Türkiye edebiyatının çınarı Yaşar Kemal'in vefatının ardından 6 yıl geçti.
Türkiye edebiyatına 26 roman, 11 deneme, 9 röportaj, 2 öykü ve şiir alanında bir eseri miras bırakan, edebiyatın usta kalemi Yaşar Kemal'in vefatının ardından 6 yıl geçti.
Yaşar Kemal, ölümünün 6. yıldönümünde sosyal medya paylaşımlarıyla anılıyor
Gecen aydınlık olsun Yaşar Abi. #YasarKemal pic.twitter.com/MAarnX9DzG— Ömer Zülfü Livaneli (@LivaneliZulfu) 28 Şubat 2021
Eserleri bugüne dek kırktan fazla dile çevrilen, tiyatro ve sinemaya aktarılan, dünyaca tanınmış, edebiyatımızın dev ismi #YaşarKemal’i vefatının yıl dönümünde saygı ve rahmetle anıyoruz. pic.twitter.com/R7xueGOood— T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı (@TCKulturTurizm) 28 Şubat 2021
“İnsan ölüme, yoksulluğa karşı, mitleriyle, düşleriyle, umutlarıyla, sevgileriyle yeni bir dünya kurup o dünyaya sığınıyor.”Benim romanım bu temellere dayalıdır diyordu. #YaşarKemal Bugün büyük ustanın ölümsüzlük yıldönümü. https://t.co/nQtUMp0ZDh @YouTube pic.twitter.com/JtDKDz4uRR— Ahmet Güneştekin (@AhmetGunestekin) 28 Şubat 2021
Deniz mavidir, mavi umuttur. Nerede görülmüş umudun idam edildiği. #YaşarKemal #OTdergi pic.twitter.com/QtJ8r8pHWJ— otdergi (@otdergi) 28 Şubat 2021
YAŞAR KEMAL (6 Ekim 1923-28 Şubat 2015)İnatla, ısrarla yaşıyor, boyun eğmiyoruz; çünkü düşlerimiz, hayallerimiz var!Hiç kuşkusuz bugün günlerden büyük yazarımız:#YaşarKemal pic.twitter.com/myJrdNjyQM— Nevzat Çelik (@celiknevzat) 28 Şubat 2021
''Bir bahçede hep aynı çiçekten olursa o bahçe güzel olmaz. Sen, ben, o varız diye güzel bu bahçe. Koparma farklı çiçekleri, kalsın renkleriyle, kokularıyla…'' Edebiyatımızın ulu çınarı, büyük üstat #YaşarKemal'i aramızdan ayrılışının yıl dönümünde saygı ve özlemle anıyorum. pic.twitter.com/2yAO4FgGt2— Yılmaz Büyükerşen (@Y_Buyukersen) 28 Şubat 2021
"Dünyada çok şey kolay da, insan olmak zor."#YaşarKemal Saygı, sevgi ve özlemle...Arşiv, Ekim 2018Çizim: @haknarslan pic.twitter.com/xCkuRXUrpg— KAFA Dergisi (@kafadergisi) 28 Şubat 2021
"Havada utanç gibi bir şey var. Başlarını kaldırsalar biribirlerinin yüzüne bakacaklar diye ödleri kopuyor."#YaşarKemal'i ölüm yıl dönümünde saygıyla anıyoruz.(6 Ekim 1923 - 28 Şubat 2015): İnce Memed 2, S.41 pic.twitter.com/DH2zssDQP9— Papirüs (@Papirusdergisi) 28 Şubat 2021
