Mersin Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Ayas, öldürücülüğü çok yüksek bir toksin içeren ve böylece kuşkusuz tüketilmemesi gereken balon balığının Akdeniz'deki varlığına bundan böyle alışmak gerektiğini belirterek, “Nasıl fakat depremle birlikte yaşamayı öğreneceksek balon balıklarıyla da birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz” dedi.

İçerdiği zehir nedeniyle tüketilmesi insan sağlığı açısından son derece tehlikeli olan balon balığı, Akdeniz'de yaşamayı sevdi. Uzmanlar, tüketilmesi durumunda ölüme bile neden olan balon balığının artık Akdeniz'in bir üyesi olduğunu ve Türkiye'de sıkça karşılaşıldığını belirterek, kesinlikle yenmemesi uyarısında bulundu.

“Balon balıkları Akdeniz'in doğal bir bileşeni”

Mersin Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi İşleme Teknolojisi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Deniz Ayas, balon balıklarıyla ilgili İHA muhabirine izah etme yaptı. “Balon balıkları Akdeniz'in doğal bir bileşeni. Artık bunu söyleyebiliriz” diyen Doç. Dr. Ayas, bu balıkların Kızıldeniz'den geldiğini söyledi. Türkiye'nin bütün Akdeniz sahillerinde balon balığı bulunduğunu kaydeden Ayas, “Akdeniz'de yaşayan ve çok popüler olanlar fiilen benekli balon balıkları dediğimiz azıcık kocaman olup balıkçıların sıklıkla karşılaştıkları balıklar. Bu dönemde cüce balon balığı dediğimiz, fazla büyümeyen bir cins de popülasyonunu artırdı. Gerçekte ülkemizde tüm Akdeniz sahillerinde bu balıklarla karşılaşabiliriz. Balıkçılar bu balıklarla çok fazla karşılaşıyorlar” diye konuştu.

“Balon balıkları TTX dediğimiz öldürücülüğü çok yüksek bir toksin içeriyor, şüphesiz tüketilmemeli”

Balıkçılardan balon balığıyla ilgili kesintisiz şikayetler duyduklarını dile getiren Ayas, balon balıklarının av malzemelerine hasar verebilen canlılar olarak karşımıza çıktığını vurguladı. Ama,belli başlı manâlı olanın bu balıkların çok güvenli olmayan bir zehir içermeleri olduğuna uyarı çeken Ayas, “Vurgulamamız gereken en kayda değer şey; balon balıklarının TTX (tetrodotoksin) dediğimiz öldürücülüğü fazla yüksek bir toksin içermesi. Bunların elbette tüketilmemesi gerekir. Hem Avrupa'da hem ülkemizde balon balıklarının tüketimi yasaklanmıştır. İlgili bakanlığın sirkülerinde balon balıklarının avlanması ve karaya çıkartılması yasaktır. Acilen tatil dönemi de geliyor. Bundan Böyle bu korona günlerinden daha sonra deniz sezonu umarım açılacak. Bu çerçevede yerli ve tanıdık olmayan turistlerin bu balıklarla tesadüf olasılıkları da artıyor bağlı. Burada dikkat etmemiz gereken şey; balon balıklarının kuşkusuz tüketilmemesi. bunun dışında insana herhangi bir zararı bulunmuyor” ifadelerini kullandı.

“Balon balıklarıyla birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz”

Balon balıklarının koylarda lokalize olduklarına ve özellikle liman içlerinde çok artı bulunduklarına dikkat çekici eden Doç. Dr. Ayas, bu balıkların insana ilk elden saldırmasıyla ilgili çok fazla tescil olmadığını belirtti. Balon balıklarının artık Akdeniz'e yerleştiklerini ve Akdenizli olduklarını vurgulayan Ayas, şöyle devam etti:
“Balon balıklarıyla birlikte yaşamaya alışmalıyız artık. Nasıl oysa, depremle birlikte yaşamayı öğreneceksek balon balıklarıyla da birlikte yaşamayı öğrenmeliyiz. Bunların zehirli ve yendiğinde çok tehlikeli canlılar olduklarını ve tüketmememiz gerektiğini bilmemiz gerekiyor artık. Bununla ilgili ülkemizde çok sayıda egzersiz yapıldı zaten. Medya çok yer verdi bu balığa. İnsanlar bunları duyuyorlar ve öğreniyorlar. Sahiden birlikte yaşama sürecimizin en manâlı parçası buydu; yani bilgiyi paylaşmak. Bu türlerin artık en manâlı tehlikesi zaten sistemik olarak tükettiğinizde zehrin vücudunuzda yaptığı tahribat olduğu için tüketiminin engellenmesi çok önemli. Bu anlamda hem hukuki süreçlerin hem bilgilendirmenin ülkemizde yeteri değin yapıldığını düşünüyorum.”

“Çok zehirli bir toksin ve panzehiri de yok”

Balon balığı tüketildiği takdirde ölüme kadar götürdüğü uyarısında bulunan Doç. Dr. Ayas, “Sinir sistemini etkileyen bir toksin bu. Asap impuls iletimini engelleyerek; solunum ve değişik organların çalışmasını engelleyerek ölüme yol açıyor. Fazla zehirli bir toksin. Bu toksini nötralize edecek bir ilaç da yok. Böyle bir durumda hastaneye gittiğinizde alt tedavilerle sizi hayatta tutmaya çalışıyorlar. Çok güvenli olmayan bir toksin ve panzehiri de yok” biçiminde konuştu.

“Mersin'de az daha baştan karşılaşabiliriz”

Balon balıklarının daha çok resif güya yerler veya kayalık alanlarda yaşamayı sevdiklerini ve oralarda alan hakimiyeti kurduklarını açıklayan Ayas, “Mersin'de adeta tekrar balon balıklarıyla karşılaşabiliriz lakin bilhassa Erdemli'den sonra Anamur'a kadar olan bölgede her koyda bu balıklarla karşılaşabiliriz. Çünkü bunların sevdiği ortamlar, deniz sistemleri ve sarp kayalık zemine sahip bölgeler buralar. öte yandan, şunu da söylemek gerekiyor; sadece balon balıkları değil, lesepsiyen göç dediğimiz Kızıldeniz göçünde balon balığı dışında da fazla sayıda toksin içerebilecek potansiyeli olan deniz canlısı geliyor. Dolayısıyla bilmediğimiz balığı tüketmeyelim” dedi.

Kıymet Gökçe-Koray Meşhur