Çin'in başkenti Pekin'de geçen hafta Kovid-19 vakalarında ani bir artma görüldü. Bu vakaların az kalsın tamamı toptan satmak yapılan bir pazardan kaynaklandı. Devlet medyasının Şinfadi adlı pazarda ithal somon balıklarının kesildiği tahtalarda koronavirüs bulunduğunu duyurması, tüm ülkede vesvese yarattı. Süpermarketler ve restoranlar somon satmayı durdurdu. Avrupa'dan somon ithalatının da durdurulduğu açıklandı.
Çarşamba günü Pekin yakınlarındaki Tianjin'de balık ayıklayan 22 yaşındaki bir kişinin koronavirüs testinin pozitif çıktığı bildirildi.
PAZARDA NE OLDU?
Ancak Çin Rahatsızlık Teftiş Merkezi (CDC) somonda virüs görülmesinin muhtemel olmadığını söylüyor. Öyleyse niçin panik yaşanıyor?
Geçen hafta Pekin'de 57 gün aradan daha sonra ilk kez bir koronavirüs vakası görüldüğü açıklandı. Geçen perşembeden bu yana adeta tamamı Şinfadi kaynaklı takriben 150 olgu rapor edildi.
Kentin en büyük toptan yiyecek pazarı olan Şinfadi, Pekin'in sebze ve et ihtiyacının yüzde 80'ini karşılıyor ve her gün buradan on binlerce birey alışveriş yapıyor.
Ama salgının başladığı Vuhan'dakinin aksine burada kaba hayvan ticareti yapıldığında dair hiçbir emare değil.
PAZARDAN ALINAN ÖRNEKLERDE KORONAVİRÜS GÖRÜLDÜ
Haberlerde, virüsün ithal somon kesilen bir tahtada bulunduğundan söz ediliyor.
Fakat pazardan alınan 40 örnekte koronavirüs görüldü. Belediye Sağlık Durumu Komisyonu sözcüsüne tarafından bunların bazılarının kesme tahtalarıyla bağlantısı değil.
SOMONDA VİRÜS OLABİLİR Mİ?
Bu fazla muhtemel yok.
Çin Rahatsızlık Yoklama Merkezi'nden bir yetkiliye kadar virüsün somondan kaynaklandığına, hatta somonun virüs taşıyıcısı (ara konak-ikincil konak) olduğuna dair bir kanıt yok.
CDC ivedi müdahale biriminin müdür yardımcısı Shi Guoqing, pazara ulaşmadan önce somonda virüse rastlanmadığını söyledi. Yani virüs somonda yok pazardaydı. Uzmanlar da buna katılıyor.
"BU CINS ALICILAR BALIKLARDA DEĞİL, MEMELİLERDE VAR"
Tsinghua Üniversitesi virologlarından Cheng Gong, CGTN Televizyonu'na "Virüslerin konak gözenekli olan yüzeylerini enfekte edebilmesi için viral reseptörlere (alıcılar) gereklilik duyuyor. Belli alıcılar olmadan hücrelere giremiyorlar. Şimdiye kadarki bilgilerimiz, bu tür alıcıların balıklarda değil sadece memelilerde olduğuna muhabere ediyor" dedi.
bununla beraber CDC'nin baş epidemiyolojisti Wu Zunyou, balıkların doğal ortamlarında virüs kapmayabileceğini ama yakalanma veya taşınma aşamasında çalışanlardan rahatsızlık bulaşmış olabileceğini söyledi.
Sonuçta, virüsün orijinal kaynağı bilinmiyor. Dünya Sağlık Durumu Örgütü (WHO) virüsün gıda ya da içeceklerden insanlara geçmediğini söylüyor.
WHO'nun internet sitesinde "Koronavirüsler, yiyecekte çoğalamıyor. Çoğalabilmesi için bir insan ya da hayvan konağa ihtiyacı var" deniyor. WHO, virüsün gıda paketlenirken de bulaşma ihtimalinin de "çok kuvvetsiz" olduğunu belirtiyor.
SOMON İTHALATI ETKİLENECEK Mİ?
Çin, Şili, Norveç, Faroe Adaları ve Avustralya'dan yılda 80 bin ton somon ithal ediyor.
Bu ülkelerin çoğunda virüs yaygın değil. Norveç, somonlarının virüslü olmadığını söylüyor. Hafta sonunda Norveç'e Çin'den bahşedilen siparişler iptal edilmişti.
Öteki ülkelerin büyük ölçüde somonla ilgili spekülasyonlardan etkilenmediği belirtiliyor.
Hong Kong Yiyecek Güvenliği Merkezi, Şili, İzlanda ve Danimarka'dan ithal edilen somonlardan alınan 16 örnekte virüse rastlanmadığını açıkladı. Kentte, suşi restoranları önünde uzun kuyruklar görülüyor.
Singapur Gıda Kurumu da hastalığın yiyecek hatta paketlemeden geçebileceğine dair hiçbir delil olmadığını, fakat "bölgedeki gelişmeleri izlemeye devam ettiğini" açıkladı.
