Beykent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Ceyda Hayretdağ, MS (Multipl Skleroz) hastalığının teşhisi, riskleri, semptomları ve tedavisine ilişkin açıklamada bulundu. MS'in beyin ve omurilik (merkezi asap sisteminin) hastalığı olduğunu belirten Dr. Hayretdağ, ''MS, beynin görme, söylev, yürüme gibi fonksiyonlar üzerindeki teftiş kabiliyetini bozar.'' dedi.
Hastalığa ''Multipl'' denmesinin, beynin ve omuriliğin birçok bambaşka alanı etkilenmesinden kaynaklandığını gösteren Hayretdağ, hastalıktaki belirtilerin hafif veya ağır olabildiğini ya da belirtilerin aniden ortaya çıkıp, tekrar aniden kaybolabileceğini aksan yaptı.
''Biçare bir rahatsızlık değil''
Nöroloji Uzmanı Dr. Hayretdağ, MS hakkında, bireylerin bir takım hatalı bilgilere aleyhinde dikkatli olması gerektiğini belirterek, şu ifadeleri kullandı;
''En kısa tabirle MS, bir düşünce hastalığı değildir. Bulaşıcı bir hastalık değildir. Henüz önlenebilir bir hastalık değildir. Biçare bir rahatsızlık değildir. Çare edilebilir bir hastalıktır. MS'li kişilerin çoğunluğu hayatlarına devam edip çalışabilirler.''
''Kadınlarda daha sık görülüyor''
Kimlerin MS hastalığına yakalandığının net bir cevabı olmadığını hatırlatan Dr. Hayretdağ, ''Fakat, kimlerin yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Özet Çıkarmak gerekirse; 20-40 yaş arası bireyler ılıman iklim kuşağında oturan bireylerde daha sık görülüyor. Keza kadınlarda, erkeklere oranla daha sık görülüyor. Fakat, bu durum hamilelikle ilgili değil'' diye konuştu.
Hayretdağ, MS'in belirtilerinin kişiden kişiye değiştiğini, bununla birlikte kişide zaman zaman istikrarsızlık gösterdiğine uyarı çekerek, ''Bunlar, çift görme ya da gözün irade dışarıya hareketi, vücudun herhangi bir bölgesinin kısmen ya da en ince ayrıntısına kadar felç olması, ellerin titremesi, mesane ve kalın barsak kontrolünün kaybı, sendelenme veya denge kaybı, dilde peltekleşme gibi söylev bozuklukları, fazla halsizlik ya da kendini alışılmamış biçimde halsiz idrak etme, vücutta koordinasyon bozukluğu, duyu yitimi ve karıncalanma hissi, ayakların belirgin şekilde sürüklenmesi gibi semptomlar görülmektedir. Ancak bağlı ama, belirtilerin herkes diğer hastalıklardan da kaynaklanabilir. Nöroloji doktorunuza mutlaka danışmalısınız.'' ifadelerini kullandı.
''Seyri evvelden tahmin edilemez''
MS hastalığı için halen belli bir tedavinin bulunmadığının da altını çizen Dr. Hayretdağ, ''Yine de hastaların bağımsız, bakımlı ve üretken olmalarını sağlamak için fazla şey yapılabilir. Özellikle hap tedavisi. İlaç tedavisi; MS'li hastanın ilaçla tedavisinin iki başlıca hedefi vardır. Birinci niyet, asap dokusu içerisinde çoğu vakit hiç durmaksızın süren, miyelin ve akson( asap teli) yıkımına niçin olan ve ara sıra alevlenen iltihabı süreci denetleme altına almaktır. İkinci maksat ise; hastanın şikâyetlerini ortadan kaldırmaktır. Örneğin; kas spazmı ve sertliklleri ortadan kaldırmak için adale gevşeticiler, idrar problemleri için mesane işlevini düzenleyen ilaçlar; yorgunluk için Modafinil ya da benzeri ilaçlar kullanılır. Tedavide aralıksız izlem fazla önemlidir. Çünkü MS hastalığının seyri evvelden varsayım edilemez, hastanın gereksinimleri değişebilir.
''Takip ve çare kişiseldir''
Bu sürece, MS hastaları ve onları takip eden nöroloji doktorunun birlikte başlanmasının, tedavinin sıcacık ve düzenli bir şekilde geçirilmesini sağladığına vurgu yapan Dr. Ceyda Hayretdağ, ''Sık takip MS hastalık tedavi sürecinde çok manâlı bir yer almaktadır. MS hastalığında peşine düşüp takip ve tedavi kişiseldir. MS de rahatsızlık yoktur hasta vardır'' dedi.
Hayretdağ, günümüzde yapılan araştırmaların; MS'in sebebi, tedavisi ve önlenmesine ilişkin incelemeler üniversitelerin destekleri ile yapıldığını söyleyerek, ''MS'in erken dönemde tanınmasını sağlayacak tanı yöntemleri geliştirmeye yönelik incelemeler yapılmaktadır. Denek çalışmalarla da MS'in nedenine ve etkili ilaç araştırmalarına karşın incelemeler yapılmaktadır'' ifadelerini kullandı.
MS ve Covid-19 ilişkisi
Türkiye'de yaklaşık 50 bin MS hastasının bulunduğu bilgisini paylaşan Dr. Hayretdağ, ‘‘Hastalığın niçin kaynaklandığına dair belirlenmiş bir data yoktur. Yalnızca bazı viral enfeksiyonların etkili olduğu görülmektedir. Bir virüsün, özellikle de covid-19 virüsünün, MS'e neden olduğuna dair bir veriye hemen şimdi rastlanmamıştır'' dedi.
MS hastalığının bağışıklık sistemini yanlış çalışması nedeniyle ortaya çıktığını bildiren Hayretdağ, ‘‘Covid-19 testleri pozitif meydana çıkan MS hastalarının şu ana değin, hastalığı diğerlerinden daha ağır geçirmediği görülmektedir. Oysa, yine de MS hastaları evden çıkmamaya çaba etmeli ve düzenli alışkanlıklarından vazgeçmemelidir'' tavsiyesinde bulundu.
