Almanya'da geçen hafta bir mezbahada çalışan 650'den fazla kişinin koronavirüs taşıdığının ortaya çıkması bir kez daha et kesim sektöründeki alıştırma koşulları sorgulanmaya başlandı. Lakin Almanya ilk değil. Daha önce ABD'den Avustralya'ya bir çok ülkede salgının yayıldığı mezbahalar kapanmış ve çalışanlar karantinaya alınmıştı.

Salgının neden mezbahalar ve et işleme tesislerinde kolayca yayılabildiğini araştıran uzmanlar, işçilerin alıştırma ve yaşam ortamlarında sosyal mesafenin sağlanamaması ve meslek yerlerdeki ortamın çevre özelliklerinin etkili olabileceği üstünde duruyorlar.

ALMANYA'DA 650'DEN FAZLA ÇALIŞANDA KORONAVİRS TESPİT EDİLMİŞTİ

Almanya'nın kuzey-batısında Gütersloh'da 650'den fazla çalışanında koronavirüs saptama edilen bir et kesim tesisi Çarşamba günü kapatıldı.Binlerce çalışanın testleri hala devam ederken onlarla teması olabilecek herkes de karantina altına alındı. Bu vakalar salgınla süratli ve etkin bir şekilde başa çıktığı için övülen Almanya'nın 1'in altına düşen salgın dağılım hızını açıklayan R0 sayısını 1'in üstüne çıkarmış oldu.

Bu Almanya mezbahalarındaki birincil toplu koronavirüs vakası değil. Geçen ay da Kuzey Ren Vestfalya eyaletindeki Münster ve Coesfeld'deki bir kesim evinde çalışanlar arasında fazla sayıda vaka çıkmıştı. Almanya en büyük nüfuslu AB ülkesi olmasına rağmen salgında ölüm sayısını 9 bin ile kendinden fazla daha ufak nüfuslu İtalya, İspanya ve İngiltere'nin kayıplarının fazla aşağıda tutabilmesi nedeniyle başarılı sayılıyor.

FAZLA SAYIDA ÜLKENİN MEZBAHALARINDA OLGU GÖRÜLDÜ

Londra'daki Tropikal Hastalıklar ve Hijyen Fakültesi kadar yapılan bir araştırma, et kesim ve işleme tesislerindeki toplu vakaların, koronavirüsün yaygın bir özelliği haline geldiğini saptadı.

Şimdiye dek Amerika Birleşmiş Devletleri, Brezilya, Fransa, İspanya, Avustralya, İngiltere de dahil olmak üzere bir fazla ülkedeki mezbahalarda toplu koronavirüs vakaları çıktı.

Fransa'daki iki mezbahada 100 den artı vaka bildirildi.

İngiltere ve Galler'deki et kesim tesislerinde de geçen hafta asgari üç yerde işçiler aralarında sayıları 250'ye ulaşan toplu vakalar saptama edilmesi bu ülkede de dikkatin mezbahalara toplanmasına sebep oldu.

Gana'daki bir balık ürünleri tesisinde 534 vaka ABD'de, Güney Dakota'daki Sioux Falls kesim tesislerinde 518 olgu ortaya çıktı.

Geçen ay Salgın Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezleri kadar hazırlanan bir rapora göre, Amerika Birleşik Devletlerindeki et kesim ve işleme tesislerinde çalışan yaklaşık olarak 5 bin kişide koronavirüs vakası çıktı, ve yapılan değerlendirmeler ABD'de şimdiye kadar yaşanan tüm Kovid-19 vakalarının yarısı bu tesislerden yayılmış olabileceğine göze çarpan ediyor.

VAKALARIN YAYILMASININ NEDENİ GEÇİCİ GÖÇMEN İŞÇİLERİN HAYAT KOŞULLARI

Avrupa ülkelerinin Almanya, Fransa, İspanya ve İtalya da dahil manâlı bir kısmında, gıda sektöründe mevsimlik-geçici göçmen işçilerin çalışıyor olması, et kesim sektöründeki tartışmaların bu konuya bağlanmasını da beraberinde getirdi.

Mart ayının başından bu yana Avrupa ülkeleri koronavirüs salgınına karşı alınan önlemler kapsamında sınırlarını zorunlu olmayan seyahatlere kapatmıştı.

Lakin Avrupa'nın bir fazla ülkesinde tarım, yiyecek ve hayvancılık sektörlerindeki meslek gücünü ağırlıkla Romanya'dan mevsimlik olarak gelen geçici işçiler oluşturuyor.

Salgın döneminde yalnızca Almanya'ya gıda sektöründe amaçlamak üzere 30 bin civarında Romanya vatandaşı geldi.

Kesimhane ve et ambalajlama tesislerinde ortaya meydana çıkan ilk toplu koronavirüs vakalarıyla birlikte dikkatler buralarda çalışanların alıştırma ve yaşam koşullarına çevrildi.

Mesela Kuzey Ren Vestfalya'daki tesiste çalışan ve koronavirüs testleri fazla çıkan 260'tan pozitif işçi kalabalık yatakhanelerde yaşıyordu.

