Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin; kene, sivrisinek, bit, pire gibi kan emen canlıların yanı sıra kedi, köpek gibi evcil hayvanlardan da bulaşan ve yüzlerce hastalığı taklit eden Lyme'ın, Covid-19 ile birçok karşılıklı özelliği olduğuna dikkat çekti. Rahatsızlık hakkında şöyle konuştu:
SESSİZ KATİL: Corona virüsü (Covid-19) gibi dünyayı tehdit eden Lyme da sinsi bir rahatsızlık… Pek fakat 350'den pozitif hastalığı taklit ediyor.
‘Borrelia Burgdorferi' bakterisinden kaynaklanan ve “İçimizdeki sessiz katil” olarak da nitelendirilen rahatsızlık; yürek krizinden bir takım kanser türlerine, MS'ten (Multiple Skleroz) şizofreniye, bipolar bozukluktan otizme, Hashimoto (haşimato) tiroitinden Alzheimer'a değin öyle çok hastalığı taklit ediyor.
EYLEM YAPIYORLAR: Her yılın mayıs ayı ‘Lyme hastalığı ile uğraş ve protesto' olarak kabul edilir. Dünyanın çoğu ülkesinde ucuz ve kolay tedavi olanaklarına kavuşamayan milyonlarca “kronik Lyme hastası” sesini duyuruyor. Tatmin Edici önlemleri alamayan hükümetlerini ve sıhhat sistemlerini, eylemlerle protesto etmek suretiyle farkındalık yaratmaya çalışıyor.
ARTIK PANDEMİ: Lyme hastalığının dünya çapında bundan böyle bir salgın (Pandemi) olarak görülmesi nedeniyle ilk olarak ABD, İngiltere, Nijerya, Belçika, Fransa, Avustralya ve Kanada edinmek üzere 38 ülke parlamentosunda şimdi görüşmeler 2015 yılında başladı. Ülkemizde de bu konuda hemen harekete geçilmesi gerekiyor.
BİRÇOK KİŞİ FARKINDA DEĞİL
Dünya Sağlık Örgütü'nün, ICD- 11 kodlamasında 15 belli başlı başlıkta yer verdiği ve dünyanın tüm ülkelerinde görülen Lyme
hastalığı 63 ülkede “Endemik/Kalıcıdır”. Bu ülkelerden biri de Türkiye'dir. Ülkemizde yapılan bilimsel çalışmaların sonuçlarına kadar yaklaşık 7-10 milyon kişi olası Lyme hastasıdır. Test yapılmadığı için birçok kişi bunun farkında değildir. Dolayısıyla bir an önce bu konuda uzman hekimler yetiştirmemiz şart.
İşte Covid-19 ile karşılıklı özellikleri:
1- Her ikisi de zoonoz kökenli hastalıktır.
2- Her ikisi de dünya çapında yaygındır.
3- Her ikisi de bazı insanlarda bulgu göstermemektedir.
4- Her ikisi de öbür hastalarda, öbür semptom spektrumuna sahiptir.
5- Her ikisinin de karmaşık fizyolojik yapısını kavramak zordur.
6- Her ikisinin de ko-enfeksiyonlarla (birdenbire artı enfeksiyonla) ilişkisi vardır.
7- Her ikisi de karışık bağışıklık sistemiyle ilişkilidir.
8- Her ikisi de çok sistematik hastalıklardır.
9- Her ikisi de çelimsiz kalitede teste sahiptir.
10- Her ikisinin de tedavi masrafları fazladır.
11- Her ikisi de hastalığı önleme ve aşılara odaklanmaktadır, maalesef Lyme'ın aşısını yerine getirmek mümkün görünmemektedir.
12- Her ikisi de tedaviye eksik vurgu yapmaktadır.
13– Her ikisi de koruma tedbirleri bir uçtan bir uca önlenebilmektedir.
14- Her ikisi de tekrarlamaktadır.
15- Her ikisinde de sitokin fırtınası ortaya çıkmaktadır.
16- Her ikisi de zihinsel semptomlara sahiptir.
17- Her ikisinin de nörolojik belirtileri ve tutulumları vardır.
18- Her ikisinin de pat diye fazla türü vardır.
19- Her ikisi de dermansızlık ile ilişkilidir.
20- Her ikisinde de koruyucu yalıtım gereklidir.
21- Her ikisi de kas ağrılarıyla ilişkilidir.
22- Her ikisi de beyin sisi (odaklanamama, sersemlik şehvetli) ile ilişkilidir.
