El Pais gazetesinde yayımlanan habere tarafından Barselona Üniversitesi'nden yeni bir araştırma, mevcut koronavirüs pandemisi ile 1500 sene önce Bizans İmparatorluğu'ndaki kara veba hastalığı arasındaki benzerlikleri ortaya koyuyor.
Kara veba yabancı bir ülkede ortaya çıkmıştı ve dışarıdan gelen yolcular sebebiyle seri bir şekilde yayılmıştı. Salgını durdurmak için herhangi bir tıbbi çare yoktu. İnsanlar bulaşmayı durdurmak için evlerinde kalmıştı ve ekonomi durma noktasına gelmişti. Doktorlar gece gündüz hastalığı alt etmek için çalıştılar. Her gün binlerce insan ölüyordu. Böylece oysa kazılan mezarlar yeterli gelmiyordu, sokaklar ölü bedenlerle doluydu.
Hikaye 2020'deki koronavirüs pandemisine ait yok, kara vebaya ait. Bu hikaye ile şimdiki koronavirüs pandemisi arasındaki bazı benzerlikleri sizler de fark etmişsinizdir. Bu bilgiler, tarihçi Procopius'un, 541-544 yılları aralarında Bizans İmparatorluğu döneminde yaşanan bubonik veba salgını (hıyarcıklı veba, kara veba) hakkındaki kayıtlarına ait.
Barcelona Üniversitesi'nden kazıbilimci ve tarihçi Sales Carbonell isimli araştırmacının yeni bir çalışması da 1500 yıl önce yazılan bu eski hikayeye yeni bir ağırlık katıyor.
541 yılında Bizans hükümdarı Justinian dönemindeki imparatorlukta bubonik veba salgını yaşandı. Kriz, enfeksiyonun seri ve ölümcül bir şekilde arttığı Mısır'da yükseldi. Oradan İtalya, Kuzey Afrika ve Avrupa'ya dek yayıldı.
VEBA, 4 AY BAŞTAN BAŞA İSTANBUL'U ETKİLEDİ
Procopius, kayıtlarında o günleri şöyle anlatıyor: "İnsan ırkının yaklaşık olarak tamamını yok eden ve kelimelerle açıklama yapması imkansız olan bir salgın çıktı. Bu salgın, Dünya'nın sınırlı bir bölümünü ya da belirli bir erkek grubunu ya da yılın bir mevsimini etkilemedi, tüm insan yaşamına yayıldı ve coğrafyaya veya yaşa bakılmaksızın saldırdı."
İlk saptama edildikten bir yıl sonra kara veba, imparatorluğun başkenti Bizans'a ulaştı ve dört ay her tarafinda etkiledi. Sales Carbonell "Hasta insanlar için bütün karantina zorunluydu. Fakat hasta olmayan kişiler de, kendi sağlıkları için, başlıca izole olmayı tercih ediyordu." ifadelerini kullandı.
EKONOMİYE ETKİLERİ NELERDİ?
Bizanslı tarihçi, kentte ekonominin durumunu "Sokaktaki hareketlilik adamakıllı durmuştu, zanaatkarlar ellerindeki işi bırakmışlardı" ifadeleri ile anlatıyor. Ancak bugünün tersine yetkililer esas hizmetlerin sağlanmasını garanti edemedi. Procopius, "Ekmek ya da diğer türlü gıda elde etmek fazla zordu, temel ihtiyaçların eksikliğinden dolayı bir takım hastalar zamanından önce öldü" diyor.
Ünlü tarihçi Procopius, "Birçoğu onlara bakacak kimse olmadığı için öldü. Bakıcılar, çektikleri acıdan ve yorgunluktan bitap düşmüştü. İnsanlar onların bu haline, hastalardan daha fazla üzülüyordu" cümleleriyle yaşananları anlatıyor.
DEVRİYELER SOKAKLARDA
Tarihçi Procopius kayıtlarda, cenaze töreni yapılmadan birçok kişinin, toplu olarak gömülmek zorunda kaldığını belirtiyor: "Justinianus bile vebaya yakalanmıştı, ama üstesinden geldi ve on yıldan pozitif bir vakit daha hükümdarlık yapmaya devam etti."
Prokopius'un anlatımına tarafından, hastalığın kenti kırıp geçirdiği zirve noktasında, vefat oranları 5 bin - 10 bin aralığına dek yükseldi. Pandemi sona erdiğinde ise, hayat normale dönmeye başladı.
