinin imal maliyeti ani şekilde düştü ve şimdi karbon bazlı veya nükleer o kadar fazla enerjinin birim fiyatından daha az. Ulusal şebeke yenilenebilir enerjiye geçerken, bu enerji kaynağının değişken doğası şebeke sistemindeki zorlukları da beraberinde getiriyor. Şebeke istikrarsızlığı, hem enerji yayılma şirketleri keza de onların müşterileri için negatif bir şart ve veri merkezi operatörleri için de doğrudan bir sorun teşkil ediyor. Olası bu istikrarsızlığa bir çözüm getirmek için tezgâhtar kaynaklar ve altyapılar kullanılabilir. Bu olası bir maliyet engelidir." ifadelerini kullandı.
Dönüşümsel zihin yapısı
Veri merkezi operasyonlarına alt geniş çaplı enerji rezervleri ve altyapıları mevcut olduğunun altını çizen Özcan, "EnergyAware UPS ünitelerinin kullanımıyla, bu back-up üniteler şebekeyi doyurmak için kullanılabilir. Milli enerji pazarları, bu hizmetlerin (frekans kontrolü, çabuk frekans yanıtı, talebe tarafından cevap) miktar edilmesine ve satın alınmasına ihtimal tanımak için açılıyor. Bu hizmetler, birincil yükler ve IT yükleri üzerinde sıfır etkiyle data merkezleri kadar sağlanıyor. Bilgi merkezi endüstrisi bu hizmetleri sunabilirse, bir şebekenin benimseyebileceği yenilenebilir enerji üzerindeki kota kaldırılabilir. Bu da bir data merkezinin yenilenebilir enerjiyi benimsemesini hızlandırabilir, şebekeyi ulusal seviyede yeşillendirebilir ve kendi öncelikli elektrik kaynağı üzerindeki riski hafifletebilir. Dönüşümsel us yapısı ifadesiyle kastedilen budur. Data merkezlerinin sayısı, enerji dağılma şirketleri tarafından sunulan şebeke hizmetleri için artırılabilir. Bu Nedenle bir kazan-kazan durumu ortaya çıkar: Şebekeyi yeşillendirmenin yanı sıra, bilgi merkezi operatörleri, mevcut altyapılar maliyetlerini dengelemek için yeni bir gelir akışından faydalanabilir. EnergyAware UPS ünitesi, UPS ünitesinin ve bağlantılı yerine geçen kimse gücün kullanılmasına olanak tanıyan teknoloyi ön plana çıkararak, şebeke rezervi işlevi görmektedir. Bu ünite, veri merkezi ve şebeke aralarında iki yönlü akıntı karşılayan, politika tanımlı bütünleşik teknolojiden istifade ediyor. Değişmekte olan dünyada, olumlu sonuçlara varmak için geleneksel us yapısını da değiştirmemiz gerekiyor." şeklinde konuştu.