"Dağlar, insanlar ve hatta ölüm bile yorulduysa, şimdi en güzel şiir barıştır"#YaşarKemal pic.twitter.com/1mFveXWcHf— Sezgin Tanrıkulu (@MSTanrikulu) 28 Şubat 2021
"Dünyanın bütün kötülüklerine baş kaldır. Bazen senin iyiliğin başkasının kötülüğüne de olabilir. Kendi iyiliğine de baş kaldır…"#YaşarKemal pic.twitter.com/WN1ExqWobG— Saadet Özkan (@SaadetOzkanEfe) 28 Şubat 2021
YouTube'da Yaşar Kemal söyleşisi
Öte yandan bugün saat 18.00’de Yapı Kredi Kültür Sanat’ın (YKYKS) YouTube kanalından, herkesin katılımına açık ve ücretsiz olarak canlı yayımlanacak söyleşide gene YKY’nin iki yazarı, Faruk Duman ve İnan Çetin, Yaşar Kemal’i konuşacak. Duman ve Çetin, Kemal’in yapıtlarında insan kadar önemli bir yer tutan doğayla ve esinlendiği, yeniden yorumladığı masallarla kurduğu ilişkiyi tartışacaklar. İki yazar Yaşar Kemal’in kendileri üzerindeki etkisinden ve birbirlerinin metinleriyle Yaşar Kemal’in yapıtları arasında gördükleri akrabalıktan bahsedecekler.Yaşar Kemal’i kendi ağzından dinlemek isteyenler ise YKY’nin Samih Rifat yönetmenliğinde hazırladığı “Simurg: Gerçeğin Peşinde Otuz Yolcu: Yaşar Kemal (1993)” dizisini gene YKYKS’nin ücretsiz ve herkese açık olan, YouTube kanalından izleyebilirler.
Yaşar Kemal’in hayatı
Gerçek adı Kemal Sadık Gökçeli olan Yaşar Kemal, Nigar Hanım ile çiftçi Sadık Efendi’nin oğlu olarak, Adana sınırları içerisindeki Osmaniye’de 6 Ekim 1923’te dünyaya geldi. Yaşar Kemal’in Van-Ercişli olan ailesi, 1. Dünya Savaşı yıllarında sırasıyla Diyarbakır, Urfa ve Antep’e gitti, son olarak da Adana’ya yerleşti.Bir buçuk yıl süren göç esnasında Yusuf adlı yaralı bir çocuğu yanına alarak evlat edinen Sadık Efendi, henüz 4 yaşındaki Yaşar Kemal’in gözleri önünde, Yusuf tarafından öldürüldü. Kemal, bu olaydan çok etkilendiğinden 12 yaşına kadar kekeme konuştu.Yaşar Kemal, küçük yaşta bir kaza sonucu sağ gözünü kaybederken, 8 yaşındayken köye gelen bir tuhafiyecinin köy kadınlarının borcunu yazmasından etkilenip, yazmaya ilgi duydu. Küçük yaşta doğaya, insanlara ve topluma karşı ilgi duyarak eserlerinin temelini oluşturan Yaşar Kemal, ilkokula gitmeden önce “Aşık Kemal” mahlasıyla halk şiirlerine imza attı.İlkokula 9 yaşında başlayan Kemal, okul arkadaşı Aşık Mecit ile aşıklarla atışacak derecede türküler söyleyip ağıtlar yakarken, annesinin engel olmasından dolayı saz çalmayı tam anlamıyla başaramadı. 1938’de mezun oldu.
