Türkiye'de her sene takriben 16-17 bin kişiye beyin tümörü teşhisi konuluyor. Bu tümörlerin hemen hemen yarıya yakını maalesef fena huylu beyin tümörleri olarak teşhis alıyor.
Bu rakamlara baktığımızda hem fena ayrıca de insancıl beyin tümörlerinin saptanması ve tedavisinde kesintisiz ilerlemeye gereklilik vardır. Son yıllarda her alanda yaşanan teknolojik gelişmeler, beyin cerrahisi ve bilhassa beyin ameliyatlarında devrim özelliğinde gelişmelerin yaşanmasına sebep olmuştur. Beyin tümörü cerrahisi ve öteki çare yaklaşımlarındaki çoğu gelişme arasında yeni gelişmiş görüntüleme teknolojileri ve ameliyat sırasında cerrahi güvenliği maksimuma çıkaran teknolojiler yer alır. Medicana International İstanbul Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahisi Uzmanı Op. Dr. Eyüp Baykara, büyüyen teknolojilerin beyin ameliyatlarını nasıl etkilediği ile ilgili bilgiler verdi.
Beyin Haritalama: Nörogörüntüleme teknolojisinde yeni gelişmeler
“Kötü huylu beyin tümörleri ya da beyinde daha problemli yerlerde yerleşimli sevecen beyin tümörleri laf konusu olduğunda, cerrahi çoğunlukla birincil çare yaklaşımıdır” diyen Op. Dr. Eyüp Baykara, “Ama insan beyninden daha kompleks bir organ yoktur ve en yetenekli beyin cerrahının bile bu organı oluşturan kompleks asap ve doku sisteminde gezinmede birtakım yardımcılara ihtiyacı vardır.
İşte bu noktada ileri teknoloji ürünü beyin görüntüleme araçları devreye giriyor. Beyin ot gibi yaşama cerrahisini daha tehlikesiz ve daha alıngan hale getirmek için en yeni nörogörüntüleme teknolojilerinden bazıları kullanılıyor.
Fiber kılavuzlu traktografi; beynin asap yollarının 3 boyutlu modelini yansıtmak için difüzyon MRI kullanan bir teknik olan lif kılavuzlu traktografi, beyin cerrahlarının şiddet tümörleri çıkarırken beynin tavır ve kol üçgenin taban olmayan kenarı hareketlerini kontrol eden alanlarına hasar vermemesine yardımcı olur” diye konuştu.
Floresans rehberli cerrahi
Belirsiz yüksek dereceli gliomlar ve glioblastomlar için, tümörün ameliyattan birkaç saat önce intravenöz olarak verilen bir floresan boya ile aydınlatılan kısımlarını görmek için özel mikroskoplar kullanılır. Dr. Baykara, bu girişim kullanarak, tama yakın bitki örtüsü çıkarılması sağlanabilir ve bitmiş operasyon ihtiyacını en aza indirilir.
Beyin tümörü cerrahisinde Nöromonitör
Dr. Baykara şunları kaydetti:
“Nöromonitör, güvenliği en üstteki düzeye dışında tutmak için ameliyat sırasında motor ve duyusal fonksiyonu etkileyen sinirlerin nasıl tepki verdiğini gözlemler. Eğer bitki örtüsü sinirlere yakın bölgelerde çıkarıldığı sırada nöromonitör dikkat verirse, sinirlere zarar vermemek için orada durulur. Kafa tabanı tümörleri cerrahisi sırasında yüz sinirlerini izlemek için de benzer bir teknoloji kullanılır.
İntraoperatif MRG
MRG, beyin ur cerrahisinde bitkiler çıkarmanın bütünlüğünü değerlendirmek için altın standarttır. Geleneksel olarak, MRI taramaları ameliyat bittikten daha sonra hasta uyanıp servise alındığında çekilir. İntraoperatif MRG'de ameliyat esnasında görüntüleme sonuçlarına dayalı gerçek zamanlı kararlar alma ve tümörün hiçbir parçasının geride kalmamasına olanak tanır.”
Nöronavigasyon
Araçlarda veya akıllı telefonlarımızda adres bulmak için kullandığımız navigasyon gibi, beyinde de istikamet bulmamızı karşılayan ve tümörün bütün lokalizasyonunu ameliyat esnasında bize gösteren nöronavigasyon dediğimiz aygıt son yıllarda kullanıma giren yeni teknolojilerden biridir. Op. Dr. Eyüp Baykara “Özellikle iyi veya orta huylu tümörlerde, ot gibi yaşama dokusu mikroskop altında alışılagelmiş beyin dokusuna çok benzediği için ara sıra ayrımı yapılamayabilir. Bu noktada devreye giren nöronavigasyon cerrahi esnasında ur dokusu ile adi beyin doku sınırlarını çizmeye yardımcı olur ve bizi yelken direği tümör dokusuna yönlendirir. Ameliyat sırasında bu teknolojilerin kullanılması hastaya hasar verme riskini azaltıyor. Dolayısıyla eskiden riskli olarak görülen bu ameliyatlar bundan böyle çok daha güvenli oluyor. Artık biz beyin cerrahları geçmişe göre bu teknolojiler bir uçtan bir uca fazla daha artı sınırları zorlayabiliyoruz, ve yaklaşık olarak tama yakın ur dokusunu hastaya zarar vermeden çıkarabiliyoruz “ dedi.
