Kök hücrelerden üretilen beyin "organcıkları" (organoid) beyin üzerinde araştırma yapmak için en iyi yollardan biri ancak bir petri kabında yaşadıkları en uzun süre sadece beş hafta oluyor. Salk Enstitüsü araştırmacıları kısa bir süre önce fasulye boyutundaki bir beyin organcığını bir fareye naklettiler ve şeffaf bir "pencere" ile kapadılar. Malzeme, fareden kan desteği alabiliyordu ve 233 güne kadar yaşamayı başarırken, bir yeni doğandakine benzer bir şekilde büyüyerek benzer özellikleri göstermişti. Bu durum, bilim adamlarının mental hastalıkları ve beyin hasarlarını incelemeleri için büyük bir gelişme olarak görülebilir.

Salk ekibi, eğer düzenli bir şekilde kan sağlayabilirlerse hücreleri daha uzun bir süre hayatta tutabildiklerini fark ettiler. Bu yüzden de fare beyin dokusunun küçük bir kısmını çıkartarak, organcıkları fare beyninin kan damarı açısından zengin bir bölgesine yerleştirdiler. İlk defa içerisinden kan akan damarlar ve organcık, yeni nöronlar ile astrosit olarak adlandırılan nöron destek hücreleri oluştu.

Etkileyici bir şekilde sonradan yerleştirilen nöronlar hem kendi aralarında, hem de ana organ ile bağlantılar oluşturarak senkronize bir şekilde çalıştılar. Salk araştırmacı Abed AlFattah Mansour'un belirttiği üzere bu durum, artan kan desteğinin organcığın sadece hayatta kalmasına değil, beyin hastalıklarını daha iyi anlamamızı sağlayacak nörolojik karmaşıklığa ulaşmasına imkan yarattığına işaret ediyor.

Neyse ki insan beyin dokusunun farenin zekası üzerinde bir etkisi bulunmamış gibi gözüküyor. Naklin ertesi günü fare labirentte daha az hata yapsa da, bir gün daha geçtikten sonra diğer fareler ile aynı performansı gösterdi.

Tabi ki deneyin amacının zeki bir fare yaratmak değil, insanların tedavilerinde kullanılması için organcık araştırmasını ilerletmekti. Bilim adamları, organcıkların başarılı bir şekilde laboratuvar hayvanlarında büyütülmeleri ile hem normalde, hem de hastalık durumunda insan beyninin nasıl geliştiğinin daha iyi anlanmasını sağlayabilecek. Ayrıca kıdemli yazar Rusty Gage'in belirttiği üzere, bu çalışmalar ile nörolojik ve psikiyatrik hastalıklar için daha iyi tedavi yöntemleri bulunabilir...