1 – Covid-19'da genetik faktörlerin etkisi var mı?
Bu konuda herhangi bir bilimsel data yok. 22 ülkede 35 bilimsel heyet bu konuyu kalıtımsal olarak araştırıyor. Amerika ve İsveç'te yapılan çalışmalar HIV virüsüne emin direnç sağlayan insanların varlığını göstermişti. Bu kişiler korumasız cinsel ilişki ve uyuşturucu iğne paylaşımlarına karşın hasta olmuyorlardı. bu nedenle Covid-19'a karşı dayanıklılık sağlayan ya da eğilim yaratan genlerin olup olmadığı araştırılmaya devam ediyor. Bir Takım bilim adamları hastalığın ağır seyretmesinde kalıtımsal faktörlerin etkisinin olduğunu iddia ediyor.
2 – Covid-19'da kan grupları önemli mi?
Bu konuda da çalışmalara devam ediliyor. Çin'de 2 bin 200 Covid-19 hastası üzerinde yapılan çalışmalarda 0 kan grubunda hastalığın daha hafif, A kan grubunda ise hastalığın daha ağır seyrettiği gösterilmiştir. Ancak katılımcı sayısı eksik olduğu için bu sonucun güvenilirliği azdır.
Prof. Dr. Osman Erk
3 – Astım hastalarında daha mı ağır seyreder?
Toplumdan topluma kadar görülme sıklığı değişen ama genelde yüzde 10-15 çoğunlukla saptanan astım hastalarında Covid-19 hastalığının daha eksik ve daha hafif seyrettiği ile ilgili veriler mevcuttur. Bağışıklık sistemini baskılayan hap kullanmayan lakin sıradan inhaler ilaçlarını kullanan astım hastalarında riskin artmadığı söylenebilir.
4 – Bu virüs laboratuvarda mı üretilmiştir?
Bilimsel incelemeler bu virüsün laboratuvar ortamında yok, doğal evrim sonucu geliştiğini gösteriyor. Bu konuda birçok çalışma önemli dergilerde yayınlandı. Entrika teorilerine inanmamak gerekli. Virüsün genetik yapısı büyük ölçüde yarasalardaki ve pangolinlerdeki virüslerle benzerlik gösteriyor. Yarasalarda hem bin 500 kadar başka corona virüsü mevcuttur. İleride bu virüslerden de kaynaklanan salgınlar beklenebilir.
5 – Yalnızca kanser ve kronik hastalığı olanları mı etkiler?
Covid-19 bu hastalığı olanları, erkekleri ve yaşlıları daha artı etkiler. Fakat şeker hastalığı olup, HbA1C'si 9'dan daha yüksek olanlarda ve obezitesi olanlarda da rahatsızlık ağır seyrediyor.
6 – Yemek, poşet, paket, deniz ve havuzdan geçer mi?
Covid-19 yüzde 90 olasılıkla damlacık yolu ile geçmektedir. Topluluk, kapalı, havasız mekanlarda bulunmak risk faktörüdür. Hastalığın yemek, poşet, paket, deniz ve havuz suyundan geçtiğine dair belirli bir bilimsel veri yoktur. gerçi paketli ürünlerin dışarıda havalandırılıp, dezenfekte edilmesinde fayda var. Havuz ve deniz suyundan rahatsızlık bulaşmasa bile deniz ve havuzda yakın bağlantı ile hasta bir kişiden virüs bulaşabilir.
7 – Covid-19 hayvandan insana bulaşır mı?
Mart ayında Nature dergisinde yayınlanan manâlı bir bilimsel çalışmada virüs eğer doğal evrimini yarasada tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçebileceği, doğal evrimini insanda tamamladıysa hayvanlardan insanlara geçmeyeceği şeklinde bir bilimsel veri var. Vizondan insanlara geçtiği ile ilgili bir kayda değer data paylaşıldı. Bu dürüst ise öteki hayvanlardan da insanlara geçebilir.
