Yüz tanıma sistemlerinin en masumunu zeki telefonunuzun kilidini başlatmak için kullanıyoruz. Ama dünya genelinde devletler daha fazla emniyet amaçlı kullanıyor. Hâlihazırda küresel nüfus bu sistem tamamen takip ediliyor.
Son 10 yılda, yüz tanıma teknolojisinin gözetimde kullanımı dünya çapında artan bir şekilde daha yaygın hâle geldi. İnsan yüzlerinin resimlerini anlatmak için çözümleme eden bilgisayar programları suçluları tercih etmek için kullanılıyor. Öyle oysa saniyeler içinde kaybolan çocuklar bile bulunabiliyor.
SurfShark tarafından 194 ülkede yapılan araştırmaya tarafından 98 ülke yüz tanıma sistemlerini kullanıyor. 12 ülke gerekli onayları verdi ama şimdilik faal hâle getirmedi. Üç ülke ise sistemin kullanımını yasakladı. 13 ülke şimdilik bu teknolojik kapasiteye ulaşamadı. 68 ülkede ise sistemin kullanıldığına dair bir delil bulunamadı.
Toplamda günümüzde yüz tanıma teknolojisinin verilerle suçluya varmak amacıyla kullanıldığı ya da onayladığı 109 ülke var. Fakat ne pahasına olursa olsun bu teknolojinin dünyaya yayılması, bu tür yaygın gözetimin gizliliği üzerindeki etkileri hakkında manâlı soruları da beraberinde getiriyor.
Yüz tanıma teknolojisinin kamusal kullanımı bugüne kadar sadece bir ülke tarafından yasa dışı bildiri edilmiş olsa da (Belçika 2019'da bir havaalanında yüz tanınma teknolojisini kullanan bir federal yasaya aykırı buldu) çoğu milli hükûmet vatandaşlarını kitlesel olarak bu sistem sayesinde peşine düşüp takip ediyor. Bu da ahlak ve yasallık tartışmalarına sebep oluyor.
AVRUPA'NIN YÜZDE 80'İ 'YÜZ TANIMA'YA KARŞI
Yüz tanıma teknolojisi Avrupa'daki 32 ülkede kullanım için onaylandı. Ama bu büyük bir tepki ile karşılandı. Fransa ve İsveç yakın zamanda okullarda yüz tanıma kullanımını yasakladı. Avrupalıların %80'i yüz verilerini yetkililerle paylaşmaya coşkulu yok. Bu negatif düşünceye karşın, bugüne kadar hâlâ 26 Avrupa ülkesinde kullanılmakta. Türkiye ise askerî amaçlarla sınır güvenliği için suni zekâ ile yüz tanıma sistemleri üzerinde çalışıyor ve sistemi kullanıyor. Rusya, karantina altındaki potansiyel Covid-19 taşıyıcılarının ihlallerini gözden geçirmek için bu teknolojiye başvuruyor. Yalnızca Moskova'da 100 binden fazla yüz tanıma özelliğinin etkili olduğu biliniyor. Afrika ülkelerinin ise yalnızca yüzde 20'si bu teknolojiye sahip.
KASIRGADA KAYBOLANLARI ARIYORLAR
Kuzey Amerika'daki ülkelerin yarısı hemen yüz tanınma gözetimi kullanıyor. Bahamalar, kısa süre önce Dorian Kasırgası sonrasında kayıp kişileri aramak için yüz tanınma teknolojisini kullandı. Bu teknoloji, ABD'de de 24 havaalanında kullanılıyor veya kullanılmak için onay almış. ABD İç Emniyet Bakanlığı, 2023 yılına dek tüm hava yolcularının %97'sinde yüz tanınma taraması yapmayı hedefliyor. Güney Amerika'da ise ülkelerinin %92'si bu teknolojiden yararlanıyor. Brezilya, bu sayede Interpol'ün Güney Amerika'da en fazla aradığı ikinci kişiyi tutuklamayı başardı.
KUMARBAZLARI BULACAKLAR
Çin'de her 12 vatandaş için bir CCTV kamera var. 16 ülkeye yüz tanıma teknolojisi satan Çin, 2023'e kadar pazarın yüzde 45'ine hâkim olmayı hedefliyor. Japonya ise kumarhanelerdeki kumar bağımlılarını saptamak için bu teknoloji üzerinde çalışıyor. Ayrıca Çin, Güney Kore, Tayvan ve Singapur, koronavirüsle mücadelede de bu teknolojiden yararlanıyor. Orta Doğu ve Orta Asya'daki ülkelerin yüzde 76'sı da bu teknolojiyi kullanıyor. BAE, yüz tanıyan 50 "akıllı gözlük" satın aldı. Kazakistan da de benzer gözlüklerden talep etti.
Ülkeler, yüz tanıma teknolojisini nasıl kullanıyor?
Kullanımda 98
Onaylandı oysa uygulanmadı 12
Teknolojisi değil 13
İspatlanamadı 68
Yasaklı 3
Türkiye Gazetesi