Karayoluyla Almanya'ya giden Romanya Çalışma Bakanı Violeta Alexandru alıştırma ve yaşama koşullarından şikayet eden mevsimlik işçilerle görüştü ve işçilerin koşullarıyla ilgili bir dizi sistemli sorunun bu kriz vesileyisye su yüzüne çıktığını söyledi.

Fakat salgının, et kesiminde geçici göçmen emekçi çalıştırmayan çok sayıdaki ülkedeki mezbahalarda da benzer bir tez yayılması, dikkatlerin, göçün kendisinden ziyade sektördeki yaşama ve alıştırma koşulları ve sektördeki alıştırma ortamının özelliklerine yoğunlaşmasını getirdi.

İŞÇİLER MASKE İLE YALNIZCA AĞIZLARINI KAPATIYOR

Salgın Hastalıkları Önleme ve Denetleme Merkezleri'nin yaptığı çalışmaya tarafından et-işleme tesisleri virüsün çoğalıp yayılması için ideal bir etraf oluşturuyor. Yapılan incelemelerde bu tesislerde bilhassa de imal bandı usulüyle çalışılıyorsa çalışanların birbiriyle dinç bir mesafeyi korumalarının fazla baskı olduğu görüldü. Aynı şekilde işçilerin ara verdiklerinde kullandıkları dinlenme odalarında da mesafeyi gözetmek çok zordu. böylece bir çok fabrika dış mekanlarda dinlenme alanları yaratmaya girişti. Fabrikalardaki üretimin hızı ve fiziksel olarak gerektirdiği işler, işçilerin yüzlerini örtmesini fazla zorlaştırıyordu. Uzmanlar gözlemleri sırasında işçilerin burunlarını yok sadece ağızlarını kapattıklarını ve çoğu kez maskeleriyle oynadıklarını tespit ettiler.

Telegraph gazetesine konuşan Cambridge Üniversitesi'nden Profesör James Wood, imal bandının hızının da etkili olduğunu düşünüyor. "Mezbaha ve et işleme tesislerindeki bir sorun da işin çok seri yapılıyor olması ve içerdeki havanın da bu çabucak dolaşması olabilir" diyor.

Uzmanlar fabrikaların şamatalı ortamının da işçileri, birbirini duyabilmek için yaklaşmaya ya da bağırmaya zorlayabileceğini ve bunların da virüsün yayılmasını hızlandırıcı bir öğe olabileceğini düşünüyorlar.

İŞ GÜVENLİĞİNDEN MAHRUM OLUNMASI VAKALARI ARTIRIYOR

Salgın Hastalıkları Önleme ve Denetleme Merkezleri'nin raporunda, tahlil yapılan bir fabrikada 40 öbür dilin konuşulduğu aktarılıyor ve dil farklarının sosyal mesafe ve güvenli çalışma önlemlerinin iyi anlatılması ve anlaşılmasını zorlaştırabileceği de kaydediliyor.

Araştırmalar birçok tesiste işçilerin tesislere ya otobüslerle ya da aynı araçla birlikte geldiklerini, keza çoğunun topluluk bir kaç kuşak aile fertlerinin birlikte kaldığı evlerde yaşadıklarını ortaya koyuyor ve bu da virüsün yayma hızını artıran bir faktör olabilir.

Fabrikalarda işçilerin iş güvencesinden yoksun, sigortasız, günlük, saatlik kontratlarla çalıştırılıyor olmasının da işçilerin rahatça doktora gidemeyişi, hastalık izni göstermek istemeyişi gibi sonuçlar doğurarak soruna katkıda bulunmuş olabileceği düşünülüyor.

Uzmanlara kadar güvencesiz işler ve düşük gelirle yaşamış ve baskı koşullarda çalışan işçilerin, çoğunlukla daha çok sigara içen ve daha çok solunum hastalıkları ve önemli sağlık sorunları yaşamış bir kesim olması da, mecburi olarak bağışıklık sistemlerini etkilemek suretiyle virüsü kapmalarını kolaylaştırıyor.

VİRÜSÜ YAYAN EN ÖNEMLİ ETKEN ÇEVRESEL KOŞULLAR

Telegraph Gazetesine konuşan bir başka bilirkişi Liverpool Üniversitesi'nin çocuk sağlığı ve salgın hastalıklar bölümünden Profesör Calum Semple, Kovid-19'un dağıtım hızını artıran en büyük faktörün çevresel koşullar olabileceğini düşünüyor.

Et kesim ve işleme tesislerinin karşılıklı özelliği soğuk ve loş olmaları.

Profesör Semple "Bir virüsü gizlemek istesem ideal olarak soğuk, karanlık bir ortamda veya mor ötesi ışık almayan serin bir ortamda, bir buzdolabı veya et işleme tesisinde saklardım" diyor.

Semple, "Mesela burnunuz soğuksa, virüs oraya daha basit tutunur ve bağırdığınızda da fazla virüslü zerrecik saçarsınız" de ekliyor.

Profesör Semple'a kadar, toplu koronavirüs vakalarının örneğin neden sebze meyve sektöründe değil de et işleme sektöründe görüldüğünün yanıtı da burada yatıyor olabilir çünkü virüs en uzun zaman serin ve karanlık yerlerde yaşayabiliyor.