İlk şiiri 1939’da basıldı
Kaleme aldığı ilk şiiri “Seyhan”, 1939’da Adana Halkevi Dergisi’nde yayımlandı.Ortaokula 1941’de başlayan ancak son sınıfta hastalandığı ve kendini edebiyata verdiği için, yatılı öğrencilik hakkını kaybeden Kemal, ırgat katipliği, memurluk, ırgatlık, inşaat denetçiliği, öğretmen vekilliği ve arzuhalcilik gibi farklı işlerde çalıştı.Kemal, hayatın zorluklarıyla olgunlaşırken, toplumun acılarını ve yaşadıklarını eserlerine yansıttı. Halk edebiyatına da ilgi duyan Kemal'in şiirleri 1940’lı yıllarda “Çığ”, “Ülke”, “Millet”, “Kovan” ve “Beşpınar” dergilerinde okurla buluştu.Aynı yıllarda Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino, Arif Dino ve Abidin Dino ile tanışan Kemal, Abidin Dino vesilesiyle okuduğu “Don Kişot” eserinden etkilenerek, Batı edebiyatı üzerine daha çok okuma yaptı.Usta yazarın, 1940-1941 arasında Çukurova ile Toroslar’dan derlediği ağıtları içeren “Ağıtlar” adlı ilk kitabı, 1943’te Adana Halkevi tarafından yayımlandı. 1946’da askerliğini yaptığı Kayseri’de ilk uzun hikaye kitabı “Pis Hikaye”yi kaleme aldı.Yaşar kemal imzasını ilk kez 1951’de kullandı
İstanbul’a 1951’de taşınan Kemal, kısa bir süre işsizlikten sonra “Yaşar Kemal” imzasıyla, Cumhuriyet gazetesinde, fıkra ve röportaj yazdı. Yazılarında Anadolu insanının iktisadi ve toplumsal sorunlarını anlatmaya çalışan Kemal’in yine bu dönemde yaptığı “Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün” başlıklı röportajı, Gazeteciler Cemiyetince verilen “Özel Başarı Armağanı”na değer görüldü.1952’de Sultan 2. Abdülhamid’in baştabibi Jak Mandil Efendi’nin torunu Thilda Serrero ile evlendi. Türkçe, İngilizce, Fransızca ve İspanyolcayı iyi bilen Serrero, Kemal’in 7 eserini yabancı dillere çevirdi, çeşitli yayınevleriyle ilişkiler kurarak, eşinin Avrupa’da daha çabuk tanınmasını sağladı. Raşit Gökçeli adlı bir oğlu olan çiftin evliliği, Serrero’nun vefat ettiği 17 Ocak 2001’e kadar devam etti. Usta yazar, 2002’de Ayşe Semiha Baban ile evlendi.“Bebek”, “Dükkancı” ve “Memet” adlı hikayelerinin de içinde bulunduğu “Sarı Sıcak” kitabını 1952’de yazan Kemal, yoksulluk, şiddet, dayanışma, yozlaşma, doğa tutkusu, insan-doğa çatışmasını eserinde işledi.İnce Memed geldi
Yaşar Kemal, “Sünger Avcıları” başlıklı röportaj dizisiyle okuyucuların beğenisini kazanırken, 1955’te Varlık dergisinin “Roman Armağanı”nı kendisine kazandıran romanı “İnce Memed”i yayımladı. Yazarın, 1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde dizi olarak yayımlanan yazılarından oluşan eser, 40’tan fazla dile çevrilerek, dünya çapında ilgi gördü.Edebiyat hayatının yanı sıra, siyasi faaliyetlere devam eden Kemal, 1967’de çıkarmaya başladığı “Ant” adlı derginin eklerinden biri sebebiyle 18 ay hapse mahkum oldu. Daha sonra bu karar, Yargıtay tarafından bozuldu.Yazıları ve siyasi etkinlikleri dolayısıyla birçok kez kovuşturmaya uğrayan Yaşar Kemal, 1974-1975’te Türkiye Yazarlar Sendikası’nda Genel Başkan olarak görev yaptı. Kemal, 1988’de kurulan PEN Yazarlar Derneği’nin de ilk başkanı oldu.Çukurova’nın yeri
Eserlerinde sade ve akıcı bir üslup kullanmayı tercih eden ünlü yazar, roman ve öykülerinde çoğunlukla Çukurova’da yaşanan insan dramlarını işledi. Kemal’in “İnce Memed”in de aralarında bulunduğu 9 eseri de beyazperdeye aktarıldı ve birçok eseri tiyatroya uyarlandı. Kitaplarında Anadolu’nun efsane ve masallarından da yararlanan Kemal, 1970'ten sonra yazdığı romanlarında ise şehir insanının hayatını ele aldı.