Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ceyda Hayretdağ, MS (Multipl Skleroz) hastalığının teşhisi, riskleri, semptomları ve tedavisine ilişkin açıklamada bulundu. MS'in beyin ve omurilik (merkezi asap sisteminin) hastalığı olduğunu bildiren Dr. Hayretdağ, ''MS, beynin görme, hitabe, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki yoklama kabiliyetini bozar.'' dedi.
Hastalığa ''Multipl'' denmesinin, beynin ve omuriliğin çoğu farklı alanı etkilenmesinden kaynaklandığını gösteren Hayretdağ, hastalıktaki belirtilerin hafif veya ağır olabildiğini ya da belirtilerin bir anda ortaya çıkıp, yeniden bir anda kaybolabileceğini aksan yaptı.
''Biçare bir rahatsızlık değil''
Nöroloji Uzmanı Dr. Hayretdağ, MS hakkında, bireylerin bir takım hatalı bilgilere karşı özenli olması gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı;
''En kısa tabirle MS, bir us hastalığı değildir. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Hemen Şimdi önlenebilir bir hastalık değildir. Çaresiz bir hastalık değildir. Tedavi edilebilir bir hastalıktır. MS'li kişilerin çoğunluğu hayatlarına devam edip çalışabilirler.''
''Kadınlarda daha sık görülüyor''
Kimlerin MS hastalığına yakalandığının net bir cevabı olmadığını hatırlatan Dr. Hayretdağ, ''Oysa, kimlerin yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Özet Çıkarmak icabında; 20-40 yaş arası bireyler ılıman iklim kuşağında oturan bireylerde daha sık görülüyor. Ayrıca kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor. Ama, bu şart hamilelikle ilgili değil'' diye konuştu.
Hayretdağ, MS'in belirtilerinin kişiden kişiye değiştiğini, aynı zamanda kişide ara sıra istikrarsızlık gösterdiğine uyarı çekerek, ''Bunlar, çift görme veya gözün irade dışarıda hareketi, vücudun herhangi bir bölgesinin kısmen ya da en ince ayrıntısına kadar felç olması, ellerin titremesi, mesane ve kalın barsak kontrolünün kaybı, sendelenme ya da denge kaybı, dilde peltekleşme gibi hitabe bozuklukları, fazla halsizlik ya da kendini alışılmamış biçimde bezginlik idrak etme, vücutta koordinasyon bozukluğu, duyu yitimi ve karıncalanma şehvetli, ayakların bariz şekilde sürüklenmesi gibi semptomlar görülmektedir. Fakat ast ki, belirtilerin her biri diğer hastalıklardan da kaynaklanabilir. Nöroloji doktorunuza mutlaka danışmalısınız.'' ifadelerini kullandı.
''Seyri önceden tahmin edilemez''
MS hastalığı için halen belirlenmiş bir tedavinin bulunmadığının da altını çizen Dr. Hayretdağ, ''Yine de hastaların bağımsız, kuytu ve üretken olmalarını karşılamak için fazla şey yapılabilir. Özellikle ilaç tedavisi. İlaç tedavisi; MS'li hastanın ilaçla tedavisinin iki esas hedefi vardır. Birinci hedef, sinir dokusu içerisinde birçok vakit hiç durmadan süren, miyelin ve akson( asap teli) yıkımına neden olan ve ara sıra alevlenen iltihabı süreci denetim altına almaktır. İkinci amaç ise; hastanın şikâyetlerini ortadan kaldırmaktır. Mesela; kas spazmı ve sertliklleri ortadan uyandırmak için kas gevşeticiler, idrar problemleri için mesane işlevini aranjör ilaçlar; dermansızlık için Modafinil veya sanki ilaçlar kullanılır. Tedavide aralıksız izlem çok önemlidir. Çünkü MS hastalığının seyri evvelden varsayım edilemez, hastanın gereksinimleri değişken.
''Takip ve tedavi kişiseldir''
Bu sürece, MS hastaları ve onları takip eden nöroloji doktorunun birlikte başlanmasının, tedavinin sıcacık ve ahenkli bir şekilde geçirilmesini sağladığına vurgu yapan Dr. Ceyda Hayretdağ, ''Sık takip MS rahatsızlık tedavi sürecinde fazla kayda değer bir yer almaktadır. MS hastalığında takip ve tedavi kişiseldir. MS de rahatsızlık yoktur hasta vardır'' dedi.
Hayretdağ, günümüzde yapılan araştırmaların; MS'in sebebi, tedavisi ve önlenmesine ilişkin çalışmalar üniversitelerin destekleri ile yapıldığını söyleyerek, ''MS'in erken dönemde tanınmasını sağlayacak teşhis yöntemleri geliştirmeye karşın araştırmalar yapılmaktadır. Denek çalışmalarla da MS'in nedenine ve etkili ilaç araştırmalarına yönelik araştırmalar yapılmaktadır'' ifadelerini kullandı.
MS ve Covid-19 ilişkisi
Türkiye'de yaklaşık 50 bin MS hastasının bulunduğu bilgisini paylaşan Dr. Hayretdağ, ‘‘Hastalığın neden kaynaklandığına dair belli bir bilgi yoktur. Yalnızca bazı viral enfeksiyonların etkin olduğu görülmektedir. Bir virüsün, bilhassa de covid-19 virüsünün, MS'e niçin olduğuna dair bir veriye demin rastlanmamıştır'' dedi.
MS hastalığının bağışıklık sistemini yanlış çalışması sebebiyle ortaya çıktığını belirten Hayretdağ, ‘‘Covid-19 testleri fazla meydana çıkan MS hastalarının şu asıl kadar, hastalığı diğerlerinden daha ağır geçirmediği görülmektedir. Ama, gerçi MS hastaları evden çıkmamaya çaba etmeli ve düzenli alışkanlıklarından vazgeçmemelidir'' tavsiyesinde bulundu.
