Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Perakende Güven Endeksinin (YIĞIN) 124. sayısı yayımlandı. TEPECIK, COVID-19 salgınının etkisiyle Nisan 2020'de bir önceki avuç içi tarafından 3,9 puan, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise 9,6 puan azaldı. Perakende güveninin azalışında geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satmak beklentisi göstergelerindeki düşüş etkili oldu. “Mobilya, yakma ekipmanı ve ev içi tatbik ürünleri” sektörü, nisan ayında perakende güveni en fazla azalan sektör oldu. Türkiye'de Avrupa ülkelerine kıyasla salgının daha geç yayılmasından nedeniyle perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergilemiş görünüyor.
TEPE anketi zarfında perakendecilerin yüzde 22'si Koronavirüs ile çaba dahilinde alınan tedbirlerden dolayı faaliyetlerine ayrıntılarıyla ara verdiğini, yüzde 50'si çalışan sayısını veya çalışma saatlerini düşürdüklerini belirtti. Faaliyetlerine Koronavirüs öncesinde olduğu gibi devam edenlerin oranı ise yüzde 28 oldu. Katılımcıların yüzde 24'ü önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 58'i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değişiklik beklemeyenlerin oranı ise yüzde 18 oldu.
Perakende güveni geçen yıla ve geçen avuç içi kıyasla azaldı
Nisan ayında -25,7 puan değerini alan TEPE, geçen yılın benzer dönemine göre 9,6 puan, geçen avuç içi kadar 3,9 puan azaldı. TEPE değerinin geçen yıla ve geçen avuç içi kadar azalışında, geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu ve gelecek 3 ayda satış beklentisi göstergelerindeki azalış etkili oldu.
Perakendecilerin satmak beklentisi geçen yıla ve geçen avuç içi kıyasla azaldı
Önümüzdeki 3 avuç içi ilişkin satış beklentilerinin denge değeri Nisan 2020'de -27,1 puan oldu. Buna kadar önümüzdeki 3 avuç içi ilişkin satış beklentileri, bir önceki aya kadar 6,3 puan, bir önceki yılın aynı ayına kadar 20,8 puan azaldı. Nisan 2020'de TEPECIK anketi katılımcılarının yüzde 24,5'i önümüzdeki 3 ayda işlerinde iyileşme beklerken, yüzde 58'i işlerinde kötüleşme beklediğini belirtti. İşlerinde bir değiştirme beklemeyenlerin oranı ise, yüzde 17,5 oldu.
İşlerin durumu geçen yıla ve geçen avuç içi kıyasla azaldı
İşlerin geçen yılın benzer dönemine tarafından durumu, Nisan 2020'de -63,5 puan değerini alarak, Mart 2020'ye tarafından 19,1 puan, Nisan 2019'a tarafından 27,2 puan azaldı. Nisan 2020'de YIĞIN anketi katılımcılarının yüzde 13,1'i geçen yılın benzer dönemine kadar işlerinde artış olduğunu belirtirken, işlerinde düşüş olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 76,6 olarak belirlendi. Geçen yıla tarafından işlerinde bir değişiklik olmadığını belirtenlerin oranı ise, yüzde 10,3 oldu.
Perakende güveni en fazla 'mobilya, ışıklandırma ekipmanı ve ev içi kullanım ürünleri' sektöründe azaldı
Perakende güvenine daha alçak sektörler itibarıyla bakıldığında Nisan 2020'de, geçen yılın benzer dönemine göre bütün sektörlerde azalış görüldü. “Birdenbire fazla türde ürün satan bakkal, market ve büyük mağazalar” sektörü ortalama değişimin üstünde bedel alırken, “motorlu taşıtlar”, “öteki (mazot istasyonu, eczane, parfümeri, hırdavatçı, züccaciye, kırtasiye, vb.)”, “yiyecek, içecek ve tütün ürünleri”, “tekstil, hazır giyim ve kundura”, “elektrikli konut aletleri, radyo ve televizyonlar” ve “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve ev içi tatbik ürünleri” sektörleri ortalama değişimin aşağıda bedel aldı. Perakende güveni en fazla “mobilya, aydınlatma ekipmanı ve konut içi başvuru formu ürünleri” sektöründe azaldı.
Perakendecilerin satmak beklentisindeki düşüş devam ediyor
TEPECIK anketine soru bazında bakıldığında Nisan 2020'de, “geçtiğimiz 3 ayda işlerin durumu”, “önümüzdeki 3 ayda tedarikçilerden sipariş, satmak ve satış fiyatı beklentisi” ve “işlerin geçen yıla kadar durumu” göstergeleri ayrıca Nisan 2019'a kadar hem de Mart 2020'ye kadar azalırken, “gelecek yıl mağaza sayısı beklentisi” göstergesi arttı. “Önümüzdeki 3 ayda istihdam beklentisi” göstergesi ise Mart 2020'ye göre yükselme, Nisan 2019'a kıyasla azalış gösterdi.
AB'de perakende güveni geçen yıla ve geçen avuç içi kıyasla azaldı
AB-27 Perakende Güven Endeksi, Nisan 2020'de -27,7 puan değerini aldı. AB-27'de perakende güveni bir önceki avuç içi kadar 21,3 puan, geçen yılın benzer dönemine göre 28,0 puan azaldı. Türkiye, geçen yılın aynı dönemine kıyasla AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergiledi.
Perakende güveninde Türkiye, geçen yıla göre değişimde AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergiledi
27 AB üyesi ülke ve Türkiye'nin Perakende Güven Endeksi değerlerine bakıldığında Yunanistan, nisan ayında geçen yıla tarafından çoğalma gösteren tek ülke oldu. Perakende güveni geçen yıla tarafından asgari eksilen ülke Türkiye oldu. Türkiye'yi Çek Cumhuriyeti ve Fransa takip etti. Endeks değeri geçen yıla tarafından maksimum düşen ülkeler ise sırasıyla Estonya, Hırvatistan ve İrlanda oldu. Bir önceki aya göre azami azalış da Hırvatistan'da yaşandı. Perakende Güven Endeksinde, Nisan 2019'a göre azalış Euro Bölgesi'nde 27,2; AB-27'de 28,0 oldu. Mart 2020'ye göre değişim incelendiğinde ise Türkiye'nin, AB-27 ve Euro Bölgesi'nden daha iyi performans sergilediği görüldü.
