Karbonhidratın isim kaynağı nereden geliyor?

Karbonhidrat kelimesi ilk defa 1850 yılında Fransız kimyager Joseph-Louis Proust tarafından kullanıldı. Latince ‘kömür’ anlamına gelen carbo ve Antik Yunanca ‘su’ anlamına gelen hydor kelimelerinin birleşimidir.

Karbonhidrat besinlerin yeni kaynağı

Günümüzde dünyanın her yerinde neredeyse her öğünde yenen karbonhidratlı gıdalar aslında insanın beslenme evriminde çok yeni bir gelişmedir. Tarımla birlikte yerleşik hayata geçmeden önce insanlar karbonhidratı sebze ve meyvelerden alıyorlardı. Türkiye’de 10.000 yıldır buğday yeniyor olsa da, tahıl bazlı karbonhidratların diğer bölgelere yayılması 1. yüzyıl dolaylarında Romalılar aracılığıyla olmuştur.

Karbonhidratı abartırsanız ne olur?

Karbonhidrat vücut enerjisi için elzem bir besin kaynağıdır ama birçok şey gibi fazlası hastalıklara yol açabilir. Özellikle rafine karbonhidrat kan şekerinin düzensiz şekilde yükselip düşmesine sebep olabilir. Beslenmenizden karbonhidratı tamamen atmayın ama kaynağınız tam tahıllarla beraber sebze ve meyveler olsun. Günlük en az 130 g karbonhidrat genel tavsiyedir.

Karma bir şekilde tüketmeyi deneyin

Harward Halk Sağlığı Fakültesi, rafine karbonhidratların yerine gün içerisinde karma karbonhidratlar almanızı tavsiye ediyor. Örneğin, kahvaltıda yulaf ezmesi, öğle ve akşam yemeklerinde patates ve tam tahılları tercih edebilir ve meyve suyu içmek yerine meyve tüketebilirsiniz.

Günah keçisi

Karbonhidratlar genelde kilo aldıran besinler olarak görülür ancak gram/kalori oranı en düşük besin kaynaklarından biridir: 1 g protein ya da 1 g yağda daha çok kalori vardır. Ayrıca açlık hissini daha uzun süre ertelendiği için, planlı olarak tüketildiğinde kilo vermeye yardımcı dahi olabilir.

Kaslarınızın dostu

Kilo vermek için spor yapanlara antrenmandan sonra karbonhidrat tüketmemeleri söylenir. Bunun sebebi de, glikojen depoları dolduğundan karbonhidratın insülini arttırdığı ve dolayısıyla yağlanmayı hızlandırdığı bilgisidir. Tamamen yanlış diyemeyiz, ancak antrenman sonrası karbonhidrat alımı kasların yenilenmesini destekleyerek daha çok kalori yakılmasına yardımcı olur. Daha çok kas daha çok kalori yakımı demektir.

Sıvı enerji

Araştırmalar, bir saatten uzun süren antrenmanlarda karbonhidrat alımının vücuda ihtiyacı olan ekstra enerji ve dayanıklılığı kazanmasında yardımcı olduğunu söylüyor. Antrenman yaparken nasıl karbonhidrat alabilirim derseniz, sporcu içeceklerini tercih edin. Sıvı içerdiklerinden susuz kalmanızı da engelleyecektir. 500 ml izotonik sporcu içeceğinde 30 g karbonhidrat vardır.

Karbonhidrat her yerde

Düşünülenin aksine, karbonhidrat sadece tahıl ve tahıl ürünlerinde bulunmaz. Sütten kabağa, meyveden çikolataya kadar birçok gıdada karbonhidrat vardır.

Enerjinin en cömerti

İnsanlar dinlenirken harcadıkları enerjinin %10’unu proteinden, %40’ını yağdan ve %50’sini karbonhidrattan alır. Orta yoğunlukta hareketlilik gösterdiğinizde harcadığınız enerjinin %50’sini yağdan, diğer yarısını da karbonhidrattan sağlarsınız.