Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF), kömürle çalışan termik santrallerin filtre takmak için durdurulmasının Türkiye’de elektrik sıkıntısı yaratmayacağını, bu tesislerin yılda ortalama 65-70 gün çalıştığını belirtti. Öte yandan filtre takımının ertelenmesinin 3 bine yakın insanın hayatını tehlikeye atacağı aktarıldı.
Doğal Hayatı Koruma Vakfı'nın (WWF) hazırladığı rapora göre, üçü hariç özel şirketler tarafından çalıştırılan ve toplam sayısı 15 olan termik santrallerde, 2013 yılından bu yana gerekli düzenlemeler yapılmadı. Santrallerin bacalarına filtre takılması ve çevreyle ilgili diğer düzenlemelerin yapılması zorunluluğu ise 2013’ten bu yana dört kez ertelendi.
Kanser nedeniyle yaşamını yitirenlerin sayısı arttı
Rapora göre, termik santrallerde yapılması ertelenen gerekli düzenlemeler sonucunda çevre sağlığı son derece olumsuz etkilendi, başta Kahramanmaraş ve Manisa olmak üzere bu tesislerin faaliyet gösterdiği illerde kanser nedeni ile yaşamını yitirenlerin sayısı arttı.
Santrallere filtre takımı elektrik sorunu yaratmaz
Termik santrallerin filtre takımı için kapatılmasında sıkıntı çıkmayacağı kaydedilen açıklamada şu ifadelere yer verildi:"Filtresiz olarak çalışan bu tesisler hem teknolojik kısıtlamalar hem de karlılık oranlarının zayıf olması nedeniyle her gün işletilmemekte, bazıları ise yılda sadece 65-70 gün civarında çalışmaktadır. Filtre takmak için durdurulmalarının Türkiye’de bir elektrik sıkıntısı yaratması mümkün değildir; kaldı ki bu tesislerin hepsinin aynı anda durdurulması gerekmemektedir."
“Hava kirliliği nedeni ile ülke olarak ağır bedel ödüyoruz” denen açıklamada termik santrallerle ilgili şu maddelere değinildi:
2009’dan beri kurulu güç ve üretim arasındaki makas giderek açılmaktadır. TEİAŞ’ın verilerine göre, 2017 yılında en yüksek talep olan dönemde bile 80.343,3 MW değerindeki kurulu gücün yalnızca 47.660 MW’ı yani % 59,3’ü kullanılmıştır.İhtiyaçtan fazla santral kurulduğu için talepten çok daha yüksek bir arz bulunuyor. Dolayısıyla zaten sürekli çalışmayan santrallerin gerekli düzenlemelerin yapılması için geçici süreliğine sırayla durdurulması sorun teşkil etmemektedir.Temiz Hava Hakkı Platformu tarafından hava kirliliği ölçümleri ve ölüm istatistikleri kullanılarak yapılan analize göre, Türkiye’de 2017 yılında hava kirliliği trafik kazalarından 7 kat fazla can almıştır.2018 yılında hava kalitesi, ulusal sınır değerlerine göre değerlendirildiğinde; 81 ilin yarısından fazlası (%56) kirli hava solumuştur.2018 yılında hava kalitesi en kötü il, Afşin-Elbistan ilçesinde iki kömürlü termik santrali ve yeni santral planları ile gündeme gelen Kahramanmaraş olmuştur.Temiz Hava Hakkı Platformu’nun hazırladığı ‘Kara Rapor’a göre 2017 yılında Türkiye’deki hava kirliliği Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği kılavuz değerlere indirilmiş olsaydı ülkemizde yaşanan ölümlerin yaklaşık %13’u önlenebilirdi.Aynı rapora göre; kirli havanın düşük yapmak, çocuklarda doğum ağırlığı, otizm, diyabet (Tip 1), ani bebek ölümü sendromu, astım, KOAH, bronşiolit ve bronşit gibi solunum hastalıkları, zatürree ve zekâ geriliği gibi sağlık sorunları ile ilişkili olduğu kanıtlanmıştır.
'2.5 yıl daha filtre takılmazsa 2 bin 860 kişi erken ölecek'
Cumhuriyet gazetesinden Sena Yaşar'a konuşan Çevre Mühendisleri Odası Başkanı Baran Bozoğlu ise filtre takımı için son tarihin 2022 Haziran olduğunu belirterek “Eğer 2.5 yıl daha filtre takılmazsa 2 bin 860 yurttaş erken ölümle karşılacak. 156 bin çocuk, astım ve bronşit semptomu ile karşılaşacak” uyarısında bulundu.Bozoğlu, medyadaki “santral bacalarına filtre takılmamasını” savunan bazı haberlere de tepki gösterdi. “Termik santral lobisinin siyasete ve medyaya baskı yaptığını” dile getiren Bozoğlu, “Yapılan haberlerin kaynağını bilmiyoruz. Ancak mesele ‘para’ değil, halk sağlığı meselesi. Yılda 30 bin insan hava kirliliğinden ölürken, çocuklarımız hasta doğarken parasal bir karşılaştırma yapılamaz. Bu yayınlar, bu zamana kadar filtre için yatırım yapmayan termik santralları meşrulaştırıyor ” diye konuştu.
Bozoğlu'na göre santrallere 2.5 yıl daha filtre takmamanın oluşturduğu tablo şu şekilde olacak:
2 bin 860 yurttaş erken ölecek.1 milyon 50 bin yurttaş işgücünü yitirecek. 7 milyon 390 bin insan hastalık izni alacak.17 bin 400 çocukta bronşit, 156 bin çoçuk astım ve bronşit semptomuyla karşılaşaçak.2 bin 20 kişide bronşit hastalığına yakalanacak.
